Τα πυρά χωρών και περιβαλλοντικών οργανώσεων δέχεται ο Καναδάς για τη στάση που έχει τηρήσει κατά τη διεθνή διάσκεψη για την κλιματική αλλαγή στο Ντέρμπαν. Από την πρώτη ημέρα ξεκαθάρισε διά στόματος του υπουργού Περιβάλλοντος ότι δεν προτίθεται να βάλει την υπογραφή του σε μια παράταση της ισχύος του Πρωτοκόλλου του Κιότο, το οποίο εκπνέει σε ένα χρόνο, αφήνοντας ανοιχτό και το ενδεχόμενο ολοκληρωτικής απομάκρυνσής του από το πλαίσιο του Κιότο.
Σε ανοιχτή επιστολή τους, μη κυβερνητικές οργανώσεις και Αφρικανοί ακτιβιστές κατά του απαρτχάιντ, όπως ο αρχιεπίσκοπος Ντέσμοντ Τούτου, καλούν την καναδική κυβέρνηση να αναθεωρήσει. «Καναδά, κάποτε σε θεωρούσαν ηγέτιδα χώρα σε διεθνή ζητήματα όπως τα ανθρώπινα δικαιώματα και η προστασία του περιβάλλοντος», γράφουν μεταξύ άλλων. «Σήμερα στα εδάφη σου υπάρχει η πετρελαιοφόρος άμμος που ρυπαίνει, επιταχύνοντας τις επικίνδυνες επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής. Για εμάς στην Αφρική, αυτό είναι ένα ζήτημα ζωής και θανάτου».
Η επαρχία της Αλμπέρτα πιστεύεται πλέον πως έχει τα τρίτα μεγαλύτερα αποθέματα πετρελαίου στον κόσμο, μετά από τη Σαουδική Αραβία και τη Βενεζουέλα. Το πετρέλαιο αυτό είναι σχεδόν ανεκμετάλλευτο μέχρι σήμερα. Για να αυξήσει την παραγωγή από την πετρελαιοφόρο άμμο –μια διαδικασία που προϋποθέτει μεταξύ άλλων την αποψίλωση δασών, την αποξήρανση βάλτων και η οποία εκτιμάται ότι παράγει διπλάσια έως τριπλάσια ποσότητα διοξειδίου του άνθρακα σε σχέση με τη συμβατική εξόρυξη πετρελαίου- ο Καναδάς θα πρέπει να μετατραπεί σε περιβαλλοντικό «παρία», αναλαμβάνοντας την ευθύνη των πράξεών του ενώπιον της διεθνούς κοινότητας.
Ο υπουργός Φυσικών Πόρων της χώρας το αναγνώρισε πρόσφατα. «Μπορείς να σβήσεις τα φώτα και να παγώνεις στο σκοτάδι», είπε ο Τζο Όλιβερ. «Η εναλλακτική λύση είναι να χρησιμοποιήσεις την ενέργεια, κάτι που εννοείται πως κάνεις, όπως άλλωστε κάνουν όλοι».
Επίσημη απόσυρση;
Εκτός από τον Καναδά, αρκετές αναπτυγμένες χώρες, ανάμεσά τους η Ιαπωνία και η Ρωσία, έχουν καταστήσει σαφή την αντίθεσή τους σε μια παράταση της ισχύος του Πρωτοκόλλου του Κιότο. Το βασικό τους επιχείρημα είναι ότι κάτι τέτοιο δεν έχει νόημα από τη στιγμή που οι Ηνωμένες Πολιτείες και αναδυόμενοι γίγαντες όπως η Κίνα και η Ινδία αρνούνται να επικυρώσουν τη συμφωνία και δεν δεσμεύονται από τους περιορισμούς που αυτή θέτει.
Η περίπτωση του Καναδά ωστόσο είναι διαφορετική. Τη Δευτέρα, ανακοινώνοντας ότι η χώρα του δεν θα εγκρίνει την ανανέωση του Κιότο, ο υπουργός Περιβάλλοντος Πίτερ Κεντ αρνήθηκε να επιβεβαιώσει ή να διαψεύσει τις πληροφορίες που φέρουν τον Καναδά να έχει ήδη αποφασίσει την απόσυρσή του από τη συμφωνία. Εάν οι πληροφορίες επαληθευτούν, οι Καναδοί θα γίνουν οι πρώτοι παγκοσμίως που επικύρωσαν και στη συνέχεια εγκατέλειψαν το Κιότο - μια ενέργεια με τεράστια συμβολική βαρύτητα.
«Εάν επιβεβαιωθεί κάτι τέτοιο, θα είναι υπερβολικά απογοητευτικό», λέει η Τασνίμ Έσοπ, επικεφαλής του τμήματος διεθνούς στρατηγικής για το κλίμα στην περιβαλλοντική οργάνωση WWF. «Θα έχει επιπτώσεις στην ικανότητα της καναδικής κυβέρνησης να προσέλθει με αξιοπιστία στις διαπραγματεύσεις». Η Ιλάνα Σόλομον της ActionAid συμφωνεί λέγοντας πως μια απόσυρση της χώρας από το Πρωτόκολλο του Κιότο θα αποτελούσε «εξαιρετικά κακό προηγούμενο. Το μόνο που θα καταφέρει [μια τέτοια κίνηση] θα είναι να ενισχύσει περαιτέρω την έλλειψη εμπιστοσύνης που ήδη υπάρχει μεταξύ πλούσιων και φτωχών χωρών».
Ο Καναδάς, μέλος της λεγόμενης «Λέσχης του Aνθρακα», είναι ο ένατος μεγαλύτερος ρυπαντής παγκοσμίως. Παρά τη δέσμευσή του, βάσει του πρωτοκόλλου, να μειώσει σημαντικά τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα έως το 2012, η παραγωγή έχει αυξηθεί.
