Τη δυνατότητα να διαβάσει κανείς το μυαλό ενός ανθρώπου, απλώς κοιτάζοντας την εγκεφαλική του δραστηριότητα, εξέτασαν και απέδειξαν με πείραμά τους βρετανοί ερευνητές.

Οι επιστήμονες ερευνητές Ελέανορ Μαγκουάιρ και Ντέμης Χασάμπης, χρησιμοποιώντας την λειτουργική τομογραφία μαγνητικού συντονισμού (FMRI), που καταγράφει την ροή του αίματος στον εγκέφαλο, μπόρεσαν να καταλάβουν πού ακριβώς «βρίσκονταν» νοητικά οι εθελοντές του πειράματος, μέσα σε ένα περιβάλλον εικονικής πραγματικότητας, δημιουργημένο από υπολογιστή.

Ήταν ουσιαστικά σε θέση να διαβάσουν τις μνήμες των εθελοντών σε σχέση με την θέση τους στο χώρο (έστω και εικονικό, στη διάρκεια του ηλεκτρονικού παιγνιδιού στον υπολογιστή). Η ανακάλυψη, ανοίγει το δρόμο για την ανάπτυξη μηχανών που θα μπορούν να διαβάζουν τις μνήμες, αν και η Μαγκουάιρ καθησύχασε ότι απέχουμε πολύ ακόμα από τη στιγμή που θα είναι εφικτή η «αδιάκριτη» ανάγνωση του μυαλού.

Επίσης η ανακάλυψη θα βοηθήσει στην έρευνα για τις διαταραχές μνήμης που προκαλούν νευρολογικές ασθένειες όπως το Αλτσχάιμερ, ρίχνοντας φως στην εγκεφαλική περιοχή του ιππόκαμπου, που καταγράφει τις μνήμες και εμπλέκεται στον προσανατολισμό του ατόμου στο χώρο.

Οι επιστήμονες, προς μεγάλη τους έκπληξη, μπορούσαν -με την βοήθεια ενός αλγορίθμου στον υπολογιστή τους- να προβλέψουν με ακρίβεια τη θέση ενός ατόμου μέσα στο εικονικό περιβάλλον, απλώς μελετώντας την εγκεφαλική δραστηριότητα στον ιππόκαμπο.

Η έρευνα συμβάλλει, ώστε να γίνει πιο κατανοητός ο τρόπος που οι σκέψεις και οι μνήμες κωδικοποιούνται στους νευρώνες (τα εγκεφαλικά κύτταρα), κάτι που, αν συμβεί ολοκληρωμένα στο μέλλον, θα επιτρέψει την πλήρη ανάγνωση του μυαλού (κάτι που μέχρι τώρα παραμένει υπόθεση επιστημονικής φαντασίας), ανοίγοντας έτσι το «κουτί της Πανδώρας» για μια σειρά από σοβαρά ηθικά, υπαρξιακά, πολιτικά, κοινωνικά και άλλα ζητήματα.

Προς το παρόν πάντως, η τεχνολογία χρησιμοποιείται μόνο σε εθελοντές, ενώ ο Χασάμπης δήλωσε ότι θα χρειαστεί τουλάχιστον μια δεκαετία πριν υπάρξουν εφαρμογές της στον τομέα της εγκληματολογίας, μέσω εξέτασης του εγκεφάλου πιθανών υπόπτων, που δεν είναι συνεργάσιμοι με τις ανακριτικές αρχές.