Η αγορά του ευρωπαϊκού ποδοσφαίρου αναπτύχθηκε κατά €1 δισ. την περίοδο 2007/08, φτάνοντας τα €14,6 δισ., κυρίως λόγω της αύξησης των εσόδων κατά €0,7 δισ. που σημείωσαν τα πέντε μεγαλύτερα ευρωπαϊκά πρωταθλήματα και της διοργάνωσης του Euro 2008 στην Αυστρία - Ελβετία, σύμφωνα με την ετήσια επισκόπηση “Football Finance 2009” της Deloitte.
Οι νέες βελτιωμένες συμφωνίες για τα τηλεοπτικά δικαιώματα που πέτυχε η αγγλική Premier League ενίσχυσαν τη θέση της ως το πρωτάθλημα με τα υψηλότερα έσοδα στον παγκόσμιο ποδοσφαιρικό χάρτη. Οι αγγλικοί σύλλογοι σημείωσαν έσοδα της τάξης των €2,4 δισ. την περίοδο 2007/08, διευρύνοντας τη ψαλίδα με τους άμεσους ανταγωνιστές τους σε περισσότερο από €1 δισ., παρά την υποτίμηση της Βρετανικής Στερλίνας κατά 15% έναντι του ευρώ.
Η συνεχιζόμενη αύξηση των εσόδων της Ρεάλ Μαδρίτης και της Μπαρτσελόνα, της πρώτης και της τρίτης ομάδας με τα υψηλότερα έσοδα στο παγκόσμιο ποδόσφαιρο αντίστοιχα, βοήθησε το ισπανικό πρωτάθλημα να πιάσει στη δεύτερη θέση τη γερμανική “Bundesliga” με έσοδα €1,438 εκατ., ενώ στην τρίτη θέση με πολύ μικρή διαφορά βρίσκεται η ιταλική “Serie A” με €1,421 εκατ.
Ωστόσο, λόγω της κατάκτησης του φετινού UEFA Champions League από τη Μπαρτσελόνα, είναι πολύ πιθανό να δούμε το ισπανικό πρωτάθλημα να καταλαμβάνει μόνο του τη δεύτερη θέση την επόμενη περίοδο.
Το ποδόσφαιρο και η οικονομική κρίση
Τα έσοδα των Ευρωπαϊκών ομάδων ποδοσφαίρου αναμένεται ότι θα συνεχίσουν να αυξάνονται κατά τις περιόδους 2008/09 και 2009/10, έστω και με πιο αργούς ρυθμούς, φανερώνοντας ότι το ποδόσφαιρο είναι αρκετά ανθεκτικό απέναντι στην οικονομική κρίση. Η ικανότητα των Big 5 ευρωπαϊκών πρωταθλημάτων να διαχειριστούν το δυσχερές οικονομικό περιβάλλον θα δοκιμαστεί την περίοδο 2009/10, όταν οι πωλήσεις των εισιτηρίων διαρκείας και οι ανανεώσεις των χορηγών θα κληθούν να στηρίξουν τα έσοδα. Ωστόσο, το γεγονός ότι την περίοδο 2008/09 υπήρξε αύξηση 2% στην προσέλευση φιλάθλων στα ευρωπαϊκά γήπεδα αποτελεί ενθαρρυντικό στοιχείο.
Παράλληλα, οι γερμανικές, οι γαλλικές και οι αγγλικές ομάδες, καθώς και οι μεγάλες ομάδες της Ισπανίας έχουν υπογράψει μακροπρόθεσμες συμφωνίες για τα τηλεοπτικά δικαιώματα των παιχνιδιών τους που τους εξασφαλίζουν σημαντικά έσοδα, καθώς αποτελούν ένα μεγάλο ποσοστό των συνολικών εσόδων τους. Ωστόσο, οι μικρότεροι ρυθμοί ανάπτυξης των εσόδων στις ερχόμενες περιόδους σημαίνει ότι οι ομάδες πρέπει να δώσουν έμφαση στον έλεγχο τους κόστους - τόσο των μισθών όσο και άλλων λειτουργικών εξόδων - και να διασφαλίσουν πως η βάση του κόστους είναι αρκετά ευέλικτη ώστε να μπορέσει να ανταπεξέλθει σε πιθανή μείωση των εσόδων.
«Καμπανάκι» για τις ελληνικές ομάδες
Οι εξελίξεις αυτές σε Ευρωπαϊκό επίπεδο ανεβάζουν την πίεση που θα πρέπει να αρχίζουν να αισθάνονται οι κορυφαίες τουλάχιστον Ελληνικές ομάδες της Super League. Σύμφωνα με τον κ. Κωνσταντίνου, Partner της Deloitte στην Ελλάδα και Υπεύθυνο του Συμβουλευτικού Τμήματος της εταιρείας στη χώρα μας, «οι Ελληνικές ομάδες πρέπει να προχωρήσουν σε δραστικά μέτρα βελτίωσης της λειτουργίας τους σε επαγγελματικά επίπεδα και να εκμεταλλευτούν τα αυξημένα έσοδα που αναμένεται να έχουν ως αποτέλεσμα των νέων τηλεοπτικών συμβολαίων και της χορηγίας του ΟΠΑΠ, στην ορθολογική ανάπτυξη των υποδομών τους (γηπεδικές εγκαταστάσεις, ακαδημίες, προπονητικά κέντρα, κλπ).
Όπως είναι ξεκάθαρο από τη μελέτη της Deloitte, παρά την οικονομική κρίση οι Big 5 ευρωπαϊκές λίγκες προχωρούν με γοργούς ρυθμούς και αν οι Ελληνικές ομάδες δε θέλουν να συνεχίσουν να χάνουν έδαφος πρέπει να επενδύσουν. Απλά σαν σημείο αναφοράς να τονίσω ότι οι Αγγλικές ομάδες επένδυσαν για 11η συνεχόμενη χρονιά πάνω από GBP 150 εκατ. (GBP 187 εκατ. για την περίοδο 2007/08) σε έργα βελτίωσης των υποδομών τους».
Έσοδα και αμοιβές ποδοσφαιριστών στα κορυφαία ευρωπαϊκά πρωταθλήματα
Η “Serie A” πέτυχε τη μεγαλύτερη αύξηση εσόδων ανάμεσα στις πέντε κορυφαίες Ευρωπαϊκές Λίγκες κατά την περίοδο 2007/08. Πιο συγκεκριμένα, τα έσοδα του ιταλικού πρωταθλήματος αυξήθηκαν κατά €357 εκατ. (34%), φτάνοντας τα €1,421 εκατ. Σημαντικό ρόλο σε αυτό έπαιξε φυσικά η επάνοδος της Γιουβέντους στη μεγάλη κατηγορία.
Οι αμοιβές των ποδοσφαιριστών στη “Serie A” αυξήθηκαν κατά €250 εκατ. (35%), φτάνοντας τα €972 εκατ. Η γαλλική “Ligue 1” πέτυχε τη μικρότερη αύξηση εσόδων με €17 εκατ. (2%), φτάνοντας τα €989 εκατ. Ωστόσο, οι αμοιβές σημείωσαν σημαντική αύξηση κατά €84 εκατ., διαμορφώνοντας την αναλογία αμοιβών/εσόδων στο 71%, η οποία είναι η υψηλότερη ανάμεσα στις Big 5 ευρωπαϊκές λίγκες.
Τα έσοδα της “Bundesliga” αυξήθηκαν κατά €59 εκατ. (4%) στα €1,438 εκατ., κυρίως λόγω της αύξησης των εμπορικών εσόδων κατά €35 εκατ. (6%) και της αύξησης των εσόδων από τα εισιτήρια κατά €28 εκατ. (9%). Αξίζει να σημειωθεί ότι ο μέσος όρος εισιτηρίων την περίοδο 2008/09 έφτασε τα 42.600, που είναι ο υψηλότερος ανάμεσα στις Big 5 ευρωπαϊκές λίγκες και ο μεγαλύτερος που έχει επιτευχθεί από την ίδρυση της “Bundesliga” το 1963. Παράλληλα, το γερμανικό πρωτάθλημα έχει τη χαμηλότερη αναλογία αμοιβών/εσόδων (50%), παρότι οι αμοιβές αυξήθηκαν κατά €105 εκατ. (17%), φτάνοντας τα €725 εκατ. την περίοδο 2007/08.
Η ισπανική “La Liga” σημείωσε αύξηση εσόδων της τάξης των €112 εκατ. (8%), που την έφερε στη δεύτερη θέση μαζί με τη “Bundesliga”, ενώ οι αμοιβές των ποδοσφαιριστών αυξήθηκαν κατά 8%, φτάνοντας τα €900 εκατ. Είναι αξιοσημείωτο ότι τα έσοδα της Ρεάλ Μαδρίτης και της Μπαρτσελόνα αποτελούν το 47% των συνολικών εσόδων του ισπανικού πρωταθλήματος.
Τέλος, η αγγλική “Premier League” σημείωσε ρεκόρ λειτουργικών κερδών κατά την περίοδο 2007/08, φτάνοντας τα €234 εκατ. και ανέκτησε την πρώτη θέση στην κατάταξη των πιο προσοδοφόρων πρωταθλημάτων, την οποία είχε χάσει την περίοδο 2006/07 από τη “Bundesliga”.
Αξίζει να σημειωθεί ότι το συνολικό ύψος των αμοιβών των ποδοσφαιριστών των Big 5 ευρωπαϊκών πρωταθλημάτων αυξήθηκε κατά €588 εκατ. (14%) και έφτασε τα €4.8 δισ.
