Του Μιχάλη Ψύλου
[email protected]
Από τη μία οι επιπτώσεις του πολέμου στην Ουκρανία, από την άλλη η πρωτοφανής ξηρασία, προκαλούν πανικό. Σαν μια ιδιότυπη «πανούκλα». (Αφήστε που δεν έχουμε ξεμπερδέψει με τις παραλλαγές του Covid).
Ο πρόεδρος της Ενωσης Γερμανών Βιομηχάνων (BDI) Ζίγκφριντ Ρασβουρμ προειδοποιεί ότι «η Ομοσπονδιακή Δημοκρατία βρίσκεται εν μέσω της χειρότερης κατάστασης έκτακτης ανάγκης στην ιστορία της».
Η κρίση αφορά πλέον την ίδια την παραγωγική ικανότητα των εταιρειών.
Η συστημική εξάρτηση από το φυσικό αέριο απειλεί γίγαντες όπως η BASF και BMW.
Αλλά και για τους πολίτες, μελέτη του Techem Institute (Trios), δείχνει ότι το κόστος για τη θέρμανση των σπιτιών θα αυξηθεί δραματικά. Οι τιμές του πετρελαίου και του φυσικού αερίου αναμένεται να αυξηθούν κατά 75% και 92% αντίστοιχα, ως το τέλος του έτους. Το γεγονός αυτό θα μπορούσε να να θέσει πάνω από 20 εκατομμύρια πολίτες σε ολόκληρη τη χώρα υπό αυξημένη οικονομική πίεση.
Αλλά και στη Γαλλία τα ενεργειακά προβλήματα αυξάνονται. Η ηλεκτρική ενέργεια για συμβόλαια παράδοσης το τέταρτο τρίμηνο του 2022, κοστίζει πάνω από 800 ευρώ τη μεγαβατώρα (MWh) τις τελευταίες ημέρες- από λιγότερα από 500 ευρώ το πρώτο εξάμηνο του χρόνου, που ήταν ήδη πολύ υψηλό επίπεδο.Ειδικότερα, η διακοπή λειτουργίας πολλών πυρηνικών αντιδραστήρων, για προβλήματα συντήρησης ή διάβρωσης, εντείνουν το πρόβλημα.
Ο Ρήνος και ο άνθρακας
Υπό την απειλή νέων περικοπών στη ροή ρωσικού φυσικού αερίου, οι περισσότερες χώρες μέλη της ΕΕ επιστρέφουν στον άνθρακα, την πιο ρυπογόνο μορφή ενέργειας που υπάρχει. Προσθέτοντας «βαθμούς» στην υπερθέρμανση του πλανήτη.
Αλλά και εδώ υπάρχει ένα άμεσο πρόβλημα: Λόγω της ξηρασίας που πλήττει μεγάλες περιοχές της ευρωπαϊκής Ηπείρου, η στάθμη του Ρήνου, για παράδειγμα, έχει πέσει κάτω από το κρίσιμο επίπεδο. Ο Ρήνος είναι ένας ποταμός που έχει τις πηγές του στην Ελβετία,διασχίζει πολλές χώρες, συμπεριλαμβανομένης της Γαλλίας και της Γερμανίας.
Η προοπτική μερικής διακοπής της κυκλοφορίας σε αυτόν τον ποταμό, έναν από τους πιο πολυσύχναστους στον κόσμο, αποτελεί, επομένως, έναν νέο πονοκέφαλο για την ευρωπαϊκή βιομηχανία, που ήδη δοκιμάζεται από την κρίση του ρωσικού φυσικού αερίου και την άνοδο των τιμών της ενέργειας. Ο Ρήνος έχει ανακτήσει τη τεράστια σημασία του τους τελευταίους μήνες, και για το γεγονός ότι η Γερμανία θέλει να στραφεί περισσότερο στον άνθρακα. Ο Ρήνος είναι βασικός κρίκος για την επιστροφή στον άνθρακα για τη μείωση της εξάρτησης από το ρωσικό αέριο. Οι μεγάλοι σταθμοί ηλεκτροπαραγωγής βρίσκονται κυρίως γύρω από τον Ρήνο και οι φορτηγίδες που μεταφέρουν άνθρακα δεν μπορούν πλέον να κινούνται με ασφάλεια στον ποταμό.
Χειμώνας οργής,αλλά και υπερκέρδη
Αυτοί οι παράγοντες σε συνδυασμό με τον υψηλό πληθωρισμό, αυξάνουν τους φόβους για μια μεγάλη κρίση τους επόμενους μήνες. Μια κρίση που θα μπορούσε να προκαλέσει έναν χειμώνα οργής και απόγνωσης,με κίνδυνο υπονόμευσης της πολιτικής σταθερότητας. Η Γερμανίδα υπουργός Εσωτερικών Νάνσι Φέιζερ προειδοποίησε ότι «οι εχθροί της δημοκρατίας περιμένουν την κατάλληλη στιγμή για να καταχραστούν την έκτακτη ανάγκη» και «να κλονίσουν την εμπιστοσύνη στο κράτος μας».
Για την ιστορία, πάντως, η κρίση είναι ευκαιρία για κάποιους : 48.4 δισεκατομμύρια δολάρια ήταν τα κέρδη που κατέγραψε ο σαουδαραβικός πετρελαϊκός κολοσσός Aramco, κατά το δεύτερο τρίμηνο του έτους. Τα φαραωνικά κέρδη οφείλονται στην άνοδο των τιμών του αργού μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία και την οικονομική ανάκαμψη μετά την Covid.Στην πραγματικότητα, τα καθαρά κέρδη του μεγαλύτερου παραγωγού μαύρου χρυσού στον κόσμο αυξήθηκαν κατά 90% σε ετήσια βάση. Συγκριτικά, οι πέντε μεγαλύτερες εταιρείες του κλάδου, από την πλευρά τους, καρπώθηκαν 62,46 δισ. δολάρια σε κέρδη κατά το δεύτερο τρίμηνο του έτους. (TotalEnergies 5,7 δισ., BP 9,26 δισ., Chevron 11,6 δισ., ExxonMobil 17,9 δισ. και Shell 18 δισ.).
Μεγάλη κερδισμένη φυσικά και η Ρωσία, που βλέπει τα έσοδά της από το αέριο και το πετρέλαιο να απογειώνονται. Όλοι αυτοί πίνουν στην υγεία των κορόιδων . Και των Ευρωπαίων ηγετών, που όχι μόνο πιάστηκαν στον ύπνο, αλλά φάνηκαν τόσο «λίγοι», τόσο απροετοίμαστοι.
Να θυμηθούμε οτι ο μεγάλος Αλμπέρ Καμί στην περίφημη «Πανούκλα» έγραφε για μια πόλη, που απασχολημένη συνεχώς με το εμπόριο και την οικονομική πρόοδο,αρνιόταν την επανεμφάνιση μιας επιδημίας, πιστεύοντας ότι τέτοιου είδους «πληγές» ανήκουν στο μακρινό παρελθόν. «Έχουν καταγραφεί αμέτρητες επιδημίες στην ανθρώπινη ιστορία, όπως και πόλεμοι, αλλά για κάποιο λόγο, τόσο οι επιδημίες όσο κι οι πόλεμοι μας βρίσκουν πάντα απροετοίμαστους», έλεγε ο Καμί. Καλή ώρα, σαν τώρα…
