Οι αποτρόπαιες τρομοκρατικές επιθέσεις στη Βομβάη, με τραγικό απολογισμό εκατοντάδων νεκρών και τραυματιών, θυμίζουν έντονα τις επιθέσεις της Αλ Κάιντα. Τα χτυπήματα στην οικονομική πρωτεύουσα της Ινδίας ήταν πολλαπλά και συντονισμένα, οι στόχοι έχουν συμβολική σημασία και, σύμφωνα με τους αυτόπτες μάρτυρες, υπήρχε στόχευση ξένων πολιτών από τους τρομοκράτες.
Υπάρχουν όμως και διαφορές, σημειώνει η βρετανική εφημερίδα Independent. Απ’ ό,τι φαίνεται, δεν πρόκειται για επιθέσεις αυτοκτονίας. Έγιναν εκρήξεις μικρών βομβών και όχι θεαματικές ανατινάξεις. Σε αυτή την επίθεση η Αλ Κάιντα είναι πιθανότερο να είναι «πηγή έμπνευσης» παρά άμεσος αυτουργός.
Όποια και αν είναι η αλήθεια, δύσκολα οι ινδικές αρχές θα βρουν κάποιο στοιχείο να στηριχθούν. Τα πρόσφατα επεισόδια απέδειξαν, ακόμη μια φορά, πόσο ευάλωτη είναι η Ινδία σε αυτού του είδους τις μαζικές δολοφονίες. Στη χθεσινή τηλεοπτική του συνέντευξη, ο Ινδός πρωθυπουργός Μανμοχάν Σινγκ δήλωσε ότι η βάση των δραστών βρίσκεται «εκτός της χώρας» . Δεσμεύτηκε επίσης ότι η Ινδία δεν θα δείξει καμία ανοχή σε «γείτονες» που προσφέρουν καταφύγιο στους ενορχηστρωτές ανάλογων επιθέσεων.
Δεν χρειάζεται να έχει κανείς πολύ φαντασία για να θεωρήσει ότι ο πρωθυπουργός κάνει έμμεση αναφορά στο Πακιστάν. Αυτό είναι σαφές. Ο πρωθυπουργός υπαινίχθηκε ξεκάθαρα ότι οι πακιστανικές στρατιωτικές δυνάμεις είχαν ρόλο στις πολλαπλές επιθέσεις του 2006 στο σταθμό των τρένων στη Βομβάη, οι οποίες προκάλεσαν το θάνατο 180 ανθρώπων. Οι μυστικές υπηρεσίες των ΗΠΑ «φωτογράφισαν» τις υπηρεσίες πληροφοριών του Πακιστάν ως υπεύθυνες για το βομβαρδισμό της ινδικής πρεσβείας στην Καμπούλ τον περασμένο Ιούλιο.
Είναι ουτοπικό να πιστεύει κανείς ότι μπορεί να επιρρίψει ευθύνες με βεβαιότητα στην παρούσα φάση, υποστηρίζει η βρετανική εφημερίδα. Σε περίπτωση, όμως, που αποδειχθεί η ανάμειξη του Πακιστάν, η παρέμβαση της διεθνούς κοινότητας για παρεμπόδιση των εξαγωγών στρατιωτικής βίας από τη χώρα θα γίνει επιτακτική. Η κυβέρνηση του προέδρου Ασίφ Ζαρντάρι στο Ισλαμαμπάντ φαίνεται να το εννοεί, όταν δηλώνει αποφασισμένη να αποκρούσει τις στρατιωτικές δυνάμεις στις άνομες δυτικές περιοχές της χώρας. Το ερώτημα είναι εάν η κυβέρνηση είναι σε θέση να προβεί σε εκκαθάριση των ισχυρών μυστικών υπηρεσιών της χώρας από τα εξτρεμιστικά στοιχεία.
Έχει διατυπωθεί η άποψη ότι η τελευταία επίθεση δεν ήταν παρά μια «πρόβα τζενεράλε» των ισλαμιστών πολεμιστών για ενδεχόμενο χτύπημα του Μπαράκ Ομπάμα. Είτε αυτό ισχύει είτε όχι, οι πολύνεκρες επιθέσεις στη Βομβάη υποδεικνύουν αναμφίβολα την κλιμάκωση των προκλήσεων που έχει να αντιμετωπίσει η νέα κυβέρνηση των ΗΠΑ όσον αφορά στην αποκατάσταση της σταθερότητας στη νότια Ασία.
Ο νέος πρόεδρος των ΗΠΑ δεσμεύτηκε ότι θα θέσει το Αφγανιστάν στην κορυφή της ατζέντας εξωτερικής πολιτικής της νέας κυβέρνησης. Δεδομένης, όμως, της αστάθειας που επικρατεί το γειτονικό Πακιστάν όπου οι Ταλιμπάν βρίσκουν καταφύγιο, δύσκολα μπορεί να ελπίζει κανείς σε ουσιαστική πρόοδο.
Οι τελευταίες δραματικές εξελίξεις, όμως, αποκαλύπτουν μια ακόμη πρόκληση. Χθες ανεστάλησαν οι διαπραγματεύσεις στο χρηματιστήριο της Ινδίας. Αυτού του είδους τα σοκ είναι ό,τι χειρότερο για τις παγκόσμιες οικονομικές αγορές στις τρέχουσες τραυματικές συνθήκες. Οι Ινδοί επενδυτές ίσως επιβιώσουν στην τρικυμία. Δεν είναι η πρώτη φορά που η Βομβάη γίνεται στόχος τρομοκρατικών επιθέσεων. Η μεγαλύτερη απειλή θα είναι να αποχωρήσουν οι ξένοι επενδυτές, τη στιγμή μάλιστα που οι ξένοι φαίνεται να βρίσκονταν στο στόχαστρο της προχθεσινής τρομοκρατικής επίθεσης.
Πολλά θα εξαρτηθούν από την άμεση αποτελεσματικότητα των προσπαθειών της ινδικής κυβέρνησης για αποκατάσταση της τάξης και εξάρθρωση των στρατιωτικών κυκλωμάτων. Το κόμμα του Κογκρέσου στην Ινδία, το οποίο βρίσκεται ήδη στο επίκεντρο σφοδρής κριτικής για την αδυναμία του να εξαλείψει την απειλή των στασιαστών, θα κάνει το παν για να παρουσιάσει αποτελέσματα μέχρι τις γενικές εκλογές του επόμενου έτους. Σε τελευταία ανάλυση, το μάθημα που παίρνουμε από τη φρικαλεότητα των τελευταίων ημερών είναι ότι ο κόσμος δεν μπορεί να ελπίζει σε εξάλειψη της μάστιγας που λέγεται τρομοκρατία, εάν δεν χτυπήσει πρώτα τη ρίζα του προβλήματος. Αυτό η διεθνής κοινότητα θα το καταφέρει, εάν τραβήξει το Πακιστάν από το χείλος εξτρεμισμού στο οποίο βρίσκεται, σημειώνει η Independent.
