Σκαλίσματα έως και 7.000 ετών έφερε στο φως όχι η αρχαιολογική σκαπάνη, αλλά... η ξηρασία που πλήττει το μεγαλύτερο ποταμό του κόσμου.

Τις εικόνες που μέχρι πρότινος καλύπτονταν από τα νερά του Ρίο Νέγκρο, κοντά στην πόλη Μανάους, φέρεται να ανακάλυψε ψαράς τον περασμένο μήνα, όταν η στάθμη των υδάτων του παραποτάμου του Αμαζονίου έφθασε στα χαμηλότερα επίπεδα εδώ και τουλάχιστον ένα αιώνα.

Αρχαιολόγοι που μελέτησαν τις εικόνες φιδιών και προσώπων, οι οποίες χρονολογούνται από τη Λίθινη Εποχή, λένε πως πρόκειται για «άλλη μία, αδιάψευστη ένδειξη» ότι ακόμη και πριν από χιλιάδες χρόνια, στον Αμαζόνιο υπήρχαν πολλοί, μεγάλοι οικισμοί. «Ανέκαθεν επικρατούσε η αντίληψη ότι ο Αμαζόνιος ήταν "άδειος"», λέει ο πρέδρος της Αρχαιολογικής Εταιρίας της Βραζιλίας Εδουάρδο Νέβες κάνοντας λόγο για μια πολύ σημαντική ανακάλυψη. «Η αλήθεια είναι ότι αυτή η υπόθεση δεν είναι σωστή, καθώς πλέον έχουμε αποδείξεις ότι πολλές περιοχές του Αμαζονίου κατοικούνταν».

Ο Μανουέλ Αρόγιο-Καλίν, καθηγητής Αρχαιολογίας στο Πανεπιστήμιο του Ντάραμ και στο Κολέγιο του Λονδίνου συμφωνεί και εξηγεί ότι μέχρι πρότινος, οι συνάδελφοί του –όχι μόνο σήμερα, αλλά τα τελευταία 100 με 200 χρόνια, όπως λέει- πίστευαν πως η λεκάνη του Αμαζονίου φιλοξενούσε ολιγομελείς κοινότητες ή νομαδικές φυλές. Τα τελευταία χρόνια ωστόσο, ανακαλύπτονται διαρκώς «απίστευτα κεραμικά αντικείμενα και αποδείξεις ότι στην περιοχή υπήρχαν μεγάλα χωριά και δρόμοι που οδηγούσαν από το ένα μέρος στο άλλο».

Οι αρχαιολόγοι έχουν τώρα επιδοθεί σε έναν αγώνα δρόμου να καταγράψουν και να συντηρήσουν τα ευρήματά τους καθώς οι παραποτάμιες περιοχές απειλούνται από την υλοτομία και την επέκταση των αστικών οικισμών. «Στην πόλη Μανάους, είναι εντυπωσιακό πόσα αντικείμενα έχουν καταστραφεί», λέει ο καθηγητής Αρόγιο-Καλίν. Τη μεγαλύτερη ανησυχία έχει προκαλέσει το επικείμενο άνοιγμα γέφυρας μήκους 3,5 χιλιομέτρων πάνω από το Ρίο Νέγκρο, σε περιοχή όπου έχουν εντοπιστεί αρχαίοι οικισμοί. Οι αρχαιολόγοι φοβούνται ότι το έργο θα «αλλάξει δραματικά τη ζωή στη μία όχθη του παραποτάμου» και πως οι συνέπειες για τα ευρήματά τους θα είναι καταστροφικές.

Όσο για τα σκαλίσματα που ανακαλύφθηκαν, έχουν ήδη αρχίσει να εξαφανίζονται και πάλι καθώς η στάθμη των υδάτων ανεβαίνει. Ο Εδουάρδο Νέβες δεν μπορεί παρά να ελπίζει ότι οι εικόνες αυτές θα δώσουν στους αρμοδίους ακόμη ένα κίνητρο να προστατεύσουν το τροπικό δάσος και τα αρχαία μυστικά του, που αποκαλύπτονται το ένα μετά το άλλο.