Έργα 60 μεγάλων ζωγράφων περιλαμβάνει η έκθεση-αφιέρωμα στη ζωή και το έργο του διακεκριμένου Λέσβιου νευρολόγου-ψυχίατρου Αγγελου Κατακουζηνού που πραγματοποιείται στην οικία Κατακουζηνού μέχρι τις 30 Μαρτίου 2011.

Η έκθεση παρουσιάζει για πρώτη φορά τη συλλογή έργων τέχνης του Ιδρύματος Κατακουζηνού (μια προτομή του Θεόφιλου από τον Μιχαήλ Τόμπρο, μια ακουαρέλα με το πορτρέτο της Λητώς Κατακουζηνού από τον Μαρκ Σαγκάλ, ένα μικρό σχέδιο του Πικάσο, το καλύτερο έργο «οιΤέσσερις Πόρτες-Εποχές» του Χατζηκυριάκου-Γκίκα, όπως ομολογούσε ο ίδιος, που χωρίζουν το σαλόνι από την τραπεζαρία, ένα έργο-νεκρή φύση του Γιάννη Τσαρούχη, λεπτομέρεια από το «Ζεϊμπέκικο» του 1966, τέσσερα ερωτικά «Φιλιά» του Γουναρόπουλου, στους τοίχους της κρεβατοκάμαρας, δώρο για το γάμο του ζεύγους το 1934, ένα έργο του Σπύρου Βασιλείου κ.α.). Επίσης σπάνιο φωτογραφικό και αρχειακό υλικό σχετικό με την εποχή της περίφημης γενιάς του '30.

Επιπλέον παρουσιάζονται για πρώτη φορά ανέκδοτα ηχητικά και οπτικά ντοκουμέντα της εποχής του '50 και του '60, όπως τα εγκαίνια του Μουσείου Θεόφιλου στη Βαρειά Μυτιλήνης, οι εκδηλώσεις - αφιερώματα στους Γιώργο Σεφέρη, Άλμπερ Καμύ, Σπύρο Βασιλείου κ.α., που οργάνωσε ο Άγγελος Κατακουζηνός.

Η έκθεση διοργανώνεται με αφορμή την επανέκδοση του ομότιτλου βιβλίου της Λητώς Κατακουζηνού η οποία περιλαμβάνει πλούσιο ανέκδοτο φωτογραφικό και αρχειακό υλικό. Στο πλαίσιο της έκθεσης θα οργανωθούν παράλληλα μουσικές και λογοτεχνικές εκδηλώσεις.

Ο Aγγελος Κατακουζηνός γεννήθηκε το 1904, στο χωριό Ρέμα όπου μέχρι σήμερα σώζεται το πατρικό του σπίτι. Ζούσε με την οικογένειά του στα παράλια της Μικράς Ασίας (ο πατέρας του ασχολούνταν με το εμπόριο) και επέστρεφε στο χωριό του σαν παιδί για τις καλοκαιρινές του διακοπές. Σπούδασε Ιατρική στο Μονπελιέ και στο Παρίσι. Δίδαξε στη Μέκκα της Νευρολογίας που ήταν η Σαλπετριέρη και στο Λαριμπουαζιέρ. Στη Γαλλία γνώρισε και όλους τους πνευματικούς ανθρώπους της εποχής του, όπως τον Πικάσο, τον Μιρό, τον Ματίς, τον Σαγκάλ.

Μετά από δέκα χρόνια στο εξωτερικό, αρνήθηκε προτάσεις να εργαστεί στη Γαλλία και τις ΗΠΑ και επέστρεψε στην πατρίδα του. Λίγο αργότερα γνώρισε τη Λητώ Πρωτόπαππα και την παντρεύτηκε το 1934. Αποδέχθηκε την πρόσκληση να ιδρύσει μία από τις πρώτες ψυχιατρικές κλινικές στην Ελλάδα, στο νοσοκομείο «Ευαγγελισμός». Υπηρέτησε το Νοσοκομείο «Η Παμμακάριστος. Ήταν ένας από τους πρώτους που χρησιμοποίησαν την ναρκο-αναλυτική μέθοδο και σύντομα απέκτησε διεθνή φήμη και προσέλκυσε πολλούς πελάτες από το Παρίσι και το Λονδίνο στο ιατρείο του στην Αθήνα, όπως τον Γουίλιαμ Φώκνερ, τον Αλμπέρ Καμύ αλλά και τον Αριστοτέλη Ωνάση.

Πέρα όμως από την ιατρική του καριέρα και τις εκτενείς δημοσιεύσεις του στα ελληνικά, γαλλικά και γερμανικά, ο Άγγελος Κατακουζηνός ήταν άνθρωπος υψηλής πνευματικότητας και αγαπούσε την τέχνη. Ίδρυσε το Γαλλο-Ελληνικό Ινστιτούτο και την Ελληνο-Αμερικανική Ένωση, αμφότερα με στόχο την προώθηση των πολιτιστικών ανταλλαγών. Το 1955 προσκάλεσε τον μετέπειτα (1957) κάτοχο του βραβείου Νόμπελ Λογοτεχνίας Αλμπέρ Καμύ να μιλήσει σε συνέδριο για το μέλλον του ευρωπαϊκού πολιτισμού όπου συμμετείχαν, μεταξύ άλλων, οι Ευάγγελος Παπανούτσος, Κωνσταντίνος Τσάτσος, Γιώργος Θεοτοκάς, Φαίδων Βεγλερής, Νίκος Χατζηκυριάκος-Γκίκας στο οποίο προέδρευσε ο ίδιος. Αυτή η συζήτηση, καταγραμμένη από το μαγνητόφωνο του Ανδρέα Εμπειρίκου, μεταφράστηκε και κυκλοφορεί με τίτλο «Αλμπέρ Καμύ. Το μέλλον του ευρωπαϊκού πολιτισμού. Μια συζήτηση στην Αθήνα, 1955» από τις εκδόσεις Αλεξάνδρεια.

Πνευματικοί άνθρωποι της γενιάς του 30 ήταν φίλοι του ζεύγους Κατακουζηνού. Μεταξύ αυτών ήταν οι Οδυσσέας Ελύτης (στο διαμέρισμα τους δόθηκε η δεξίωση για το Νομπέλ το 1979), Γιώργος Σεφέρης, Ηλίας Βενέζης, Γιώργος Θεοτοκάς, Άγγελος Τερζάκης, Αντρέας Εμπειρίκος, Μυρτιώτισσα, Γιώργος Γουναρόπουλος, Κώστας Δημαράς, Γιώργος Κατσίμπαλης, Στέλιος Ξεφλούδας, Αντρέας Καραντώνης κ.ά., ενώ το κατώφλι του σπιτιού τους πέρασαν και ο Ρούντολφ Νουρέγεφ, ο Λε Κορμπυζιέ, η Μαργκότ Φοντέιν, ο Ανρί Καρτιέ Μπρεσόν, ο Γουίλιαμ Φώκνερ, αλλά και ο Μάρκ Σαγκάλ ο οποίος γνώρισε τη γενιά του '30, καθώς το ζεύγος Κατακουζηνού ζήτησε έργα από τους Νικολάου, Τσαρούχη, Γκίκα, Μόραλη κ.ά., κρυφά από τον καθένα, και έστησε μια έκθεση-έκπληξη για το δημοφιλή φίλο. Ο Μαρίνος Καλλιγάς είπε τότε πως αυτή ήταν ουσιαστικά η πρώτη Πανελλήνια Έκθεση. Οι Κατακουζηνοί συνδέθηκαν με τον Σαγκάλ χάρη στις πολύ καλές φιλικές σχέσεις τους με τον Στρατή Ελευθεριάδη (Τeriade), κριτικό τέχνης και εκδότη των μεγάλων καλλιτεχνών της Γαλλίας του Μεσοπολέμου.

Ο Aγγελος Κατακουζηνός ενδιαφέρθηκε πολύ για την ίδρυση του Μουσείου Θεόφιλου στη Βαρειά Λέσβου, ήταν ο πρόεδρος της Επιτροπής Εορτών Θεόφιλου και συνέβαλε για την ίδρυση της Βιβλιοθήκης Στρατή Ελευθεριάδη-Τεριάντ.

Παρά το γεγονός ότι είχε εκλεγεί καθηγητής Ψυχιατρικής στο Πανεπιστήμιο του Παρισιού, μέλος της Γαλλικής Ακαδημίας και μέλος της Λεγεώνας της Τιμής δεν απόλαυσε αντίστοιχη αναγνώριση της αξίας του στην Ελλάδα. Όταν έκανε αίτηση για έδρα διδασκαλίας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, απορρίφθηκε με το σκεπτικό ότι ήταν «υπερβολικά καλός ομιλητής, πειστικός και διαυγής, συνεπώς ικανός να αποπροσανατολίσει τους φοιτητές!». Το 1979 δεν έγινε δεκτός ούτε στην Ακαδημία Αθηνών.

Πληροφορίες

Οικία Κατακουζηνού, Αμαλίας 4, Σύνταγμα

Διάρκεια έκθεσης: 17-30 Μαρτίου 2011

Ώρες λειτουργίας: καθημερινά 4.00 - 7.30 μ.μ.

Σάββατο - Κυριακή: 12.00 - 4.00 μ.μ.