Η πολυπλοκότητα του ανθρώπινου εγκεφάλου τον καθιστά μόνιμο στόχο μελέτης των επιστημόνων για να αποκαλυφθούν οι μηχανισμοί και τα μυστικά της λειτουργίας του. Με δημοσίευση τους στην επιθεώρηση «Nature» ομάδα ερευνητών με επικεφαλής επιστήμονες του Πανεπιστημίου του Κέιμπριτζ παρουσιάζουν τα αποτελέσματα μεγάλης μελέτης που πραγματοποίησαν για το πώς αναπτύσσεται και εξελίσσεται ο εγκέφαλος ενός ανθρώπου από την 15η εβδομάδα της κύησης μέχρι και όταν κάποιος άνθρωπος φτάσει στην ηλικία των 100 ετών.
Οι ερευνητές μελέτησαν τομογραφίες εγκεφάλων 125 χιλιάδων ατόμων που ζουν σε όλες τις ηπείρους του πλανήτη και κατέληξαν σε πολύ ενδιαφέροντα συμπεράσματα άγνωστα μέχρι σήμερα στους επιστήμονες. Ενα βασικό εύρημα της μελέτης είναι ότι μεταξύ της 17ης εβδομάδας μετά τη σύλληψη και της ηλικίας των τριών ετών ο εγκέφαλος έχει αυξηθεί από το 10% στο 80% του τελικού όγκου του. Η περίοδος ανάπτυξης όπου συμβαίνει η πιο γρήγορη αλλαγή, είναι στην πραγματικότητα πριν τη γέννηση. Τα κύτταρα και όλες οι δομές που αποτελούν την φαιά ουσία του εγκεφάλου συνεχίζουν να πολλαπλασιάζονται με ταχύ ρυθμό και μετά τη γέννηση και η ανάπτυξη τους κορυφώνεται λίγο πριν ένα παιδί συμπληρώσει τα έξι του χρόνια. Στη συνέχεια ο ρυθμός αύξησης της φαιάς ουσίας αρχίζει με αργό ρυθμό να μειώνεται.
Η λευκή ουσία, τα νευρικά κύτταρα που εμπλέκονται ανάμεσα στα άλλα στον μηχανισμό της μάθησης, αυξάνει και αυτή τα ποσοστά της με ταχύ ρυθμό στην πρώιμη παιδική ηλικία αλλά η αύξηση κορυφώνεται πολύ αργότερα από την φαιά ουσία και πιο συγκεκριμένα λίγο πριν ο άνθρωπος συμπληρώσει τα 29 έτη ζωής. Η λευκή ουσία αρχίζει να μειώνεται στον εγκέφαλο όταν ο άνθρωπος συμπληρώσει πενήντα έτη ζωής. Οι ερευνητές που χρησιμοποίησαν ανάμεσα στα άλλα και ένα υπερυπολογιστή διαπίστωσαν ότι τα επίπεδα της φαιάς ουσίας κορυφώνονται στον υποφλοιό, την περιοχή που ελέγχει τις κινήσεις του σώματος και την συμπεριφορά, όταν άνθρωπος βρίσκεται στην ηλικία των 14,5 ετών.
Η χαρτογράφηση της εξέλιξης του ανθρώπινου εγκεφάλου αποτελεί διαχρονικό αντικείμενο μελέτης και έρευνας στον παιδιατρικό τομέα αφού τα σχετικά δεδομένα είναι απαραίτητα για να βλέπουν οι παιδίατροι την ανάπτυξη του εγκεφάλου παιδιών που παρακολουθούν σε σχέση με εκείνη των συνομήλικων τους. Όμως το γεγονός ότι η μελέτη καλύπτει την ανάπτυξη και εξέλιξη του ανθρώπου σε όλη τη διάρκεια της ζωής τους θα αποτελέσει ένα νέο εξαιρετικά χρήσιμο εργαλείο και για άλλους τομείς της ιατρικής. Ανάμεσα στα άλλα θα βοηθήσει στη μελέτη ψυχιατρικών παθήσεων αλλά και στη μελέτη νευροεκφυλιστικών παθήσεων όπως η Αλτσχάιμερ.
«Καταφέραμε να συνδέσουμε μεταξύ τους δεδομένα για την ανάπτυξη και εξέλιξη του εγκεφάλου σε όλη τη διάρκεια της ζωής του ανθρώπου. Αυτό μας επιτρέπει να καταγράψουμε τις ταχείες αλλαγές που συμβαίνουν στον εγκέφαλο στην αρχή της ζωής του ανθρώπου και την συρρίκνωση μηχανισμών και λειτουργιών όσο ο άνθρωπος μεγαλώνει» αναφέρει ο δρ. Ρίτσαρντ Μπέθλεεμ, εκ των επικεφαλής της ερευνητικής ομάδας.
