Θα μπορούσαν οι Ιάπωνες να απειλήσουν την πρωτοκαθεδρία της Κίνας στις σπάνιες γαίες, τα μέταλλα αυτά που είναι απαραίτητα για την κατασκευή τόσων συσκευών υψηλής τεχνολογίας; Γεωλόγοι από το Πανεπιστήμιο του Τόκιο εντόπισαν κολοσσιαία αποθέματα των στοιχείων αυτών στον πυθμένα του Ειρηνικού Ωκεανού.

«Τα κοιτάσματα έχουν πολύ μεγάλη συγκέντρωση σπάνιων γαιών», λέει ο Γιασουχίρο Κάτο, επικεφαλής της ερευνητικής ομάδας που έκανε την ανακάλυψη. «Μόλις ένα τετραγωνικό χιλιόμετρο των κοιτασμάτων μπορεί να αποφέρει το εν πέμπτο της ποσότητας που καταναλώνεται σήμερα παγκοσμίως».

Η ανακάλυψη είναι εξαιρετικά σημαντική, εάν σκεφτεί κανείς ότι η Κίνα παράγει περίπου το 95% των σπάνιων γαιών παγκοσμίως, σε εμπορική κλίμακα. Εδώ και πολλούς μήνες ωστόσο, το Πεκίνο επιχειρούσε να περιορίσει τις εξαγωγές, γεγονός που δεκαπλασίασε τις τιμές σε σχέση με πέρυσι, κάνοντας ορισμένες χώρες να στραφούν στην αναζήτηση εναλλακτικών πηγών σπάνιων γαιών.

Χαρακτηριστικό είναι ότι το πρώτο πεντάμηνο του 2011, οι κινεζικές εξαγωγές σημείωσαν πτώση 8,8% σε σχέση με την ίδια περίοδο το 2010, ενώ τα έσοδα της χώρας από την ποσότητα αυτή τριπλασιάστηκε στα 1,6 δισ. δολάρια.

Αναλυτές εκτιμούν ότι η Ιαπωνία θα μπορούσε να «εκθρονίσει» την Κίνα σε αυτόν τον τομέα, εάν βρεθεί κάποιος οικονομικά βιώσιμος τρόπος εξαγωγής των μετάλλων.

100 δισεκατομμύρια τόνοι

Όπως αναφέρει η βρετανική επιθεώρηση Nature Geoscience, ο καθηγητής Κάτο και η ομάδα του βρήκαν κοιτάσματα σε βάθος 3,5-6 χιλιομέτρων, σε 78 διαφορετικές τοποθεσίες, οι οποίες βρίσκονται σε διεθνή ύδατα ανατολικά και δυτικά της Χαβάης και ανατολικά της Ταϊτής.

Ο ίδιος εκτιμά ότι τα κοιτάσματα που εντόπισε περιέχουν 80-100 δισεκατομμύρια τόνους σπάνιων γαιών, δηλαδή ποσότητα σχεδόν χίλιες φορές μεγαλύτερη από τα αποθέματα που έχει αποδειχθεί ότι υπάρχουν παγκοσμίως και τα οποία, κατά την αμερικανική Υπηρεσία Γεωλογικών Μελετών, ανέρχονται σε 110 εκατομμύρια τόνους, κυρίως σε Κίνα, Ρωσία και ΗΠΑ.

Οι αριθμοί σίγουρα εντυπωσιάζουν, όμως πολλοί εμφανίζονται επιφυλακτικοί ότι η ανακάλυψη θα οδηγήσει και σε μείωση των τιμών των σπάνιων γαιών. «Γνωρίζαμε ήδη ότι ήταν πιθανό να υπάρχουν τέτοιοι φυσικοί πόροι στο βυθό και εξακολουθούμε να αντιμετωπίζουμε τις ίδιες προκλήσεις γύρω από το πώς θα μοιραστούν τα δικαιώματα εξόρυξης και το πώς θα επιλυθούν τα τεχνολογικά ζητήματα», λέει ένας Ιάπωνας ειδικός που εκτιμά ότι για την εμπορική εκμετάλλευση των συγκεκριμένων κοιτασμάτων θα μπορούσαν να περάσουν ακόμη και 20 χρόνια.

Εκφράζονται όμως και άλλου είδους επιφυλάξεις. Όπως επισημαίνει το Nature Geoscience, «το να αποκτήσει κανείς πρόσβαση στο σεντούκι με το θησαυρό, στον πυθμένα του ωκεανού, θα είναι μια πολύ ακριβή υπόθεση, η οποία ενδέχεται να ενέχει κινδύνους και για την οικολογία του ωκεανού».