Του Μιχάλη Ψύλου
[email protected]
Μετά από 80 μέρες πολέμου στην Ουκρανία, έγινε χθες η πρώτη τηλεφωνική επικοινωνία μεταξύ Ουάσιγκτον και Μόσχας: ο Αμερικανός υπουργός Άμυνας Λόιντ Όστιν τηλεφώνησε στον Ρώσο ομόλογό του Σεργκέι Σόιγκου, ζητώντας κατάπαυση του πυρός. Τονίζοντας επίσης τη σημασία της διατήρησης των καναλιών επικοινωνίας. Επιτέλους! Το «κόκκινο τηλέφωνο» ΗΠΑ-Ρωσίας χτυπάει πάλι και το «κουδούνισμα» έγινε δεκτό με ανακούφιση σε όλον τον πλανήτη.
Ηταν η πρώτη κλήση από την έναρξη της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία και έγινε την επομένη της συνάντησης στο ρωσικό υπουργείο Εξωτερικών μεταξύ του Αμερικανού πρεσβευτή στη Μόσχα, Τζον Σάλιβαν και του Ρώσου υφυπουργού Εξωτερικών Σεργκέι Ριάμπκοφ.
Μετά από περισσότερες από έξι εβδομάδες σιωπής επίσης, ο Γερμανός καγκελάριος Όλαφ Σολτς τηλεφωνήθηκε ξανά με τον Ρώσο πρόεδρο Βλαντιμίρ Πούτιν. Η τηλεφωνική επικοινωνία κράτησε 75 λεπτά και ο Σολτς απηύθυνε έκκληση για γρήγορη κατάπαυση του πυρός στον πόλεμο της Ουκρανίας, βελτίωση της ανθρωπιστικής κατάστασης στην εμπόλεμη ζώνη και πρόοδο στην εξεύρεση διπλωματικής λύσης στη σύγκρουση.
Κάτι κινείται λοιπόν για να τερματιστεί ο πόλεμος; Μήπως τελικά αποδίδει η πίεση των Ευρωπαίων-που υφίστανται και τα περισσότερα δεινά -χωρίς να έχουν εμπλακεί άμεσα στον πόλεμο;
Δεν αποτελεί έκπληξη το γεγονός ότι τα «κόκκινα τηλέφωνα» άρχισαν να λειτουργούν την επομένη της ανακοίνωσης της φινλανδικής κυβέρνησης ότι αποφάσισε να ενταχθεί στο ΝΑΤΟ. Η εγκατάλειψη μετά από δεκαετίες από το Ελσίνκι μιας στρατηγικής ουδετερότητας που η Ρωσία χρησιμοποιούσε ως παράδειγμα για την Ουκρανία - τη φινλανδοποίηση του Κιέβου δηλαδη- ήταν ίσως το καμπανάκι που ακούστηκε πιο δυνατά στο Κρεμλίνο!
Ακόμη και ο Πούτιν, βλέποντας οτι η Φινλανδία αλλά και η Σουηδία -δύο χώρες, ιστορικά γνωστές για την απόλυτη ουδετερότητά τους, ζητούν να μπουν στο ΝΑΤΟ (ίσως και να παροτρύνονται)-μπορεί να νιώθει ρίγη στην πλάτη του.
Το παιγνίδι αλλάζει πίστα πλέον!
Ακόμη και οι νοσταλγοί του Ψυχρού Πολέμου αρχίζουν να καταλαβαίνουν ότι βρισκόμαστε σε μια μεγάλη καμπή της εποχής. Που θα έπρεπε να είχε προβλεφθεί, όπως έχει γίνει αρκετές φορές στο παρελθόν.
Αλλά αυτό που είναι ακόμα πιο εντυπωσιακό είναι ότι κάποιοι ξεχνούν την ιστορία του 20ου αιώνα. Η πτώση του «υπαρκτού σοσιαλισμού» δεν ήταν μόνο η κατάρρευση της ΕΣΣΔ, αλλά η κατάρρευση μιας αυτοκρατορίας βασισμένης σε μια ιδεολογία που είχε επανασχεδιάσει τον μαρξισμό με ένα λενινιστικό κλειδί. Μια αυτοκρατορία που είχε όμως μια παγκόσμια έλξη και που δεν είναι καθόλου εύκολο να εξαλειφθεί, καθώς τα θεμέλιά της ξεκινούν από την Αικατερίνη τη Μεγάλη.
Η νέα δυτική ελίτ, ευρωπαϊκή και αμερικανική -αυτή που εμφανίστηκε και ισχυροποιήθηκε στη σκιά της πιο ελεύθερης αγοράς από ποτέ- δεν μπορεί να πιστεύει στον 21ο αιώνα ότι μπορεί να διαγραφεί η ιστορική μνήμη. Ούτε ότι η αγορά μπορεί να λύσει από μόνη της ξαφνικά όλα τα κοσμικά προβλήματα. Κάθε σκέψη για «ταπείνωση» του αντιπάλου μόνο απρόβλεπτη μπορεί να κάνει τη σύγκρουση. Το περίφημο «κόκκινο τηλέφωνο» που συνέδεε την Ουάσιγκτον με τη Μόσχα, τον Λευκό Οίκο με το Κρεμλίνο, λειτουργούσε με βάση την συγκεκριμένη πραγματικότητα, την ανάγκη για όσο το δυνατόν πιο ισόρροπη αντιμετώπιση των παγκόσμιων προβλημάτων.
Γι αυτό χαιρόμαστε που το «κόκκινο τηλέφωνο» κουδουνίζει και πάλι…
