Είναι γνωστό ότι οι κόκορες προσπαθούν να διαιωνίσουν το είδος ζευγαρώνοντας με όσες περισσότερες κότες μπορούν. Όπως όμως καταδεικνύουν τα συμπεράσματα νέας μελέτης, εκείνες είναι τελικά που έχουν τον έλεγχο στη διαδικασία της αναπαραγωγής, χάρη σε μια μυστική στρατηγική που εφαρμόζουν: μετά το ζευγάρωμα, οι κότες απορρίπτουν το σπέρμα των λιγότερο επιθυμητών, κατώτερων κοκόρων.
Σύμφωνα με τους ερευνητές από το Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης, μια κότα μπορεί κατά μέσο όρο να «διώξει» το 80% του σπέρματος που εναποθέτει μέσα της ένας κόκορας, κάτι που οδηγεί σε γενετικές ανατροπές. «Αρχίζει να διαφαίνεται ότι τα θηλυκά μπορούν να διαδραματίσουν έναν πολύ πιο διακριτικό, αλλά σημαντικό ρόλο στη μάχη της αναπαραγωγής», λέει ο Τομάζο Πιτσάρι, ο οποίος συμμετείχε στις μελέτες.
Στα πουλερικά, και οι κότες και οι κόκορες... αγαπούν το ζευγάρωμα και πηγαίνουν με πολλούς συντρόφους. Οι κότες όμως δεν έχουν πάντοτε την πολυτέλεια της επιλογής. Παρότι προτιμούν τους «αρχηγούς», κατώτεροι κόκορες μπορούν να τις αναγκάσουν να ζευγαρώσουν μαζί τους. Οι κότες - που είναι μισές σε μέγεθος από τους κόκορες- δεν μπορούν μεν να τους διώξουν, όμως απ' ό,τι φαίνεται έχουν βρει τρόπο να ελέγξουν την κατάσταση. Οι επιστήμονες ήδη γνώριζαν ότι οι κότες έχουν αυτήν την ικανότητα, όμως τώρα κατόρθωσαν, μέσω της μελέτης αυτής, να αποδείξουν ότι την επιστρατεύουν.
Για τις παρατηρήσεις τους χρησιμοποίησαν ημιάγριες κότες και τις έβαλαν στον ίδιο - όχι αυστηρά ελεγχόμενο χώρο- με διάφορους κόκορες, τους οποίους είχαν «βαθμολογήσει» με 1 έως 6, ανάλογα με την κοινωνική τους θέση. Έπειτα μαγνητοσκόπησαν τις κότες να απορρίπτουν - ή όχι- το σπέρμα μετά από κάθε επαφή. Τα αποτελέσματα επιβεβαίωσαν την υπόθεση: οι κότες απέρριπταν το σπέρμα των χαμηλότερα ιστάμενων συντρόφων τους, αλλά κρατούσαν αυτό των κοκόρων που είχαν βαθμολογηθεί με 1 ως οι πλέον «ηγετικοί».
«Είναι πραγματικά σημαντικό για τα θηλυκά να γονιμοποιούν τα αυγά τους με το καλύτερης ποιότητας σπέρμα, συνεπώς αφού δεν μπορούν να επιλέξουν, χρησιμοποιούν αυτό το μηχανισμό επιλογής μετά από την επαφή», συνοψίζει η Ρεμπέκα Ντιν, η οποία ηγήθηκε της ερευνητικής ομάδας. Όπως λέει, οι κότες χρησιμοποιούσαν αυτή τη μέθοδο ακόμη και όταν ζευγάρωναν με τη θέλησή τους, ώστε να απορρίψουν το σπέρμα κοκόρων, τους οποίους θεωρούσαν ακατάλληλους για πατέρες των μικρών τους.
Θα πρέπει βέβαια να σημειωθεί ότι και οι «κατώτεροι» κόκορες έχουν αναπτύξει το δικό τους μηχανισμό επικράτησης, αφού έχει διαπιστωθεί ότι εκτοξεύουν μεγαλύτερες ποσότητες σπέρματος, σε μια προσπάθεια να αυξήσουν τις πιθανότητες διαιώνισης των γονιδίων τους.
