Τα ψάρια του γλυκού νερού είναι μια από τις πλέον ευάλωτες ομάδες ζώων στον κόσμο, καθώς ένα στα τρία είδη απειλούνται με εξαφάνιση, σύμφωνα με έκθεση, την οποία συντάσσουν Βρετανοί επιστήμονες. Μεταξύ των ειδών αυτών είναι το ευρωπαϊκό χέλι, ο σαλμερίνος ο άλπειος, που απαντάται στη Σκοτία και θυμίζει πέστροφα, καθώς και πολλά άλλα, λιγότερο γνωστά ψάρια λιμνών και ποταμών.
Κρισίμως απειλούμενα θεωρούνται κάποια είδη οξύρρυγχου, το γατόψαρο-γίγας του ποταμού Μεκόνγκ, αλλά και το σαλάχι του γλυκού νερού, το οποίο μπορεί να φθάσει τα 4,5 μέτρα σε μήκος. Οι ερευνητές της Διεθνούς Ένωσης για τη Διατήρηση της Φύσης (IUCN), η οποία εκδίδει τη γνωστή Κόκκινη Λίστα απειλούμενων ειδών, προειδοποιούν επίσης ότι η εξαφάνιση των ψαριών αυτών δεν αφορά μόνο τα ίδια, αλλά και τους ανθρώπους. Μόνο στην Αφρική για παράδειγμα, 7,5 εκατομμύρια άνθρωποι εξαρτώνται από τα ψάρια του γλυκού νερού.
«Εξακολουθούν να υπάρχουν μεγάλα κενά σε αυτά που γνωρίζουμε, όμως από τα 5.685 είδη που αξιολογήθηκαν, το 36% είναι απειλούμενα», λέει ο επικεφαλής του αρμόδιου τμήματος της IUCN Δρ. Ουίλιαμ Ντάρουολ. «Εάν τα συγκρίνουμε με τα θηλαστικά, στα οποία το 21% των ειδών απειλούνται και τα πτηνά, όπου το ποσοστό αυτό φθάνει το 12%, είναι ξεκάθαρο ότι τα οικοσυστήματα του γλυκού νερού συγκαταλέγονται στα πλέον απειλούμενα στον κόσμο.»
Η τάση αυτή οφείλεται, κατά τους επιστήμονες, κυρίως σε ανθρώπινες δραστηριότητες όπως η υπεραλίευση, η κατασκευή φραγμάτων και η ρύπανση. «Δυστυχώς, η κατάσταση δεν θα βελτιωθεί, καθώς η ανθρώπινη ανάγκη για νερό, ενέργεια και τρόφιμα μεγαλώνει, με αποτέλεσμα να εκμεταλλευόμαστε τα περιβάλλοντα αυτά για την εξασφάλιση πόρων», είναι το απαισιόδοξο μήνυα του Ντάρουολ.
Η προειδοποίηση της IUCN προκάλεσε αίσθηση στην επιστημονική κοινότητα. «Η βιοποικιλότητα του γλυκού νερού αποτελεί ζήτημα ύψιστης σημασίας και είναι σημαντικότερο απ’ όσο πιστεύει ο κόσμος», τονίζει ο καθηγητής Ρούντι Γκολζάν από το Πανεπιστήμιο του Μπόρνμουθ. «Πρέπει να βρούμε τρόπους να μειώσουμε την υποβάθμιση αυτών των οικοσυστημάτων επιτρέποντας παράλληλα στους ανθρώπους να συνεχίσουν να χρησιμοποιούν τους πόρους που προσφέρουν.»
Τα συμπεράσματα που δόθηκαν στη δημοσιότητα δεν είναι τα τελικά, αφού υπολογίζεται ότι υπάρχουν περίπου 15.000 είδη ψαριών του γλυκού νερού, από τα οποία έχει αξιολογηθεί το εν τρίτο. Να σημειωθεί ότι για την Ευρώπη ειδικότερα, το ποσοστό των απειλούμενων ψαριών του γλυκού νερού αγγίζει το 38%, όταν στην Αφρική απειλείται με εξαφάνιση το 28% των ειδών.
