«Η εμπιστοσύνη της Κοινής Γνώμης στην ασφάλεια της πυρηνικής ενέργειας έχει κλονιστεί βαθύτατα». Η διαπίστωση του Ιάπωνα επικεφαλής της Διεθνούς Επιτροπής Ατομικής Ενέργειας (ΙΑΕΑ) είναι ενδεικτική του κλίματος που επικρατούσε κατά την έναρξη διάσκεψης, στη Βιέννη, με θέμα τα μαθήματα που πρέπει να αντλήσουν από την πυρηνική κρίση της Φουκουσίμα όσες χώρες διαθέτουν αντιδραστήρες.
«Θα πρέπει να ανταποκριθούμε επειγόντως στην αγωνία του κοινού», είπε μεταξύ άλλων ο Γιούκιγια Αμάνο. «Μια διεθνής απάντηση είναι απαραίτητη.» Η πρότασή του; Δεσμευτικοί έλεγχοι ασφαλείας στους πυρηνικούς αντιδραστήρες ανά τον κόσμο, μέσα στους επόμενους 18 μήνες. Παράλληλα, ο Αμάνο κάλεσε τους αρμόδιους αξιωματούχους της ΙΑΕΑ να επαναξιολογήσουν τις προδιαγραφές ασφαλείας που πρέπει να διέπουν τη λειτουργία των πυρηνικών σταθμών και να του προτείνουν τρόπους ενίσχυσής τους έως τον Ιούνιο του 2012.
Κατά το διπλωμάτη, η πυρηνική ασφάλεια θα πρέπει να παραμείνει εθνική ευθύνη και οι κυβερνήσεις θα πρέπει να ελέγχουν κατά πόσο οι αντιδραστήρες μπορούν να αντέξουν σε περίπτωση φυσικής καταστροφής ή άλλων συμβάντων. Ο Αμάνο ξεκαθάρισε ωστόσο ότι θέλει και η ΙΑΕΑ να αναλάβει μεγαλύτερες αρμοδιότητες. «Ο έλεγχος και των 440 πυρηνικών αντιδραστήρων που λειτουργούν σε ολόκληρο τον κόσμο, μέσα σε λίγα χρόνια, δεν αποτελεί ρεαλιστική πρόταση», είπε. «Προτείνω λοιπόν ελέγχους με βάση ένα δειγματοληπτικό σύστημα».
Από το σεισμό και το τσουνάμι της 11ης Μαρτίου, που πυροδότησαν τη μεγαλύτερη πυρηνική καταστροφή μετά το Τσερνόμπιλ, αλλά υπό το βάρος εσωτερικών πιέσεων, κάποιες χώρες, όπως η Γερμανία, αποφάσισαν να κλείσουν τους πυρηνικούς τους αντιδραστήρες μέσα στα επόμενα χρόνια. Ο Αμάνο πάντως αναγνώρισε ότι «η πυρηνική ενέργεια θα παραμείνει σημαντική για πολλές χώρες», προσθέτοντας ότι «τα πυρηνικά συμβαντα δεν σέβονται σύνορα, συνεπώς είναι απαραίτητη μια διεθνής προσέγγιση στην πυρηνική ασφάλεια».
Σε έκθεση, η οποία θα διανεμηθεί στα 151 κράτη - μέλη, η ΙΑΕΑ επικρίνει τη διαχείριση του ατυχήματος από τις ιαπωνικές αρχές και ιδιαίτερα τη μη εφαρμογή της σύμβασης της Επιτροπής για την αντιμετώπιση εκτάκτων πυρηνικών αναγκών.
