Ελπίδες, πως το νέο εμβόλιο Novavax, το οποίο ενέκρινε χθες ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Φαρμάκων ίσως αλλάξει την στάση των σκεπτικιστών έναντι του εμβολιασμού, αλλά και την πορεία των εμβολιασμών παγκοσμίως, γεννάει το γεγονός πως είναι το πρώτο πρωτεινικό εμβόλιο που πέφτει στην μάχη.
Είναι πολλοί αυτοί που αρνούνται να εμβολιαστούν καθώς δεν εμπιστεύονται την τεχνολογία mRNA, με την οποία δρουν τα εμβόλια της Pfizer και της Moderna.
Το εμβόλιο της Novavax στηρίζεται σε μία δοκιμασμένη «συνταγή» που χρησιμοποιεται χρόνια κατά της γρίπης, του τετάνου και του κοκκύτη.
Τέτοιου ειδους εμβόλια, που βασίζονται σε πρωτεΐνες, φαίνεται εξάλλου να προσφέρουν καλό επίπεδο προστασίας έναντι της covid-19 και έχουν λιγότερες παρενέργειες από εμβόλια mRNA.
Επίσης θεωρείται μια εξαιρετική λύση για την θωράκιση των φτωχών χωρών καθώς είναι φθηνότερα από τα εμβόλια mRNA και μπορούν να αποθηκευτούν σε θερμοκρασίες από 2 έως 8 βαθμούς Κελσίου (36 έως 46 βαθμούς Φαρενάιτ), γεγονός που καθιστά ευκολότερη τη μεταφορά τους.
Η Novavax έχει ήδη δεσμευτεί για ένα δισεκατομμύριο δόσεις μέσω του COVAX, ενώ σύμφωνα με τον διευθύνοντα σύμβουλο της εταιρείας, Stanley Erck, πολλές από τις πρώτες παρτίδες θα πάνε σε φτωχότερες χώρες. «Αυτός ήταν πάντα ο στόχος μας», είπε.
Πώς λειτουργούν τα εμβόλια με βάση τις πρωτεΐνες;
Το Novavax περιέχει μια εκδοχή πρωτεΐνης που βρίσκεται στην επιφάνεια του ιού SARS-CoV-2 (πρωτεΐνη ακίδα), η οποία έχει παραχθεί στο εργαστήριο.
Χρησιμοποιώντας κύτταρα εντόμων, οι επιστήμονες δημιούργησαν ένα νανοσωματίδιο που το ανοσοποιητικό σύστημα του σώματος αναγνωρίζει ως ιό («σωματίδιο που μοιάζει με ιό») — αν και δεν είναι ο ιός — και στη συνέχεια αντιδρά ανάλογα.
Τα νανοσωματίδια δεν περιέχουν DNA του ιού και επομένως προκαλούν λιγότερες παρενέργειες στο ανθρώπινο σώμα. Ωστόσο, η ανθρώπινη ανοσολογική απόκριση είναι ασθενέστερη.
Για να την ενισχύσουν οι ερευνητές προσέθεσαν στο «μείγμα» τα λεγόμενα ανοσοενισχυτικά. Στην περίπτωση του εμβολίου Novavax, το ανοσοενισχυτικό είναι η σαπωνίνη
«Τα εμβόλια με βάση τις πρωτεΐνες είναι περισσότερο ανεκτά ενώ δεν υπάρχουν υπάρχουν ερωτήματα να απαντηθούν» λέει ο Carlos Guzman, διευθυντής στο Κέντρο Έρευνας Λοιμώξεων Helmholtz, και καθηγητής στην Ιατρική Σχολή του Ανόβερου.
Πάντως στα μειονεκτήματα κατατάσσει το γεγονός «πως χρειάζεται περισσότερος χρόνος για την ανάπτυξή τους».
Η αποτελεσματικότητά τους
Σύμφωνα με την εταιρεία το εμβόλιο της είναι 90,4% αποτελεσματικό, κάτι που το τοποθετεί στην ίδια κατηγορία με τα εμβόλια mRNA
Το ποσοστό προέκυψε μετά από μελέτες στα μέσα του 2021 σε ΗΠΑ και Μεξικό.
Επίσης, βρετανική μελέτη που διεξήχθη όταν η άλφα παραλλαγή ήταν κυρίαρχη έδειξε ότι το εμβόλιο είχε αποτελεσματικότητα 83%.
Αλλά σε μελέτη που πραγματοποιήθηκε περίπου την ίδια περίοδο στη Νότια Αφρική, όπου η παραλλαγή βήτα ήταν κυρίαρχη η αποτελεσματικότητα ήταν μόλις 50%
.Βέβαια, εάν οι νεότερες παραλλαγές, όπως η Δέλτα και η 'Όμικρον, συνεχίσουν να δείχνουν ότι είναι ολοένα και πιο μεταδοτικές, θεωρητικά όλα τα εμβόλια θα σημειώσουν πτώση στην αποτελεσματικότητά τους. Αυτός εξάλλου είναι και ο λόγος των αναμνηστικών δόσεων.
Επιμέλεια: Κατερίνα Άτση
