Για δισεκατομμύρια ανθρώπους ο καφές αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι της ζωής τους. Όμως ο καφές που απολαμβάνουν καθημερινά οι άνθρωποι σε όλα τα μήκη και πλάτη του πλανήτη προέρχεται από ένα φυτό το οποίο απαιτεί συγκεκριμένες συνθήκες για να καλλιεργηθεί, να αναπτυχθεί και να αποδώσει σωστά τους καρπούς του.
Συνθήκες που υπάρχουν σε ελάχιστες περιοχές του πλανήτη και δυστυχώς λόγω της κλιματικής αλλαγής οι συνθήκες σε αυτές τις περιοχές έχουν μεταβληθεί προκαλώντας σοβαρά προβλήματα στη καλλιέργεια των καφεόδεντρων με αποτέλεσμα να κινδυνεύει με μαζική συρρίκνωση ή και εξαφάνιση η παγκόσμια παραγωγή του καφέ.
Οι επιστήμονες προσπαθούν βρουν λύσεις στο πρόβλημα και στο τραπέζι έχουν πέσει διαφόρων ειδών ιδέες και προτάσεις χωρίς καμία μέχρι στιγμής να δείχνει ικανή να βοηθήσει αποτελεσματικά. Μία νέα μελέτη αποκαλύπτει ένα άγνωστο μέχρι σήμερα φυσικό μηχανισμό που δημιουργεί καλύτερης ποιότητας καφέ. Οι κόκκοι του καφέ που πίνουμε είναι οι σπόροι των καρπών του καφεόδεντρου.
Ερευνητές του Κέντρου Τροπικής Γεωργικής Έρευνας και Ανώτερης Εκπαίδευσης στη Κόστα Ρίκα διαπίστωσαν ότι το καφεόδεντρο παράγει περισσότερους και μεγαλύτερους σε μέγεθος καρπούς που αποδίδουν και καλύτερους κόκκους όταν υπάρχει πτηνά και μέλισσες αποφασίζουν να συνεργαστούν για την γονιμοποίηση αλλά και προστασία των καφεόδεντρων.
«Μέχρι σήμερα οι ερευνητές σε τέτοιου είδους μελέτες καταγράφουν και υπολογίζουν κάθε ωφέλεια της φύσης ξεχωριστά και στη συνέχεια προσθέτουν όλες τις μεμονωμένες ωφέλειες για να εξάγουν το τελικό συμπέρασμα τους. Όμως η φύση είναι ένα σύστημα αλληλεπιδράσεων γεμάτο με συνέργειες και μηχανισμούς δούναι και λαβείν» αναφέρει η Αλεχάντρα Μαρτίνεζ-Σαλίνας, επικεφαλής της μελέτης.
Οι ερευνητές πραγματοποίησαν μελέτες σε 30 φάρμες καφέ με στόχο να διαπιστώσουν τη συμβολή που έχουν σε αυτές τις φάρμες οι μέλισσες όσον αφορά την γονιμοποίηση και τα πτηνά όσον αφορά τον έλεγχο των ζιζανίων. Οι ερευνητές πραγματοποίησαν σειρά πειραμάτων στις φάρμες όπου μελέτησαν τις ενέργειες των πτηνών και μελισσών εκεί και τις επιπτώσεις τους στις καλλιέργειες τόσο σε μεμονωμένο επίπεδο όσο και συνδυαστικά.
Μελέτησαν επίσης και τις επιπτώσεις στις καλλιέργειες των καφεόδεντρων με πλήρη απουσία είτε των πτηνών είτε των μελισσών είτε και των δύο. Διαπιστώθηκε πώς όταν μέλισσες και πτηνά συνεργάζονταν τα αποτελέσματα ήταν εξαιρετικά για την απόδοση των καλλιεργειών. Η απουσία μελισσών και πτηνών είχε ως αποτέλεσμα την μείωση της σοδειάς κατά περίπου 25% ποσοστό που όπως είναι ευνόητο είναι εξαιρετικά υψηλό.
«Οι θετικές αλληλεπιδράσεις που εντοπίσαμε σημαίνουν ότι οι υπηρεσίες που προσφέρει το κάθε οικοσύστημα είναι πολυτιμότερες όταν γίνονται συνδυαστικά από ότι η κάθε μια ανεξάρτητα μεταξύ τους» αναφέρει η Σαλίνας. Η νέα μελέτη καταδεικνύει για μια ακόμη φορά τον κρίσιμο ρόλο που έχουν διάφορα είδη στην φύση αλλά και την διατροφή των ανθρώπων και ενδεχόμενη απουσία τους, όπως αυτή των μελισσών που εξαφανίζονται με ταχύ ρυθμό, θα προκαλέσει ανυπολόγιστες καταστροφές στη φύση αλλά και προβλήματα επιβίωσης στην ανθρωπότητα.
