Του Μιχάλη Ψύλου
[email protected]
Σχεδόν δύο μήνες πολιορκούν οι Ρώσοι με σφοδρότητα τη Μαριούπολη. Η πτώση του λιμανιού αυτού στην Αζοφική Θάλασσα έχει βέβαια ανακοινωθεί από τη Μόσχα εδώ και πολύ καιρό, αλλά ακόμη υπάρχουν θήλακοι αντίστασης, κυρίως στις υπόγειες σήραγγες των χαλυβουργείων Azovstal.
Η κατάκτηση της Μαριούπολης είναι στρατηγικής σημασίας για τον Ρώσο πρόεδρο Πούτιν, γιατί θα επιτρέψει το άνοιγμα μιας χερσαίας διόδου μεταξύ της Κριμαίας, που προσαρτήθηκε στρατιωτικά το 2014, και του Ντονμπάς, που ελέγχεται ως επί το πλείστον από φιλορώσους αυτονομιστές, και ως εκ τούτου με την ίδια τη Ρωσία. Μετά την προσάρτηση της Κριμαίας, η χερσόνησος συνδέθηκε μέσω μιας γέφυρας που χτίστηκε από τον Ρώσο ολιγάρχη Αρκάντι Ρότενμπεργκ στα στενά του Κερτς ,με κόστος σχεδόν 3 δισεκατομμυρίων ευρώ. Η κατάκτηση της Μαριούπολης θα δώσει στους Ρώσους τον πλήρη έλεγχο της Αζοφικής Θάλασσας και το 80% της ουκρανικής ακτής της Μαύρης Θάλασσας. Γεγονός, που θα περιορίσει σοβαρά το θαλάσσιο εμπόριο του Κιέβου. «Αυτή τη στιγμή είναι η μόνη πόλη στην Αζοφική Θάλασσα που εξακολουθεί να ελέγχεται εν μέρει από την Ουκρανία», μεταδίδει το γερμανικό τηλεοπτικό δίκτυο ZDF. «Η Μαριούπολη έχει μεγάλη στρατηγική σημασία για τη Ρωσία, ως χερσαία σύνδεση από το Ντόνετσκ και το Λουχάνσκ με την προσαρτημένη Κριμαία.
«Στόχος του ρωσικού στρατού είναι να πάρει τον πλήρη έλεγχο του σημαντικού αυτοκινητόδρομου Μ14 προκειμένου να συνδέσει με ασφάλεια την Κριμαία με τις αυτονομιστικές περιοχές», αναφέρει το Γερμανικό δίκτυο
Τα ρωσικά σχέδια
Οι Ουκρανοί εξακολουθούν να αντιστέκονται στην Μαριούπολη, θέλοντας να κερδίσουν χρόνο μέχρι να εξασφαλίσουν οπλικά συστήματα από τις Ηνωμένες Πολιτείες και την Ευρώπη και να μεταφέρουν τα στρατεύματά τους στην περιοχή, ώστε να μπορέσουν να αποκρούσουν τη ρωσική επίθεση.
Από την πλευρά τους, οι Ρώσοι στρατηγοί ελπίζουν ότι μόλις πέσει η Μαριούπολη, οι περίπου 6.000 άνδρες τους, που παίρνουν μέρος στην πολιορκία της πόλης, θα μεταφερθούν για να πολεμήσουν σε άλλα τρία μέτωπα: Ανατολικά, για την καταστολή των ουκρανικών ενόπλων δυνάμεων στο Ντονμπάς, δυτικά για τον έλεγχο της περιοχής της Οδησσού και βορειοδυτικά, προς τον ποταμό Δνείπερο, για τον οποίο οι Ρώσοι ελπίζουν ότι θα αποτελέσει de facto το νέο ανάμεσα στις δύο χώρες.
Κυρίως όμως, η κατάκτηση της Μαριούπολης θα ήταν μια «τονωτική ένεση» για το ηθικό των στρατευμάτων του Πούτιν, που δείχνουν πλέον σημάδια εξάντλησης μπροστά στην ισχυρή ουκρανική άμυνα. Ο Ρώσος πρόεδρος χρειάζεται επίσης μια «νίκη» στο εσωτερικό της χώρας για να δείξει ότι «η ειδική στρατιωτική επιχείρηση» έχει ημερομηνία λήξης- ίσως και στην 9η Μαίου ,που η Ρωσία γιορτάζει κάθε χρόνο την «Ημέρα της Νίκης» και την ήττα των Ναζί στον Β` Παγκόσμιο πόλεμο.
Οικονομικό πλήγμα
Η πτώση της Μαριούπολης θα είχε όμως και καταστροφικές συνέπειες για την ουκρανική οικονομία, καθώς η πόλη θεωρείται κέντρο σιδήρου και χάλυβα. Είναι το δεύτερο πιο σημαντικό λιμάνι σε όλη την Ουκρανία και μπορεί να φιλοξενήσει φορτηγά πλοία . Επιπλέον, με την κατάκτηση της πόλης, η Ρωσία θα έθετε μια σοβαρή υποθήκη στα υπεράκτια κοιτάσματα φυσικού αερίου στην Αζοφική Θάλασσα. Στην ευρύτερη περιοχή της Μαριούπολης υπάρχουν επίσης αρκετά κοιτάσματα ασφαλτούχων πετρωμάτων από τα οποία εξάγεται το σχιστολιθικό αέριο.
Επίνειο της περιφέρειας του Ντονμπάς, η Μαριούπολη θεωρείται για τους Ρώσους στρατηγικής σημασίας λιμάνι για το μελλοντικό εμπόριο των σημαντικών πλουτοπαραγωγικών πηγών της περιοχής. Ιστορικά, το Ντονμπάς, διαθέτει ορυχεία άνθρακα, σιδήρου αλλά και μεθανίου, μαγγανίου, κοβαλτίου και άλλων σπάνιων μετάλλων που είναι πολύτιμα για τη σύγχρονη τεχνολογία. «Οι λόγοι για τους οποίους αυτή η περιοχή είναι πολύ σημαντική για τον Πούτιν ,ποικίλουν», λέει ο Μάρκο Ντι Λίντο, ανώτερος αναλυτής στο Ιταλικό «Centro Studi Internazionale». Η στρατιωτική επιχείρηση για την ολοκληρωτική κατάκτηση του Ντονμπάς, «μπορεί να στοιχίζει ακριβά και στη ρωσική οικονομία, αλλά τα πιθανά κέρδη πρέπει να αξίζουν το κόστος και τις προσπάθειες», τονίζει ο Ιταλός αναλυτής.
Σύμφωνα με τον Ντι Λίντο, η Ουκρανία διαθέτει 8.500 κοιτάσματα ορυκτών βιομηχανικής σημασίας και περίπου 110 διαφορετικούς τύπους ορυκτών. Το υπέδαφος του Ντονμπάς είναι πολύ πλούσιο σε άνθρακα, δίνοντας μέχρι τώρα στην Ουκρανία τη δέκατη θέση στον κόσμο. Η ετήσια εξόρυξη άνθρακα στο Ντονμπάς είναι περίπου 24 εκατομμύρια τόνοι. Το 2013, οι επαρχίες του Ντόνετσκ και του Λουχάνσκ αντιπροσώπευαν σχεδόν το 16% του ΑΕΠ της Ουκρανία και ήταν στη δεύτερη θέση πίσω από το Κίεβο. Στην περιοχή υπάρχουν επίσης περίπου 80 μεταλλουργικές εταιρείες, αλλά πολλές δεν λειτουργούν , λόγω του πολέμου. Υπάρχουν επίσης κοιτάσματα γραφίτη, τιτανίου, σιδήρου, ουρανίου, αλλά και οι λεγόμενες σπάνιες γαίες συμπεριλαμβανομένου του λιθίου καθώς και του αλουμινίου και του χαλκού-υλικά τόσο πολύτιμα για την υψηλή τεχνολογία.
Το οικονομικό συμφέρον είναι λοιπόν επίσης, βασικό κίνητρο που ωθεί τον Πούτιν στην πλήρη κατάληψη του Ντονμπάς, που διαθέτει ένα τεράστιο δυναμικό ανάπτυξης. Ο Ουκρανός πρόεδρος Ζελένσκι το έχει με σαφήνεια: Η μοίρα και το μέλλον της Ουκρανίας θα κριθεί στο Ντονμπάς.
