Μέχρι σήμερα, οι επιστήμονες είχαν εντοπίσει στο Διάστημα άτομα οξυγόνου μεμονωμένα ή ενσωματωμένα σε άλλα μόρια. Τώρα, για πρώτη φορά, το νέο τηλεσκόπιο Χέρσελ του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Διαστήματος (ESA) φαίνεται πως έφερε σε πέρας μία από τις μακροσκελέστερες αναζητήσεις στην αστρονομία: βρήκε μοριακό οξυγόνο –αυτό που αναπνέουμε- στο νεφέλωμα του Ωρίωνα.

Μετά το υδρογόνο και το ήλιο, το οξυγόνο είναι το τρίτο πιο άφθονο στοιχείο στο Σύμπαν. Η μοριακή του μορφή καθιστά εφικτή την ύπαρξη ζωής στη Γη και συνιστά το 20% του αέρα που αναπνέουμε. Εάν οι μορφές ζωής σε άλλους πλανήτες έχουν ομοιότητες με αυτές που απαντώνται στον δικό μας, τότε και εκείνες ενδέχεται να χρειάζονται O2.

Το 2007, Σουηδοί αστρονόμοι είχαν υποστηρίξει ότι εντόπισαν μοριακό οξυγόνο σε γειτονική περιοχή σχηματισμού άστρων, όμως σε αντίθεση με την ανακάλυψη του Χέρσελ, τότε δεν είχε υπάρξει ανεξάρτητη επιβεβαίωση.

«Το αέριο οξυγόνο ανακαλύφθηκε τη δεκαετία του 1770, ωστόσο χρειαστήκαμε περισσότερα από 230 χρόνια για να πούμε επιτέλους με βεβαιότητα ότι αυτό το πολύ απλό μόριο υφίσταται στο Διάστημα», λέει ο Πολ Γκόλντσμιθ, ερευνητής του Jet Propulsion Laboratory της NASA, η οποία συνεργάστηκε με την ESA σε επίπεδο τεχνολογικής υποστήριξης των οργάνων του Χέρσελ.

Όσο για το πού «κρυβόταν» το οξυγόνο, στην έκθεσή τους που δημοσιεύεται αυτήν την εβδομάδα στο Astrophysical Journal, οι επιστήμονες διατυπώνουν την υπόθεση ότι βρισκόταν μέσα στον πάγο, ο οποίος καλύπτει την επιφάνεια των σωματιδίων διαστρικής σκόνης. «Αυτό εξηγεί πού μπορεί να κρυβόταν το οξυγόνο», λέει ο Γκόλντσμιθ.

Η αναζήτηση όμως συνεχίζεται, αφού όπως παραδέχεται, «δεν βρήκαμε μεγάλες ποσότητες και εξακολουθούμε να μην κατανοούμε τι το ιδιαίτερο έχουν τα σημεία, όπου το εντοπίσαμε. Το Σύμπαν έχει ακόμη αρκετά μυστικά.»