Με επιτυχία ολοκληρώθηκε το σύντομο εισαγωγικό μέρος International Energy Exhibition of Greece 2022 (IEEG) & 6th Cretan Energy Conference (CEC) που θα πραγματοποιηθεί 1 – 3 Ιουλίου 2022 στα Χανιά Κρήτης.
Η διοργάνωση τελεί υπό την Αιγίδα του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, του Υπουργείου Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής, του Υπουργείου Εξωτερικών και του Υπουργείου Ανάπτυξης και Επενδύσεων. Επίσημη στήριξη παρέχεται επίσης από την Περιφέρεια Κρήτης.
Έπειτα από ένα διάστημα έντονων γεωπολιτικών εξελίξεων, η οργανωτική επιτροπή ανοίγει ξανά τις συμμετοχές, σε ένα διάστημα κρίσιμων εξελίξεων, ώστε να εκφράσει και να πάρει θέση στον ελληνικό χώρο, στο καθοριστικό παγκόσμιο ενεργειακό θέμα. Τιμώμενη χώρα για το 2022 είναι η Αίγυπτος. Ήδη η οργανωτική επιτροπή, έχει συγκεντρώσει πολυάριθμες επιστολές εκδήλωσης ενδιαφέροντος, από πολλές χώρες του κόσμου, σε όλο το φάσμα της ενέργειας. Πληροφορίες: cretanergyconferences.org
Ανοίγοντας το νέο κύκλο συμμετοχών, παραθέτουμε μέρος των εισαγωγικών τοποθετήσεων από το ‘’Pre - Virtual conference IEEG Energy matters : What 2022 holds’’.
Ο κ. John Sitilides, σύμβουλος διπλωματίας στο Υπουργείο Εξωτερικών των Η.Π.Α., παρείχε μια γεωπολιτική επισκόπηση και αξιολόγηση των περιφερειακών και παγκόσμιων αγορών ενέργειας από την προοπτική των ΗΠΑ. Κύρια εστίαση επίσης είχε στη Νότια Ευρώπη και μέσα στο πλαίσιο της κρίσης στην Ουκρανία.
Εν συντομία, δήλωσε ότι η Ευρώπη διαθέτει όλες τις πηγές ενέργειας που χρειάζονται, ορυκτές και πυρηνικές, για να αντιμετωπίσει τη ρωσική τακτική χρησιμοποίησης των προμηθειών φυσικού αερίου, ως μέσο πίεσης - ειδικά κατά τη διάρκεια της αμερικανικής παρουσίας στην Ουκρανία - και ότι η ευρωπαϊκή εντατική επένδυση στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας τις τελευταίες δεκαετίες, έχει αποτύχει. Παρομοίασε την ενεργειακή εξάρτηση της Ευρώπης από το ρωσικό αέριο με την εξάρτηση των ΗΠΑ από την Κίνα ως κατασκευαστή ενεργειακών εξαρτημάτων. Επιπλέον, ο κ. Sitilides ανέδειξε τις ΗΠΑ ως τον κορυφαίο παραγωγό φυσικού αερίου στον κόσμο και εκτίμησε ότι χωρίς τις προμήθειες πετρελαίου των ΗΠΑ στην ευρωπαϊκή αγορά, οι τιμές του πετρελαίου θα ήταν ακόμη υψηλότερες. Οι αμερικανικές εξαγωγές LNG για την κάλυψη των αναγκών της Ευρώπης έχουν υπερβεί την παροχή του ρωσικού αερίου. Στην πραγματικότητα, οι ρωσικές εξαγωγές αντιπροσωπεύουν το 30-40% της χρήσης φυσικού αερίου στην Ευρώπη, ενώ οι τιμές του φυσικού αερίου στην ΕΕ τετραπλασιάστηκαν.
Όσον αφορά τη δέσμευση της ΕΕ για την πράσινη ενέργεια και τους μακροπρόθεσμους στόχους για την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής, ο κ. Sitilides ανέφερε ότι η ενεργειακή κρίση έχει αποδείξει με οδυνηρό τρόπο ότι η άνευ όρων εξάρτηση από τις ΑΠΕ δεν είναι ρεαλιστική, για την κάλυψη των αναγκών του 21ου αιώνα και τόνισε την ενεργειακή διαθεσιμότητα ως το κύριο μέλημα, ειδικά επειδή οι τιμές των αγαθών δεν αναμένεται να μειωθούν τόσο γρήγορα, όσο αυξήθηκαν και θα παραμείνουν σε εξαιρετικά υψηλά επίπεδα καθ' όλη τη διάρκεια του 2022.
Οι δημοκρατικά εκλεγμένες ευρωπαϊκές κυβερνήσεις θα πρέπει να αντιμετωπίσουν το πληθωριστικό ενεργειακό κόστος. Ο μετριασμός αυτής της ζημίας απαιτεί υιοθέτηση του «ενδιάμεσου βήματος» της επέκτασης των προμηθειών φυσικού αερίου. Αυτό μπορεί να επιτευχθεί ειδικά με τον αγωγό TAP ως μέσον παροχής μη ρωσικού αερίου. Επιπλέον, ανέφερε ότι η επέκταση του τερματικού σταθμού LNG της Ρεβυθούσας, επέτρεψε την επέκταση των παραδόσεων LNG των ΗΠΑ στην Ελλάδα και τις περιφερειακές αγορές και ότι η μονάδα FSRU στην Αλεξανδρούπολη θα συμβάλει από το 2023 και μετά στη διαφοροποίηση των πηγών ενέργειας στην ευρύτερη περιοχή.
Ακόμη περαιτέρω, ο κ. Sitilides εξέτασε τη δέσμευση των ΗΠΑ από την κυβέρνηση Biden να μειωθούν οι εκπομπές άνθρακα κατά 65% έως το 2030 και να έχουν εκμηδενιστεί έως το 2050. Δεδομένου ότι οι ΗΠΑ διαθέτουν το 76% του συνολικού ενεργειακού τους προϋπολογισμού στις Ένοπλες Δυνάμεις τους, με το μεγαλύτερο μέρος της ενέργειας αυτής να προέρχεται από ορυκτά καύσιμα, ο κ. Sitilides αμφισβήτησε περαιτέρω την κλιματική κρίση και τη μετάβαση στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας ως «ενεργειακούς μύθους» που καταστρέφουν την ενεργειακή βιομηχανία και την ανθεκτικότητα να προσφέρει κέρδη. Ανέφερε ότι πρακτικά λιγότερο από το 3% της παγκόσμιας ενέργειας προέρχεται από ΑΠΕ (ακόμη και μετά την επένδυση 2,7 τρις δολαρίων την τελευταία δεκαετία) και ότι τέτοιες τεχνολογίες υπερκαταναλώνουν γη και ορυκτά, ενώ ο κίνδυνος ενεργειακής φτώχειας (τονίζοντας και ότι 1 δις ανθρώπων δεν έχει σταθερή τροφοδοσία) υπερισχύει της κλιματικής αλλαγής.
Τέλος, αναφέρθηκε ακόμα, ότι είναι μία σύνθετη γεωπολιτική στιγμή και ότι για τις ΗΠΑ η Ελλάδα είναι ο πιο σημαντικός εταίρος για την ΝΑ Μεσόγειο.
Ο κ. Γιάννης Μανιάτης π. Υπουργός Ενέργειας και Καθηγητής έκανε μία ολιστική προσέγγιση, γύρω από όλο το φάσμα της Ενέργειας, συνδυάζοντας τα τεχνικά, οικονομικά και γεωπολιτικά θέματα.
Ο πρώην Υπουργός τόνισε ότι αυτή η κρίση της ενέργειας ξεκίνησε ως μία παγκόσμια κρίση και μετεξελίχθηκε κυρίως σε μία Ευρωπαϊκή κρίση. Έχουμε υψηλές τιμές Φυσικού Αερίου για μεγάλα χρονικά διαστήματα, τριπλάσιες ή και πενταπλάσιες από άλλες περιοχές του πλανήτη (το οποίο ωφελείται και στις ανάγκες αυτής της Ηπείρου).
Ανέδειξε ως μεγάλη πληγή της ΕΕ ότι από αυτήν την κρίση θα απολεσθούν περίπου ένα τρισεκατομμύριο ευρώ από αυτήν, με παράδειγμα την Ιταλία που έχει απώλειες της τάξης των 38 δισεκατομμυρίων ευρώ.
Αναφέρθηκε ότι αυτή η κρίση πρέπει να μας διδάξει, τι πρέπει να κάνουμε και τι όχι.
Η ΕΕ χρειάζεται μεγαλύτερη ανεξαρτησία Φυσικού Αερίου, αναφέροντας την ΝΑ Μεσόγειο ως το σκληρό πυρήνα της ενεργειακής στρατηγικής που πρέπει να έχει. Τόνισε ότι χρειαζόμαστε ένα νέο ενεργειακό δόγμα όχι του 2000 αλλά του 2020-30 με έμφαση και στους αγωγούς, όπως τους ηλεκτρικούς αγωγούς ΕuroAsia & EuroAfrica Interconnector.
Τέλος τόνισε ότι πηγαίνουμε στην πράσινη μετάβαση ως Ευρώπη και ως Ελλάδα και πρέπει να πάμε ακόμα πιο γρήγορα αλλά με την εξής συνειδητοποίηση:
Ότι η αειφόρος ενέργεια είναι ένα ισόπλευρο τρίγωνο
Με ίσες πλευρές και ίσες γωνίες, στο οποίο δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι στην Ευρώπη έχουμε και 54 εκατομμύρια ενεργειακά φτωχούς πολίτες.
Ο κ. Ahmed Mohina, αρμόδιος Υφυπουργός για την Έρευνα, Σχεδιασμό και Παρακολούθηση των Αρχών, εκπροσώπησε το Αιγυπτιακό Υπουργείο Ηλεκτρισμού και Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας. Παρουσίασε τις προβλέψεις και το σχεδιασμό της Αιγυπτιακής πλευράς εν' όψει των εξελίξεων στην ενεργειακή αγορά το 2022 και Ευχαρίστησε την Ελληνική Κυβέρνηση για το βήμα διαλόγου μέσω αυτής της διοργάνωσης.
Επεσήμανε πως η Αίγυπτος αντιλαμβάνεται την ενέργεια ως ζήτημα εθνικής ασφάλειας και στηρίζει πολιτικά την ενεργειακή της κυριαρχία. Για το λόγο αυτό, στην προσπάθειά της να αντιμετωπίσει ζητήματα όπως ανεπάρκεια ηλεκτρικής ισχύος, καυσίμων, διαθεσιμότητας μονάδων παραγωγής και απώλειες γραμμών μεταφοράς, προέβη από το 2014 σε υλοποίηση μεγάλων προγραμμάτων αναβάθμισης. Κατόρθωσε έτσι την αύξηση της εγκατεστημένης ισχύος της από 32,2GW (το 2014) σε 59,5GW (το 2021) σε συνδυασμό με την επιβάρυνση του δικτύου της με 8 εκ. καταναλωτές και την αύξηση του μέσου ενεργειακού προφίλ καταναλωτή.
Αναφορικά με τη διείσδυση των ΑΠΕ, το Στρατηγικό Όραμα της Αιγύπτου για το 2030 για τη βιώσιμη ανάπτυξη ταυτίζεται με την Ενεργειακή της Στρατηγική έως το 2035 αλλά και τους στόχους βιώσιμης ανάπτυξης των Ηνωμένων Εθνών, στοχεύοντας στην κάλυψη του 42,7% της εγχώριας παραγόμενης ισχύος από ΑΠΕ έως το 2035 και παρέχοντας ισχυρά κίνητρα για επενδύσεις ιδιωτών. Έως το τέλος του 2021 πέτυχε 6,148 GW εγκατεστημένης ισχύος, που ισοδυναμεί προσεγγιστικά με το 20% του φορτίου αιχμής. Ενδεικτικό της πολιτικής βαρύτητας των ΑΠΕ για την Αίγυπτο είναι η δημιουργία του μεγαλύτερου παγκοσμίως φωτοβολταϊκού πάρκου στο Aswan ύψους επενδύσεων 2 δισ. δολαρίων (1,465GW εγκατεστημένης ισχύος).
Με το βλέμμα στα ζητήματα ενεργειακής διασύνδεσης της Αιγύπτου με χώρες του εξωτερικού, το αρμόδιο Υπουργείο προβαίνει στην επέκταση και σταδιακή αναβάθμιση των δικτύων μεταφοράς και διανομής, βασιζόμενο παράλληλα το υψηλό ηλιακό και αιολικό δυναμικό της χώρας, την ενεργειακή της υπερεπάρκεια, τη στρατηγική της θέση καθώς και τον ισχυρό εγχώριο κλάδο κατασκευής ηλεκτρικού εξοπλισμού. Τμήμα της εξωστρέφειας της Αιγύπτου στον τομέα αυτό, αποτελούν τα τρέχοντα projects ηλεκτρικής διασύνδεσης με την Ελλάδα και την Κύπρο, συνοδευόμενα από την υπογραφή Μνημονίων Κατανόησης (MoU) μεταξύ των εμπλεκομένων πλευρών.
Τέλος, αξίζει να αναφερθεί η στόχευση και επένδυση της Αιγυπτιακής Κυβέρνησης σε μελλοντικά projects που περιλαμβάνουν μονάδες αντλιοταμίευσης (pump storage) ύψους 2,61 δις δολαρίων και ισχύος 2,4GW με κύριο εργολάβο την κρατική κινεζική Sinohydro, τεχνολογίες τύπου Waste to Energy, ενώ γίνονται μελέτες για υποδομές τεχνολογιών υδρογόνου. Στις τελευταίες έχει δοθεί πλέον ιδιαίτερη βαρύτητα από τον ίδιο τον Αιγύπτιο Πρωθυπουργό με την εντολή σύστασης διυπουργικής επιτροπής αρμόδιας για χάραξη του αντίστοιχου Οδικού Χάρτη για το υδρογόνο που θα περιλαμβάνει και την τελική έκδοση της αντίστοιχης στρατηγικής. Σε τρέχοντα χρόνο γίνονται οι απαραίτητες προετοιμασίες για την έναρξη σχεδιασμού της Εθνικής Στρατηγικής Υδρογόνου.
Ο Υπουργός Ναυτιλίας κ. Γ. Πλακιωτάκης, αναφέρθηκε στις εργασίες του συνεδρίου που θα αποτελέσουν εφαλτήριο για ανταλλαγές ιδεών και απόψεων σχετικά με τις προοπτικές ανάπτυξης του ενεργειακού τομέα στα χρόνια που έρχονται.
Μίλησε για τις θαλάσσιες μεταφορές, ο δρόμος που χαράζει η βιομηχανία, πάντα με αίσθημα ευθύνης, είναι προσηλωμένος σταθερά στην προστασία του περιβάλλοντός και στη σταδιακή απεξάρτησή από τον άνθρακα.
Η Ελλάδα, σε αυτό το πλαίσιο, υποστηρίζει απόλυτα την προώθηση καινοτόμων, αλλά ταυτόχρονα πραγματοποιήσιμων λύσεων, για την μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου, υπό την καθοδήγηση του Διεθνούς Ναυτιλιακού Οργανισμού (ΙΜΟ). Μόνο στο πλαίσιο του ΙΜΟ δύνανται να υιοθετηθούν μέτρα τα οποία όχι μόνο θα εγγυώνται την ουσιαστική βελτίωση του αποτυπώματος άνθρακα της βιομηχανίας, αλλά θα εξασφαλίζουν και τη μακροπρόθεσμη βιωσιμότητα του στρατηγικού αυτού τομέα.
Η Ελλάδα, εκτός από παγκόσμια ναυτιλιακή δύναμη, αποτελεί παράλληλα και έναν πολύ σημαντικό κόμβο του διαμετακομιστικού εμπορίου, λόγω της στρατηγικής θέσης των λιμανιών της. Μεταξύ άλλων αναφέρθηκε ότι διαθέτουμε 115 κατοικημένα μικρά και μεγαλύτερα νησιά, για τα οποία πρέπει να διασφαλίζεται η τακτική σύνδεσή τους με την ηπειρωτική Ελλάδα αλλά και η μεταφορά αγαθών και επιβατών σε συνδυασμό με την εκπλήρωση των διεθνών και ευρωπαϊκών περιβαλλοντικών στόχων. Πλέον, το Υπουργείο δημιούργησε ένα ισχυρό νομοθετικό πλαίσιο το οποίο έχει προβλέψει τα εργαλεία που χρειάζονται ώστε το μέλλον της νησιωτικής Ελλάδας να σχεδιαστεί με ασφάλεια, ρεαλισμό και προοπτική για το μέλλον, από κοινού με τις τοπικές κοινωνίες. Έτσι, το Ελληνικό λιμενικό σύστημα θα συμμετέχει ενεργά τόσο στην ανάπτυξη των τοπικών οικονομιών, όσο και στην εθνική οικονομία της χώρας. Επίσης, μελετιούνται όλα τα σενάρια εκείνα που θα δημιουργούσαν στα υπόλοιπα μεγάλα περιφερειακά λιμάνια μας το απαραίτητο υπόβαθρο το οποίο θα τα οδηγούσε στην επόμενη μέρα.
Πλέον βρισκόμαστε στο τελικό στάδιο αξιοποίησης των δέκα μεγαλύτερων περιφερειακών λιμένων της χώρας, με την προσέλκυση του επενδυτικού ενδιαφέροντος να έχει ξεπεράσει κάθε προσδοκία. Το 2022, αναμένεται να ολοκληρωθεί η φάση επιλογής των πρώτων αναδόχων για τέσσερα από αυτά και θα συνεχίσουμε εντατικά τους διεθνείς διαγωνισμούς για τα υπόλοιπα έξι.
Επίσης αναφέρθηκε ότι ενεργοποιείται άμεσα η ψηφιακή πλατφόρμα e-pilotage μέσω της οποίας αυτοματοποιείται το σύνολο των πλοηγικών διαδικασιών σε όλα τα λιμάνια της χώρας. Η πλατφόρμα θα έχει τη δυνατότητα να αντλεί και να ανταλλάσσει στοιχεία μέσω διασύνδεσης, με τρίτα συστήματα ενώ θα έχει σαν αποτέλεσμα την άμεση επικοινωνία και συνεργασία, μεταξύ των εμπλεκόμενων φορέων, τόσο στην πληροφόρηση όσο και στην πληρωμή των πλοηγικών δικαιωμάτων.
Τέλος, τόνισε ότι για την κυβέρνηση του Κυριάκου Μητσοτάκη τα λιμάνια δεν είναι απλά εγκαταστάσεις φορτωεκφόρτωσης εμπορευμάτων, αγαθών και προσώπων.
Είναι μοχλοί ανάπτυξης της Περιφέρειας και καθώς ιστορικά είναι στενά συνδεδεμένα με τους αστικούς ιστούς των πόλεων στις οποίες βρίσκονται, είναι μοχλοί ανάπτυξης και των τοπικών κοινωνιών, με ότι αυτό συνεπάγεται τόσο για τις επενδύσεις που θα γίνουν σε αυτά, όσο και με την διασφάλιση των θέσεων εργασίας, αλλά και την σύνδεση τους με τις τοπικές οικονομίες.
Η κ. Μ. Μποϊλέ, Διευθύντρια Μεταπτυχιακού Προγράμματος στη Ναυτιλία, Τμήμα Ναυτιλιακών Σπουδών, Πανεπιστήμιο Πειραιώς αλλά και με ένα ευρύτερο πυκνό βιογραφικό στον χώρο της ναυτιλίας. Τόνισε εξίσου, ότι η Ελλάδα είναι παγκόσμια ναυτιλιακή δύναμη με τους Έλληνες πλοιοκτήτες να ελέγχουν περίπου το 20% του παγκόσμιου στόλου σε χωρητικότητα. Αντίστοιχα σε Ευρωπαϊκό επίπεδο το 58%.
Για την Ευρώπη, το 75% του εξωτερικού εμπορίου μεταφέρεται δια θαλάσσης, ενώ σε παγκόσμιο επίπεδο πάνω από το 90% των εμπορευμάτων μεταφέρονται με πλοία.
Μίλησε για τη στρατηγική που προβλέπει μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου από τη διεθνή ναυτιλία κατά 50% μέχρι το 2050 σε σύγκριση με το 2008 ενώ σε ότι αφορά στις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα η προβλεπόμενη μείωση είναι της τάξης του 40% έως το 2030, με στόχο τη μείωση κατά 70% μέχρι το 2050 και σταδιακά την εξάλειψη των εκπομπών άνθρακα. Αναφέρθηκε σε βασικές προτάσεις που αξιολογούνται περιλαμβάνουν ηλεκτρισμό, βιοκαύσιμα, αμμωνία, υδρογόνο και μεθανόλη.
Η στροφή όμως στα καύσιμα αυτά προϋποθέτει και κατάλληλες τεχνολογικές εξελίξεις στα πλοία, κατάλληλους αποθηκευτικούς χώρους και εγκαταστάσεις στα λιμάνια, καθώς και εγκαταστάσεις παραγωγής και διανομής των καυσίμων. Ακόμα αναφέρθηκε ως συντονίστρια σε Ευρωπαϊκό επίπεδο, της Τεχνολογικής Πλατφόρμας Waterborne. Ο ρόλος της Πλατφόρμας είναι ιδιαίτερα σημαντικός, καθώς βοηθά στην επίτευξη των στόχων που έχουν τεθεί, μέσα από το συντονισμό και την υποστήριξη δράσεων έρευνας και καινοτομίας, που στόχο έχουν να υπηρετήσουν τη μετάβαση σε θαλάσσιες μεταφορές μηδενικών εκπομπών.
Οι άξονες προτεραιότητας που έχει θέσει η Τεχνολογική Πλατφόρμα είναι 6 και περιλαμβάνουν τη χρήση εναλλακτικών καυσίμων, εξηλεκτρισμό, ενεργειακή απόδοση, σχεδιασμό και μετασκευή, ψηφιακό πράσινο και λιμάνια. Σε κάθε άξονα, στόχος είναι να έχουν αναπτυχθεί οι απαραίτητες τεχνολογίες, να έχουν τυποποιηθεί οι διαδικασίες και να έχουν παρουσιαστεί εφαρμογές σε μεγάλη κλίμακα πριν το 2030. Κάθε χρόνο σε αυτό το πλαίσιο χρηματοδοτούνται δράσεις έρευνας πάνω στα θέματα αυτά.
Οι ακτοπλοϊκές συγκοινωνίες παίζουν ιδιαίτερα σημαντικό ρόλο σε εθνικό, οικονομικό και κοινωνικό επίπεδο. Η Ελλάδα έχει 15000 χιλιόμετρα ακτογραμμής, πάνω από 3.5 χιλιάδες νησιά από τα οποία τα 115 είναι κατοικημένα όπως έχει αναφέρει και ο κ. Υπουργός και περίπου το 14% του πληθυσμού της χώρας κατοικεί σε αυτά. Η ακτοπλοΐα, τα πλοία της ακτοπλοΐας, είναι τα ίδια οι δρόμοι ή η νοητή γέφυρα που συνδέει τα νησιά μεταξύ τους και με την ηπειρωτική χώρα ώστε να επιτυγχάνεται η απρόσκοπτη σύνδεση όλων των περιοχών και να εξασφαλίζεται η εδαφική συνέχεια.
Στο πλαίσιο προγραμματικής μελέτης που εκπονεί το Ινστιτούτο Βιώσιμης Κινητικότητας και Δικτύων Μεταφορών για το Υπουργείο Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής, μελετάμε το ακτοπλοϊκό δίκτυο με έμφαση στις άγονες γραμμές. Ένα από τα θέματα που εξετάζουμε είναι η κατανάλωση ενέργειας από τα πλοία της ακτοπλοΐας και οι παραγόμενοι ρύποι καθώς και η δυνατότητα χρήσης εναλλακτικών μορφών ενέργειας. Συνυπολογίζοντας τη μέση ηλικία του στόλου των πλοίων της ακτοπλοΐας κατανοούμε ότι είναι επιτακτική η ανάγκη για την εξεύρεση λύσεων στα θέματα αυτά. Οι λύσεις θα πρέπει να αφορούν τις μορφές ενέργειας που είναι κατάλληλες για τα πλοία της ακτοπλοΐας αλλά και τον τρόπο παραγωγής και αποθήκευσης της ενέργειας και τις εγκαταστάσεις που θα πρέπει να υπάρχουν στα λιμάνια.
Στη συνέχεια ο κ. Α. Σαββάκης, Πρόεδρος του Ελληνικού Χρηματιστηρίου Ενέργειας, μίλησε για τον νεοσύστατο αυτό φορέα, αλλά αναγκαίο και κομβικό για το μέλλον.
Το ΕΧΕ ιδρύθηκε τον Ιούνιο του 2018 και αποτελείται από την, Ελληνικό Χρηματιστήριο Ενέργειας Α.Ε. (Hellenic Energy Exchange SA - HEnEx ) και την Εταιρεία Εκκαθάρισης Συναλλαγών Χρηματιστηρίου Ενέργειας (EnEx Clearing House SA -EnExClear) . Από τότε που ορίστηκε από την Ελληνική Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας (ΡΑΕ) ως Ορισθείς Διαχειριστής Αγοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας (ΟΔΑΗΕ), το EXE εξελίχθηκε σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή ατζέντα για μια ενιαία και ολοκληρωμένη Ευρωπαϊκή Αγορά Ενέργειας.
Νοέμβριος 2020: Ενσωμάτωση στο Ευρωπαϊκό Μοντέλο Στόχος (Target Model) της ΕΕ
- Ενσωμάτωση της ελληνικής αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας με το μοντέλο-στόχο της ΕΕ
- Αγορά Επόμενης Ημέρας (Day-Ahead Market)
- Ενδοημερήσια αγορά με τοπικές δημοπρασίες (LIDAs) (Intra-Day Market with local auctions (LIDAs)
Δεκέμβριος 2020 & Μάιος 2021: Σύζευξη των τιμών (price coupling) της Αγοράς Επόμενης Ημέρας μέσω των διασυνδέσεων της Ελλάδας με την Ιταλία (2020) και τη Βουλγαρία (2021)
- 15 Δεκεμβρίου 2020 - σύζευξη της ελληνικής αγοράς Day-Ahead με τις αγορές της ΕΕ - πάνω από τη διασύνδεση μεταξύ Ελλάδας και Ιταλίας
- 11 Μαΐου 2021 - Επέκταση της σύζευξης της αγοράς μέσω της διασύνδεσης με τη Βουλγαρία
Οκτώβριος 2021- Η EnExGroup και το ΧΑ συνεργάζονται με το Χρηματιστήριο Αξιών Κύπρου (ΧΑΚ) για την ίδρυση ενός νέου μοντέλου εκκαθάρισης της Κυπριακής Αγοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας. Το ΧΑΚ είναι υπεύθυνο για τον οικονομικό διακανονισμό των υποχρεώσεων και απαιτήσεων των Συμμετεχόντων στην αγορά καθώς και για τη διαχείριση κινδύνου σε σχέση με τις υποχρεώσεις τους. Η EnExClear παρέχει συνεχή υποστήριξη στο ΧΑΚ για την ανάπτυξη του απαραίτητου κανονιστικού πλαισίου και την παροχή των υπηρεσιών του, ενώ το ΧΑ παρέχει την υποδομή πληροφορικής υποστήριξης
Νοέμβριος 2021: Έναρξη εφαρμογής του υβριδικού μοντέλου λειτουργίας της αγοράς του μικρού συνδεδεμένου συστήματος κριτής
Ο Όμιλος Χρηματιστηρίου Ενέργειας σε συνεργασία με τους Διαχειριστές ΑΔΜΗΕ, ΔΕΔΔΗΕ, ΔΑΠΕΕΠ και τη Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας έθεσε σε παραγωγική λειτουργία την 31η Οκτωβρίου 2021 για πρώτη ημέρα φυσικής παράδοσης την 1η Νοεμβρίου 2021 το Υβριδικό Μοντέλο λειτουργίας της αγοράς του Μικρού Συνδεδεμένου Συστήματος (ΜΣΣ) Κρήτης βάσει των προβλέψεων του Κανονιστικού και Νομοθετικού πλαισίου που καλύπτει την πρώτη φάση έναρξης της διασύνδεσης της Κρήτης με το ηπειρωτικό Σύστημα. Η ενσωμάτωση της αγοράς του ΜΣΣ Κρήτης με το υβριδικό μοντέλο, που πρότεινε και υλοποίησε το EnExGroup σε στενή συνεργασία με το Διαχειριστή του ΕΣΜΗΕ ένα χρόνο ακριβώς μετά την έναρξη λειτουργίας του Target Model, παρέχει πλέον στους Προμηθευτές και Παραγωγούς της Κρήτης το πλεονέκτημα ενιαίας εκκαθάρισης του μεγαλύτερου μέρους των συναλλαγών τους για την Κρήτη στις Αγορές του ΕΧΕ μεγιστοποιώντας την συμμετοχή των ΑΠΕ στο ΜΣΣ Κρήτης.
Φεβρουάριος 2022: ο Όμιλος Χρηματιστηρίου Αθηνών (ATHEXGroup) και o Όμιλος Χρηματιστηρίου Ενέργειας (EnExGroup) ανέλαβαν από κοινού, στο πλαίσιο δημόσιας προσφοράς, να παρέχουν στο Αλβανικό Χρηματιστήριο Ενέργειας (ALPEX) τις Υποδομές & Υπηρεσίες για τη λειτουργία του και ειδικότερα την παροχή της Ηλεκτρονικής Πλατφόρμας Συναλλαγών για την Αγορά Επόμενης Ημέρας και Ενδοημερήσιας Αγοράς και τις Υπηρεσίες, που απαιτούνται για τη λειτουργία της Οργανωμένης Αγοράς στην Αλβανία και το Κόσοβο
Το HenEx προσφέρει ήδη εκπαιδευτικά προγράμματα για τους συμμετέχοντες του. Συμμετέχοντες στο Βάθρο Εμπορίας Φυσικού Αερίου μπορούν να είναι οι Χρήστες Μεταφοράς και ο ΔΕΣΦΑ. Ο ΔΕΣΦΑ συμμετέχει πραγματοποιώντας συναλλαγές σε βραχυπρόθεσμα τυποποιημένα προϊόντα για λόγους εξισορρόπησης του Εθνικού Συστήματος Μεταφοράς Φυσικού Αερίου. Οι συναλλαγές που πραγματοποιούνται είναι ανώνυμες ενώ οι ποσότητές τους κοινοποιούνται αυτόματα στον ΔΕΣΦΑ. Βάσει των συναλλαγών που πραγματοποιούνται στο Βάθρο Εμπορίας Φυσικού Εμπορίου, το ΕΧΕ υπολογίζει και δημοσιεύει ένα σύνολο Τιμών Αναφοράς, συμπεριλαμβανομένων των Τιμών Κλεισίματος, του Δείκτη Αερίου Επόμενης Ημέρας (HGSIDA) και του Ενδοημερήσιου Δείκτη Αερίου (HGSIWD) καθώς και τις Οριακές Τιμές Αγοράς και Πώλησης Αερίου Εξισορρόπησης (ΟΤΑΑΕ και ΟΤΠΑΕ).
‘’Που θέλουμε να φτάσουμε’’
Στην καθιέρωση περιφερειακού καθεστώτος στη Ν.Α Μεσόγειο και στα Βαλκάνια ειδικότερα.
Να διαδραματίσουμε περιφερειακό ρόλο με την ενοποίηση των γειτονικών αγορών ενέργειας κάτω από μια αποτελεσματική, ασφαλή και αξιόπιστη ομπρέλα συναλλαγών, βασιζόμενη αυστηρά στα Ευρωπαϊκά ρυθμιστικά πρότυπα, παρέχοντας στους μετόχους, διαφάνεια συναλλαγών, χαμηλό κόστος συναλλαγής και εξάλειψη διαχείρισης κινδύνου αντισυμβαλλομένου. Λαμβάνοντας υπόψη την θέση του EnEx στην περιοχή, είμαστε βέβαιοι ότι οι προσπάθειές μας πολύ σύντομα θα επιφέρουν θετικά αποτελέσματα για τους μετόχους συνολικά.
Ο κ. Π. Λαδακάκος, Πρόεδρος της ΕΛΕΤΑΕΝ (του ελληνικού φορέα για την Αιολική Ενέργεια) αναφέρθηκε στην Agenda της αιολικής ενέργειας έως το 2021 καθώς επίσης και του 2022 και τη μετέπειτα πορεία.
Η Εγκατεστημένη ισχύς έως το 2021 ήταν 4.451 MW στο εθνικό διασυνδεδεμένο και μη δίκτυο. Το 2021 είχαμε 340 MW το οποίο ήταν μικρότερο από το 2020 και 2019 λόγω καθυστερήσεων αδειών και ότι με τους υπάρχον ρυθμούς είναι δύσκολο να πιάσουμε τους στόχους ΕΣΕΚ. Για το λόγο αυτό, πρότεινε απλοποίηση του αδειοδοτικού πλαισίου και ότι η λέξη κλειδί σε αυτό είναι η ευελιξία.
Υπάρχουν πολλές εγκαταστάσεις που είναι σε ώριμα στάδια, αλλά με την εξέλιξη της τεχνολογίας, είναι αναγκαίο να επικαιροποιηθεί η αδειοδότησή τους, αναφέροντάς τες ως πιο σύγχρονες, μεγάλες, και παραγωγικές ανεμογεννήτριες. Στόχος του κλάδου, είναι λιγότερες σε πλήθος ανεμογεννήτριες, με μεγαλύτερες μηχανές, που να αυξάνουν την παραγωγικότητα, άρα και μικρότερο κόστος παραγωγής για το δίκτυο. Συνεπώς, μικρότερο ρίσκο κόστους, σε σχέση με τα ορυκτά καύσιμα, δηλαδή πλεονέκτημα προβλεψιμότητας του κόστους. Άρα και ανεξαρτησία από εμπορικές & γεωπολιτικές παραμέτρους όπως το Φυσικό Αέριο.
Ακόμα αναφέρθηκε στην πρόκληση για την πλήρη ένταξη των ΑΠΕ, στην πλήρη λειτουργία των νέων ηλεκτρικών αγορών.
Τέλος, τόνισε το νέο target model, αυτό των θαλάσσιων αιολικών, που πρέπει να δοθεί μεγάλο βάρος, για το οποίο έως τώρα δεν είχαμε την ικανοποιητική τεχνολογία αλλά είναι ώριμη πλέον και μπορούμε ακόμα, να εκμεταλλευτούμε το μεγάλο αιολικό δυναμικό του Αιγαίου.
Κλείνοντας αναφέρθηκε ότι πρέπει να εξετάσουμε σοβαρά από τώρα αλλά και για το μέλλον το ζήτημα της αποθήκευσης ενέργειας καθώς επίσης και την ορθή ενημέρωση των τοπικών κοινωνιών.
Ο κ. Μπίσκας Επίκουρος Καθηγητής, Τμήμα Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Μηχανικών Υπολογιστών στο ΑΠΘ με πληθώρα ακαδημαϊκού και ερευνητικού έργου, στόχευσε σε ένα πολύ σημαντικό Project το ‘’GREGY’’.
Αναλυτικά αναφέρει ότι, ‘’πριν 1.5 χρόνο περίπου μελέτησαν μία νέα ηλεκτρική διασύνδεση, το GREGY, μεταξύ Ελλάδος (Αττική) – Αιγύπτου, γραμμή υπερυψηλής τάσης 3.000 MW αμφίδρομης ροής, με στόχο μεταφοράς 100% από ΑΠΕ από το 2028 και μετά. Σε αυτό, εξετάστηκαν οι παράμετροι ευαισθησίας, ηλεκτρικού φορτίου Ελλάδος, ΑΠΕ, Σταθμοί Αποθήκευσης, τιμές Φυσικού Αερίου και εκπομπών του διοξειδίου του άνθρακα. Στη συνέχεια επικεντρώθηκαν στο 1 & 5 σενάριο.
Αποτέλεσμα ήταν, συγκεκριμένη επίπτωση στην εισαγωγική κατεύθυνση των 3.000 MW όλο το χρόνο (εκτός τις περιόδους συντήρησης) και τόνισε ότι υπάρχει μεγάλη επίδραση στην παραγωγή των μονάδων Φυσικού Αερίου. Ακόμα σημείωσε, ότι γι’ αυτό θα υπάρξει μεγάλη ανάγκη για σταθμούς αποθήκευσης.
Βασικό αποτέλεσμα αυτής της ανάλυσης, ήταν κατά πόσο αυτή η ηλεκτρική διασύνδεση, μπορεί να αυξήσει/απελευθερώσει χωρητικότητα για εμπορικές ανταλλαγές της Ελλάδας με Ιταλία & Βουλγαρία. Το οποίο ήταν και βασικό κριτήριο/απαίτηση, του Ευρωπαϊκού μηχανισμού για τα PCI της ΕΕ. Τέλος, αναφέρθηκε συγκεκριμένα και στο γεγονός, ότι απελευθερώνονται 500-700 MW δυναμικότητας εισαγωγών Βουλγαρίας και Ιταλίας.
Ο κ. Α. Μαρίνος, Διευθυντής γραφείου της Γενικούς Γραμματέας του Υπουργείου Ενέργειας, αναφέρθηκε αναλυτικά στις Εξελίξεις και νέους στόχους του FitFor55: το νέο Green Deal.
Η τελευταία εκδοχή του Ευρωπαϊκού Green Deal είναι το ονομαζόμενο Fit-For-55. Μέσω αυτού η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ενέκρινε μια δέσμη προτάσεων ώστε οι πολιτικές της Ευρωπαϊκής Ένωσης για το κλίμα, την ενέργεια, τη χρήση γης, τις μεταφορές και τη φορολογία να καταστούν ικανές να οδηγήσουν στη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου κατά τουλάχιστον 55% έως το 2030, σε σύγκριση με τα επίπεδα του 1990. Ουσιαστικά, είναι ένα πακέτο νομοθετικών εργαλείων τα οποία αποσκοπούν στον μετασχηματισμό της οικονομίας και της κοινωνίας μας για ένα δίκαιο και πράσινο μέλλον εστιασμένο, στη χρήση των ΑΠΕ, στην απανθρακοποίηση της θέρμανσης, στην αντιμετώπιση της ενεργειακής φτώχειας, στην ενσωμάτωση των αρχών της κυκλικής οικονομίας, έτσι ώστε όλα μαζί να συμβάλλουν προς την επίτευξη του ευρύτερου στόχου, την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής και την κλιματική ουδετερότητα της Ευρώπης μέχρι το 2050.
Ο Μ. Δρίτσας, Διευθυντής γραφείου του Υφυπουργού Ανάπτυξης και Επενδύσεων Δρ. Χρίστου Δήμα, αρμόδιου για το χαρτοφυλάκιο έρευνας - τεχνολογίας – καινοτομίας, αναφέρθηκε για τον τομέα της ενέργειας του Υπουργείου.
Η Έρευνα, η Τεχνολογία και η Καινοτομία αποτελούν τον καταλύτη για την πρόοδο της ανθρωπότητας και την ευημερία.
Το ελληνικό οικοσύστημα καινοτομίας περιλαμβάνει 25 ΑΕΙ, 11 Ερευνητικά Κέντρα,
3 Τεχνολογικούς Φορείς, 1.100 εταιρείες που ασχολούνται ενεργά με την καινοτομία και 600 νεοφυείς επιχειρήσεις που έχουν εγγραφεί στο Εθνικό Μητρώο “Elevate Greece”.
Η χώρα συμμετέχει στις περισσότερες από τις ευρωπαϊκές και διεθνείς εξελίξεις, ενώ έχει εκδηλώσει το ενδιαφέρον συμμετοχής της σε 2 important projects of common European interest’ (IPCEIs) στον τομέα του Υδρογόνου καθώς και των Μπαταριών.
Επισημαίνεται ότι η Ελλάδα, στα πολύ ανταγωνιστικά προγράμματα του Ορίζοντα 2020, στον Πυλώνα 3, η Ελλάδα πήγε πολύ καλύτερα από τον Ευρωπαϊκό Μέσο Όρο σε επίπεδο συμμετοχών, τόσο στη θεματική περιοχή της Ενέργειας (Energy) όσο και των Μεταφορών (Transport).
Από τις 28 Εθνικές Ερευνητικές Υποδομές που χρηματοδοτεί το Υπ Ανάπτυξης, ξεχωρίζουμε 3 «δίκτυα» Ερευνητικών Φορέων που δραστηριοποιούνται σε συγκεκριμένους κάθετους τομείς:
- την Ερευνητική Υποδομή «ΠΡΟΜΗΘΕΑΣ», στον τομέα της Ενέργειας
- την Ερευνητική Υποδομή «τομέα Περιβάλλοντος» PANACEA που ασχολείται με τη σύσταση της ατμόσφαιρας και την κλιματική αλλαγή
- την Ερευνητική Υποδομή INVALOR που αφορά στην αξιοποίηση αποβλήτων και την αειφόρο διαχείριση των πόρων
Σε εθνικό επίπεδο βρίσκεται σε εξέλιξη η εμβληματική δράση «Ερευνώ-Δημιουργώ-Καινοτομώ» στον τομέα τις ενέργειας οι εγκεκριμένες προτάσεις αποτελούν το 7% του συνολικού προϋπολογισμού. Περιλαμβάνει 69 έργα προϋπολογισμού 50,5 εκ. € στα οποία συμμετέχουν 216 εταίροι: επιχειρήσεις και Ερευνητικά Κέντρα.
Επίσης οι σχετιζόμενοι με την ενέργεια τομείς: Μεταφορές και Εφοδιαστική αλυσίδα, αποτελούν επίσης το 7%, ενώ ο τομέας Περιβάλλον και Βιώσιμη Ανάπτυξη, το 9,4%.
Πιο «δραστήριοι» επιστημονικοί φορείς στον τομέα της Ενέργειας:
- Από τα ΑΕΙ ξεχωρίζουν το ΕΜΠ, το ΑΠΘ, το Πανεπιστήμιο Πατρών, το Πανεπιστήμιο Κρήτης μαζί με το Μεσογειακό Πανεπιστήμιο, το Πανεπιστήμιο Δυτικής Αττικής, το Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας και το Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο.
- Από τα Ερευνητικά Κέντρα ξεχωρίζουν το ΕΚΕΤΑ, το ΙΤΕ και ο ΔΗΜΟΚΡΙΤΟΣ ενώ σε θέματα κλιματικής αλλαγής ξεχωρίζει το Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών και η εμβληματική πρωτοβουλία CLIMPACT.
Παράλληλα έχει συσταθεί ένα Competence Center (Κέντρο Ικανοτήτων) στον τομέα της ενέργειας με επιστημονικό επικεφαλή, το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο, ενώ επίσης βρίσκονται υπό σύσταση 3 Innovation Clusters στην Βιώσιμη Ανάπτυξη και την Κυκλική Οικονομία και ένα Cluster στις Μεταφορές και το Smart Mobility.
Στις νεοφυείς επιχειρήσεις, το 8,3% αφορά επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στον τομέα του Περιβάλλοντος και της Ενέργειας. Όσον αφορά στις StartUps, έχουμε καταγράψει 44 επιχειρήσεις, όπου οι 7 από αυτές είναι spin off από Ερευνητικούς Φορείς. Οι επιχειρήσεις δραστηριοποιούνται στον τομέα της αποθήκευσης Ενέργειας μέσω μπαταριών, του υδρογόνου, των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας και του Smart Mobility.
Σήμερα, το Υπουργείο Ανάπτυξης και Επενδύσεων και η ΓΓΕΚ, έχει ήδη ολοκληρώσει το σχεδιασμό της για την επόμενη χρηματοδοτική περίοδο της Έρευνας, της Τεχνολογίας και της Καινοτομίας που εκτείνεται μέχρι το 2030 με συνολικό προϋπολογισμό από το ΕΣΠΑ 1,3 δις και επιπλέον 500 εκ. από το ΤΑΑ (RRF), καθώς και πρόσθετους Πόρους Δημοσίων Επενδύσεων και τον Τακτικό Προϋπολογισμό.
Θα συμμετέχει σε Εθνικές Δράσεις και Ευρωπαϊκές Κοινές Πρωτοβουλίες (European Partnerships).
Η εθνική στρατηγική Έρευνας και Τεχνολογίας για την ενέργεια καλύπτει 9 τομείς:
- Ενεργειακή αποδοτικότητα και εξοικονόμηση ενέργειας
- Ενέργεια από ΑΠΕ
- Αποθήκευση Ενέργειας
- Τεχνολογίες και συστήματα Υδρογόνου και κλιματικά ουδέτερων καυσίμων
- Έξυπνα δίκτυα – απόκριση ζήτησης – αποκεντρωμένη παραγωγή
(Smart Grids – Energy Response - Decentralized Production) - Μείωση Επιπτώσεων Ορυκτών Καυσίμων
- Έξυπνες κοινότητες - πόλεις χαμηλής ενεργειακής κατανάλωσης και σχεδόν μηδενικών εκπομπών
- Ενέργεια και Μεταφορές
- Ενέργεια και Αγροτικός Τομέας
Τέλος, λόγω περιορισμένου χρόνου, δεν προλάβαμε να απαντήσουμε σε ερωτήσεις, όμως όποιος επιθυμεί μπορεί να μας στείλει στο [email protected] σε όποιον επιθυμεί, και αν υπάρξουν, θα ανακοινώσουμε εκ νέου τις απαντήσεις.
Σε αυτές τις κρίσιμες ώρες, η οργανωτική επιτροπή εύχεται καλή δύναμη, πιστεύει καλή συνέχεια και όπως πάντα μας χαρακτηρίζει στο τέλος ως έθνος, να σηκώσουμε το κεφάλι ψηλά, για όλους.
