Η κλιμάκωση της γεωπολιτικής έντασης στην Ουκρανία έχει βάλει σε προετοιμασίες κυρώσεων τις ΗΠΑ και τους δυτικούς συμμάχους τους. Έτσι σε περίπτωση που η Ρωσία εισβάλει στην Ουκρανία, οι δύο πλευρές ετοιμάζουν, όπως τονίζουν, το πιο δραστικό πακέτο οικονομικών και χρηματοοικονομικών κυρώσεων σε βάρος του  Ρώσου προέδρου Βλαντιμίρ Πούτιν, ελπίζοντας, αρχικά, ότι η απειλή και μόνο για την επιβολή κυρώσεων θα λειτουργήσει αποτρεπτικά στο ενδεχόμενο επίθεσης. Αν, ωστόσο, δεν γίνει εφικτό να αποφευχθεί η ρωσική εισβολή, ΗΠΑ και δυτικοί σύμμαχοι «οπλίζονται» με οικονομικά μέτρα που φιλοδοξούν να σφυροκοπήσουν τόσο τη Μόσχα που θα αποδυναμώσουν τελικά την αποφασιστικότητα του Κρεμλίνου.

Ποια μέτρα είναι λοιπόν διατεθειμένες να επιβάλουν ΗΠΑ και ΕΕ;

Οι Financial Times συνοψίζουν το πακέτο που ετοιμάζεται:

Ολιγάρχες

Τις τελευταίες ημέρες, οι ΗΠΑ και το Ηνωμένο Βασίλειο εξετάζουν να βάλουν στο στόχαστρο τον στενό κύκλο του Πούτιν, στοχεύοντας την οικονομική ελίτ της Ρωσίας και τα χρήματα που διατηρούν στη Δύση. Ανώτεροι αξιωματούχοι της κυβέρνησης Μπάιντεν δήλωσαν ότι έχουν καταρτίσει «συγκεκριμένα πακέτα κυρώσεων» που επικεντρώνονται στους Ρώσους ολιγάρχες και τα μέλη των οικογενειών τους. Μάλιστα δήλωσαν ότι ορισμένα ονόματα θα ληφθούν από την διαβαθμισμένη λίστα πιθανών στόχων που είχε στελεί από το Υπουργείο Οικονομικών στο Κογκρέσο το 2018.

Δεδομένου του πόσοι Ρώσοι ολιγάρχες έχουν περιουσιακά στοιχεία και άλλα οικονομικά συμφέροντα στο Ηνωμένο Βασίλειο, η υποστήριξη από τη Βρετανία είναι ζωτικής σημασίας για τις προσπάθειες. Τη Δευτέρα, το Ηνωμένο Βασίλειο δεσμεύτηκε να εισαγάγει νέα νομοθεσία που θα ενισχύει την ικανότητα του Λονδίνου να στοχεύει επιχειρήσεις που συνδέονται με το Κρεμλίνο και τους ιδιοκτήτες τους στη χώρα.

Η ΕΕ καταρτίζει επίσης έναν κατάλογο ατόμων τα οποία θα στοχεύσει με προσωπικές κυρώσεις, όπως δέσμευση περιουσιακών στοιχείων και ταξιδιωτικές απαγορεύσεις. Στο παρελθόν όμως έχει ζητήσει μεγαλύτερες αποδείξεις για τη συμπερίληψη ατόμων σε τέτοιους καταλόγους από τις ΗΠΑ, δεδομένης της ικανότητας για όσους επηρεάζονται να εγείρουν νομικές προκλήσεις στα ευρωπαϊκά δικαστήρια.

Τράπεζες

ΗΠΑ και ΕΕ θέλουν επίσης να «χτυπήσουν» την καρδιά του ρωσικού τραπεζικού συστήματος και να αποκόψουν σημαντικά τη Μόσχα από το διεθνές χρηματοπιστωτικό σύστημα, κάτι που απέτυχαν να κάνουν πράξη μετά την προσάρτηση της Κριμαίας το 2014. Τα μεγαλύτερα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα της Ρωσίας, συμπεριλαμβανομένων των Sberbank, VTB, Gazprombank, The Russian Direct Investment Fund και Alfa Bank, βρίσκονται όλα στο επίκεντρο.

Εν τω μεταξύ, οι ΗΠΑ και οι σύμμαχοί τους συζητούν επίσης για τον αποκλεισμό της Ρωσίας από το Swift, το διεθνές δίκτυο πληρωμών, κάτι που θα περιέπλεκε περαιτέρω την ικανότητα των ρωσικών τραπεζών να αλληλεπιδρούν με τη Δύση. Ωστόσο, η ΕΕ δεν υποστηρίζει θερμά αυτό το βήμα, δεδομένων των πιθανών επιπτώσεων στη φήμη της υπηρεσίας και του τρόπου με τον οποίο η ενδεχόμενη αποσύνδεσή της μπορεί να γίνει αντιληπτή από τρίτες χώρες. Αξιωματούχος της ΕΕ έχει δηλώσει ότι ο αποκλεισμό της Ρωσίας από το Swift θεωρείται «ως έσχατη λύση» και ενδέχεται να είναι πιο αποτελεσματικό να χρησιμοποιηθούν στοχευμένες οικονομικές κυρώσεις που, για παράδειγμα, εμποδίζουν τους δανειστές να μετατρέψουν τα ρούβλια σε δολάρια.

Αμερικανοί αξιωματούχοι δήλωσαν την περασμένη εβδομάδα ότι υπάρχει αυξανόμενη «σύγκλιση» με τους συμμάχους της ΕΕ τόσο για τη σοβαρότητα όσο και για την αμεσότητα των οικονομικών κυρώσεων, σημειώνοντας ότι θα στοχεύουν να πλήξουν τόσο την υπάρχουσα όσο και τη νέα χρηματοδότηση. Ορισμένα κράτη της ΕΕ ζήτησαν επίσης να «παγώσει» η πρόσβαση της Ρωσίας στα Ειδικά Τραβηκτικά Δικαιώματα του ΔΝΤ (Special Drawing Rights) - τα οποία λειτουργούν ως αποθεματικό νόμισμα.

Τεχνολογία

ΗΠΑ και ΕΕ έχουν συζητήσει την επιβολή πολύ αυστηρών ελέγχων στις εξαγωγές τεχνολογίας, προκειμένου να προκληθεί όσο το δυνατόν μεγαλύτερη ζημιά στη βιομηχανική βάση της Ρωσίας και στην ικανότητά της να καινοτομεί.

Παραδοσιακά, οι έλεγχοι των εξαγωγών χρησιμοποιούνται ως μέσο για να αποτραπεί η είσοδος εξελιγμένων όπλων στα χέρια γεωπολιτικών αντιπάλων. Ωστόσο, οι ΗΠΑ και πολλές ευρωπαϊκές χώρες έχουν επεκτείνει τα μέτρα για να συμπεριλάβουν αναδυόμενες τεχνολογίες όπως η κβαντική υπολογιστική και η τεχνητή νοημοσύνη.

Σύμφωνα με άτομα που είναι εξοικειωμένα με τη σκέψη του Τζο Μπάιντεν, ένα από τα πιο ισχυρά εργαλεία που θα μπορούσαν να αναπτύξουν οι ΗΠΑ σε αυτό το πεδίο είναι ο λεγόμενος «κανόνας ξένου άμεσου προϊόντος», ο οποίος χρησιμοποιήθηκε για να χαλιναγωγήσει την κινεζική εταιρεία τεχνολογίας Huawei. Ο κανόνας θα εμπόδιζε τρίτες χώρες να εξάγουν ορισμένες ευαίσθητες τεχνολογίες που περιέχουν εξαρτήματα των ΗΠΑ στη Ρωσία.

«Οι έλεγχοι των εξαγωγών αρνούνται στη Ρωσία κάτι που χρειάζεται και δεν μπορεί εύκολα να αντικαταστήσει από οπουδήποτε αλλού», είπε ανώτερος αξιωματούχος της κυβέρνησης Μπάιντεν την περασμένη εβδομάδα, προσθέτοντας: «Αυτό για το οποίο μιλάμε είναι εξελιγμένες τεχνολογίες που σχεδιάζουμε και παράγουμε και είναι απαραίτητες εισροές στις στρατηγικές φιλοδοξίες της Ρωσίας».

Ενέργεια

Αναμφισβήτητα η πιο ευαίσθητη πολιτικά και οικονομικά αρένα στην οποία οι ΗΠΑ και η ΕΕ προετοιμάζουν κυρώσεις είναι ο ενεργειακός τομέας. Η Μόσχα εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τις εξαγωγές ενέργειας ως πηγή συναλλαγματικών αποθεμάτων και η ΕΕ βασίζεται στο ρωσικό αέριο για το 40% της κατανάλωσής της. Εν τω μεταξύ, η Αμερική ανησυχεί για το υψηλό ενεργειακό κόστος που τροφοδοτεί τον πληθωρισμό ενόψει των ενδιάμεσων εκλογών.

Παρόλα αυτά, οι ΗΠΑ και οι σύμμαχοί τους συζητούν χρησιμοποιώντας πρωτοφανή μέτρα για την επιβολή κυρώσεων σε παραγωγούς πετρελαίου και φυσικού αερίου καθώς και σε ρωσικές εταιρείες στον τομέα των εξορύξεων. Παρά την αβεβαιότητα σχετικά με τη θέση της νέας γερμανικής κυβέρνησης, οι ΗΠΑ και η ΕΕ έχουν αποφασίσει ότι εάν η Ρωσία αποφασίσει να εισβάλει στην Ουκρανία, θα εμποδίσουν την πλήρη ενεργοποίηση του ρωσικού αγωγού φυσικού αερίου Nord Stream 2 που συνδέει τη Ρωσία και τη Γερμανία.

Αυτό θα ήταν ένα σημαντικό πλήγμα για τη Μόσχα και θα μπορούσε επίσης να οδηγήσει σε σημαντικό οικονομικό πλήγμα και στη Γερμανία. Ωστόσο, η εξάρτηση της ΕΕ από τη Μόσχα σημαίνει ότι υπάρχουν επίσης σημαντικά περιθώρια για πιθανά αντίμετρα. Οι Βρυξέλλες ανησυχούν ιδιαίτερα για πιθανή κατάρρευση των προμηθειών φυσικού αερίου σε περίπτωση πολέμου, είτε λόγω ζημιών στους ουκρανικούς αγωγούς που τροφοδοτούν την Ευρώπη είτε λόγω της κίνησης της Ρωσίας να περιορίσει τις προμήθειες φυσικού αερίου.

naftemporiki.gr