Του Μιχάλη Ψύλου
[email protected]
Πριν από 400 χρόνια ο Νικόλαος Κοπέρνικος, δεν υπέθετε μόνο ότι ο Ήλιος, και όχι η Γη, βρίσκεται στον πυρήνα του ηλιακού μας συστήματος. Το 1526 ο μεγάλος αστρονόμος δημοσίευε το περίφημο έργο του «Monetae cudendae ratio» -μια από τις πλέον σημαντικές συνεισφορές στις οικονομικές επιστήμες.
Ο Κοπέρνικος είχε αρχίσει βέβαια να ενδιαφέρεται για τα οικονομικά αρκετά πριν, όταν ο βασιλιάς της Πολωνίας Σιγισμούνδος Α' του ζήτησε να σχεδιάσει μια νομισματική μεταρρύθμιση. Έγραφε λοιπόν ο Πολωνο-Γερμανός αστρονόμος: «Αν και υπάρχουν αμέτρητες πληγές που γενικά καταστρέφουν βασίλεια, πριγκιπάτα και δημοκρατίες, οι τέσσερις πιο σημαντικές (κατά την γνώμη μου) είναι: η διχόνοια, η θνητότητα, το άγονο έδαφος και η υποτίμηση του νομίσματος.
Τα τρία πρώτα είναι τόσο προφανή που κανείς δεν αγνοεί την ύπαρξή τους. Αλλά το τέταρτο, που αφορά τα χρήματα, λαμβάνεται υπόψη από λίγα άτομα και μόνο από τα πιο οξυδερκή, καθώς υπονομεύει τα κράτη, όχι με μία μόνο επίθεση ,αλλά σταδιακά και με κρυφό τρόπο. Έτσι οι δημοκρατίες ανατρέπονται».
Η οξυδερκής εκτίμηση του Κοπέρνικου, είναι πιο επίκαιρη από ποτέ για τους Ευρωπαίους, καθώς το κοινό μας νόμισμα , υποχωρεί έναντι του αμερικανικού νομίσματος και τιμάται σταθερά πλέον κάτω από το ένα δολάριο. Ένα ζήτημα που πονοκεφαλιάζει βέβαια την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζας ,που συνεδριάζει αύριο στην Φρανκφούρτη.
Όλες οι εκτιμήσεις συγκλίνουν στην άποψη ότι η ΕΚΤ θα ανακοινώσει αύξηση των βασικών επιτοκίων κατά 75 μονάδες βάσης, σε μια προσπάθεια να στηρίξει το ευρώ και να αντιμετωπίσει τον υψηλό πληθωρισμό στην ευρωζώνη. Θα μπορούσε σήμερα ο Κοπέρνικος-αν ζούσε- να βοηθήσει αποτελεσματικά την πρόεδρο της ΕΚΤ να βρει λύση στην υποτίμηση του ευρώ; «οι τιμές ανεβοκατεβαίνουν ανάλογα με τη φύση και την ισχύ του νομίσματος», έγραφε ο μεγάλος αστρονόμος
Ως γνωστόν, η λέξη « πληθωρισμός » προέρχεται από το λατινικό «inflare», που σημαίνει «ανατινάζω, εκρήγνυμαι» και υποδηλώνει την υπερβολική εκτίναξη της προσφοράς χρήματος. Όλοι συμφωνούν όμως ότι ο πληθωρισμός επέστρεψε δραματικά στην Ευρώπη μετά από 40 χρόνια λόγω των συνεπειών του πολέμου στην Ουκρανία στον ενεργειακό εφοδιασμό της ΕΕ, αλλά και στη διαταραχή της εφοδιαστικής αλυσίδας.
Και εδώ αρχίζουν τα προβλήματα: Αντί τα ευρωπαϊκά κράτη να επιχειρήσουν να αντιμετωπίσουν τη βασική αιτία του προβλήματος-τον τερματισμό του πολέμου, των κυρώσεων και των ρωσικών αντιποίνων, αναγκάζονται να διοχετεύουν εκατοντάδες δισεκατομμύρια σε μέτρα στήριξης. Που ανακουφίζουν βέβαια τα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις, αλλά μόνο κοντοπρόθεσμα. Ενώ ταυτόχρονα, πυροδοτούν νέα έκρηξη του πληθωρισμού και δημοσιονομικό εκτροχιασμό στα δημόσια οικονομικά.
Για να πούμε τα πράγματα με το όνομά τους: Η κρίση του φυσικού αερίου είναι αυτή που ώθησε το ευρώ στα 0,9878 δολάρια. Κάτω δηλαδή από το όριο των 0,99 δολαρίων για πρώτη φορά από τον Δεκέμβριο του 2002. Και πανηγυρίζουμε πλέον αν το ευρώ παραμένει στα 0,99 δολάρια. Γιατί η ισοτιμία ένα προς ένα φαντάζει όλο και πιο μακρινή. Τέτοια «σήματα» όμως, έχουν μεγάλη συμβολική δύναμη στις χρηματοπιστωτικές αγορές και όσο συνεχίζεται ο εκβιασμός της Μόσχας μέσω της Gazprom, το ευρώ δεν πρόκειται να ανακάμψει. Και ο πληθωρισμός θα ανεβαίνει…
