Έντονες συζητήσεις έχει πυροδοτήσει στις ΗΠΑ η πρόταση τα αυτοκίνητα να φορολογούνται βάσει των χιλιομέτρων που έχουν διανύσει. Για κάποιους ένα τέτοιο μέτρο θα μπορούσε να εξοικονομήσει πολύτιμα δολάρια από τον προϋπολογισμό μεταφορών. ¶λλοι ωστόσο διαμαρτύρονται φοβούμενοι ενίσχυση... του Μεγάλου Αδελφού.

Την πρόταση υπέβαλαν ειδικοί με τη στήριξη δύο πρών υπουργών Μεταφορών, οι οποίοι κάλεσαν το Κογκρέσο η εισαγωγή του μέτρου να γίνει σταδιακά μέσα σε μία δεκαετία. Σημειώνεται ότι σήμερα, οι ομοσπονδιακοί πόροι για την κατασκευή δρόμων, γεφυρών κ.ο.κ. προέρχονται από τους φόρους στα καύσιμα. Καθώς όμως τα νέα αυτοκίνητα καταναλώνουν όλο και λιγότερη βενζίνη και ο φόρος δεν έχει προσαρμοστεί στον πληθωρισμό, το σύστημα αυτό απειλείται ακόμη και με κατάρρευση.

Στην έκθεσή του, το Κέντρο Δημοσίων Υποθέσεων Μίλερ αναγνωρίζει ότι θα υπάρξουν ανησυχίες για παραβίαση της ιδιωτικότητας, όμως εκτιμά πως αυτή «δεν είναι απαραίτητο ότι θα επιτείνει την παραβίασή της που σχετίζεται με άλλες τεχνολογικές διευκολύνσεις, όπως τα κινητά τηλέφωνα και οι πιστωτικές κάρτες».

Σε πιλοτικές μελέτες, οι ερευνητές χρησιμοποίησαν μικρές συσκευές για να μετρήσουν την απόσταση που έχει διανύσει ένα αυτοκίνητο και να καταγράψουν πότε μετέβη πού. Για τέτοιους σκοπούς χρησιμοποιείται συνήθως τεχνολογία κυψελών ή GPS και μέσω ενός κεντρικού συστήματος υπολογίζεται ο φόρος που θα πρέπει να αποδώσει ο οδηγός. Μια άλλη πιθανότητα είναι στο ποσό που θα καλείται κανείς να καταβάλει να συνυπολογίζεται η χρήση αυτοκινητοδρόμων ή η οδήγηση σε ώρες αιχμής. Ειδικοί σε θέματα προσωπικών δεδομένων μιλούν για ηθικό δίλημμα.

«Εάν το σκεφτεί κανείς καλύτερα, συνειδητοποιεί ότι τα δεδομένα αυτά μαρτυρούν πού κοιμάται, πού εργάζεται, με ποιον συναντήθηκε, σε ποια εκκλησία πηγαίνει, σε ποια πολιτική συγκέντρωση παρευρίσκεται, σε ποια νυχτερινά κέντρα συχνάζει», λέει ο ειδικός του Electronic Frontier Foundaton Πίτερ Έκερσλεϊ. «Τα δεδομένα αυτά είναι εξαιρετικά ευαίσθητα και δεν θα θέλαμε να δημιουργηθεί κατά λάθος ένα σύστημα διαρκούς παρακολούθησης».

Οι ερευνητές υποστηρίζουν ότι έχουν ληφθεί υπόψη αυτές οι ανησυχίες. Σε μελέτη που έγινε στο Όρεγκον την περασμένη δεκαετία, εγκατέστησαν συσκευές σε 300 αυτοκίνητα για να καταγράψουν την απόσταση που διένυσαν εντός και εκτός της πολιτείας, αλλά και μέσα στην πρωτεύουσα Πόρτλαντ σε ώρα αιχμής. Για να καταβάλουν το φόρο, οι οδηγοί έπρεπε να μεταβούν σε πρατήριο καυσίμων. Κατά τον ανεφοδιασμό του οχήματος, η συσκευή επικοινωνούσε με έναν κεντρικό υπολογιστή και ο φόρος καυσίμων αντικαθίστατο από το φόρο χρήσης.

Μια δεύτερη συσκευή την οποία δοκίμαζαν χρησιμοποιούσε τεχνολογία GPS για να υπολογίσει την απόσταση και το φόρο που θα έπρεπε να πληρώσει ο οδηγός. Όταν σταματούσε στο πρατήριο, ο υπολογιστής δεν «μάθαινε» πού βρίσκεται το αυτοκίνητο, αλλά μόνο το ποσό που θα έπρεπε να πληρώσει ο οδηγός και στη συνέχεια τα δεδομένα σβήνονταν. Αυτή τη δεύτερη συσκευή προτίμησαν τελικά οι αρχές του Όρεγκον.

Στο τέλος της έρευνας, μόνο 3 από τους 300 οδηγούς είχαν τότε εκφράσει φόβους για παραβίαση των προσωπικών τους δεδομένων. Όταν όμως μαθεύτηκε ότι είχε γίνει τέτοια μελέτη, προκλήθηκε γενική κατακραυγή. Έτσι, στις νέες μελέτες έχει αποκλειστεί η ιδέα της χρήσης GPS προς όφελος μιας μικρής συσκευής που θα τοποθετείται στο οδόμετρο και θα φορολογεί τη χρήση χωρίς να συνυπολογίζει άλλους παράγοντες.

Οι ειδικοί πιστεύουν ότι ο μόνος τρόπος να καθησυχαστεί ο κόσμος θα είναι η διεξαγωγή αξιόπιστων, ανεξάρτητων δοκιμών, στις οποίες δεν θα αναμειχθεί καμία κυβερνητική υπηρεσία. Μεταξύ των προτάσεων που έχουν τεθεί επί τάπητος είναι και η «επιβράβευση» όσων οδηγών επιλέξουν να δώσουν κάποια επιπλέον δεδομένα με χαμηλότερα ασφάλιστρα ή χαμηλότερη φορολόγηση ανά χιλιόμετρο.