Πριν από πολλά, πολλά χρόνια, οι φώκιες ήταν ένα συχνό θέαμα για τους κατοίκους των παράκτιων περιοχών της Πολωνίας. Το θέαμα αυτό δεν ήταν ιδιαίτερα ευχάριστο για τους ντόπιους ψαράδες, αφού ουσιαστικά οι φώκιες ήταν οι μεγαλύτεροι ανταγωνιστές τους. Έτσι, αποφάσισαν να τις εξοντώσουν και μέσα σε λίγες δεκαετίες πέτυχαν το στόχο τους: οι φώκιες εξαφανίστηκαν από τα παγωμένα νερά της Βαλτικής Θάλασσας.
Χρειάστηκε να περάσουν πενήντα ολόκληρα χρόνια επίπονων προσπαθειών από την πλευρά της κυβέρνησης και οικολογικών οργανώσεων. Οι φώκιες επέστρεψαν, όμως για ακόμη μια φορά δεν χαίρονται όλοι γι’ αυτό.
Εξόντωσαν 100.000 φώκιες
Στις αρχές του 20ού αιώνα, ο πληθυσμός τους υπολογιζόταν στις 100.000 φώκιες. Μέχρι που οι ψαράδες άρχισαν να τις θανατώνουν με τις ευλογίες των αρχών, οι οποίες μάλιστα τους προσέφεραν αμοιβή για κάθε νεκρή φώκια.
Τις τελευταίες δεκαετίες όμως, οι κυβερνήσεις τόσο της Πολωνίας όσο και της Σουηδίας καταβάλλουν εντατικές προσπάθειες να αποκαταστήσουν την καταστροφή- προσπάθειες που φαίνεται πως αποδίδουν. Από περίπου 4.500 που ήταν πριν από 20 χρόνια, οι φώκιες στην περιοχή υπολογίζονται πλέον στις 20.000, κάτι που οφείλεται και στην αλλαγή της συμπεριφοράς μεγάλης μερίδας ντόπιων απέναντί τους.
«Οι φώκιες διαδραματίζουν ρόλο πρεσβευτή της ζωής στη Βαλτική», λέει ο καθηγητής Κριστόφ Σκόρα του Ινστιτούτου Ωκεανογραφίας στο Πανεπιστήμιο του Γκντανσκ. «Παρότι είναι πιο αδύναμες σήμερα, η υγεία τους είναι γενικά βελτιωμένη και ανιχνεύουμε λιγότερα βαρέα μέταλλα και τοξικές ουσίες στο σώμα τους, κάτι που σημαίνει ότι η θάλασσα δεν είναι τόσο μολυσμένη όσο παλαιότερα.»
«Οι φώκιες είναι καταστροφή»
Για τις περιβαλλοντικές οργανώσεις, οι εξελίξεις είναι καθ’ όλα ευχάριστες. Δεν ισχύει όμως το ίδιο και για όλους τους ψαράδες της Βαλτικής, καθώς γι' αυτούς περισσότερες φώκιες σημαίνουν λιγότερα ψάρια.
«Οι φώκιες είναι μια καταστροφή», λέει ο επικεφαλής του τοπικού συνεταιρισμού αλιέων Ζμπίγκνιου Πίρα. «Αδυνατούμε να κερδίσουμε το ψωμί μας. Εδώ και δύο μήνες δεν έχω πιάσει ούτε ένα σολομό». Όπως εξηγεί, οι φώκιες «φλερτάρουν» διαρκώς με τα δίχτυα του ίδιου και των συναδέλφων του που προσπαθούν να τις διώξουν πετώντας τους πέτρες...
Οργανώσεις όπως το WWF δραστηριοποιούνται στις πόλεις και στα ψαροχώρια της Βαλτικής Θάλασσας εκπαιδεύοντας τους ντόπιους να συνυπάρχουν ειρηνικά με τα ζώα αυτά. Τους τονίζουν πόσο σημαντικό είναι να επιτρέψουν στις φώκιες να αναπαραχθούν ανενόχλητες σε μια περιοχή, όπου τους δόθηκε μια δεύτερη ευκαιρία να επιστρέψουν- μια ευκαιρία που δεν πρέπει να πάει χαμένη.
