Η Κούβα ρισκάρει ποντάροντας σε ένα εμβολιαστικό πρόγραμμα υψηλού ρίσκου καθώς επιδιώκει να διαχειριστεί μόνη της επιδεινούμενη κρίση του Covid-19, χορηγώντας στον πληθυσμό της  εμβόλια από τοπικά εργαστήρια.  Το κομμουνιστικό έθνος εμβολιάζει εκατοντάδες χιλιάδες ανθρώπους με τους εμβόλια που βρίσκονται ακόμα στη φάση των δοκιμών.

Σε αντίθεση τα υπόλοιπα κράτη στην Αμερική, η Κούβα δεν έχει επικοινωνήσει με τρίτα μέρη , όπως ο μηχανισμός Covax , για να ζητήσει εμβόλια που χρησιμοποιούνται αλλού.

Η στρατηγική της Κούβας εστιάζεται στα δύο τοπικά εμβόλια, το Soberana 02 και το Abdala, τα οποία δημιουργήθηκαν από το Finlay Institute of Vaccines και το Κέντρο Γενετικής Μηχανικής και Βιοτεχνολογίας της Κούβας (CIGB), αντίστοιχα. Και τα δύο εμβόλια βρίσκονται στις κλινικές δοκιμές Φάσης III.

Έχουν χορηγηθεί περισσότερες από 415.000 δόσεις κατά τη διάρκεια της διαδικασίας των δοκιμών, χρησιμοποιώντας ένα σχήμα τριών δόσεων. Η κυβέρνηση λέει ότι, με βάση τα προκαταρκτικά αποτελέσματα, προχωρά με τον εμβολιασμό εργαζομένων πρώτης γραμμής και ευπαθών πληθυσμών που κινδυνεύουν περισσότερο από τον κορωνοϊό.

Εκτός από τις δόσεις που δόθηκαν κατά τη διάρκεια των δοκιμών, περισσότεροι από 445.000 Κουβανοί έχουν λάβει τουλάχιστον μία δόση του εμβολίου Abdala, σύμφωνα με δηλώσεις του προέδρου Μιγκέλ Ντίας-Κανέλ στις 18 Μαΐου. Το εμβόλιο Soberana 02 θα προστεθεί σύντομα στο μείγμα.

Όταν το Δυτικό Ημισφαίριο βρέθηκε στο επίκεντρο του κορωνοϊού πέρυσι, η Κούβα μπόρεσε να συγκρατήσει το ξέσπασμα της πανδημίας. Σήμερα όμως τώρα η χώρα των 11 εκατομμυρίων σημειώνει ρεκόρ κρουσμάτων, με μέσο όρο 1.255 νέες περιπτώσεις ανά ημέρα, από 165 ημερήσια κρούσματα τον Ιανουάριο.

«Όταν μιλάμε για ζωή ή θάνατο, πιστεύουμε ότι υπάρχουν τα στοιχεία ασφάλειας και αποτελεσματικότητας που μας επιτρέπουν να προχωρήσουμε», είχε δηλώσει ο υπουργός Υγείας Χοσέ Ανχέλ Πορτάλ στην κρατική τηλεόραση νωρίτερα αυτό το μήνα καθώς ανακοίνωνε τον εμβολιαστικό πρόγραμμα. «Δεν υπάρχει χρόνος για χάσιμο», είχε πει.

Ενώ οι περισσότερες χώρες της Λατινικής Αμερικής και της Καραϊβικής προσπαθούν να αποκτήσουν εμβόλια και μόνο το 3% του πληθυσμού της περιοχής έχει εμβολιαστεί, η κυβέρνηση της Κούβας υποστηρίζει ότι μπορεί να έχει εμβολιαστεί το 70% του πληθυσμού της μέχρι τον Αύγουστο.

 «Θα είμαστε πιθανότατα η πρώτη χώρα στον κόσμο που θα εμβολιάσει ολόκληρο τον πληθυσμό της με τα δικά της εμβόλια», δήλωσε ο Πορτάλ.

Η Αργεντινή, η Βραζιλία, το Μεξικό και το Περού προσπαθούν επίσης να αναπτύξουν τα δικά τους εμβόλια, αλλά βρίσκονται ακόμη σε αρχικά στάδια.

Η απόφαση της Κούβας να μην διαπραγματευτεί με τον μηχανισμό Covax πιθανότατα οφείλεται στα οικονομικά. Ακόμα κι αν η χώρα λυγίζει υπό την πίεση της πανδημίας και το βάρος των αμερικανικών κυρώσεων, δεν θεωρείται οικονομία χαμηλού ή χαμηλού μεσαίου εισοδήματος από την Παγκόσμια Τράπεζα και ως εκ τούτου δεν είναι επιλέξιμη για δωρεάν εμβόλια στο πλαίσιο του προγράμματος. Ωστόσο, «θα πληροί τις προϋποθέσεις ως συμμετέχουσα χώρα αυτοχρηματοδότησης, εάν αποφασίσουν να συμμετάσχουν», δήλωσε ο οργανισμός σε δήλωσή του.

«Φυσικά υπάρχει κάποιος κίνδυνος όταν ποντάρεις τα πάντα στα δικά σου υποψήφια εμβόλια», σχολιάζει ο πρώην καθηγητής μοριακής ιολογίας στο Πανεπιστήμιο της Αβάνας και πρώην ερευνητής στο CIGB, που αναπτύσσει το εμβόλιο Abdala, Αμιλκάρ Πέρεθ Ριβερόλ.

«Ταυτόχρονα» προσθέτει ο Ριβερόλ, ο οποίος ζει στο Σάο Πάολο, « η Κούβα έχει ένα ιστορικό, οπότε είναι λογικό να κάνει αυτό το άλμα και να προσπαθήσει να δημιουργήσει τα δικά της εμβόλια».

Παρόλο που πολλοί από τις οικονομικούς κλάδους της Κούβας υποφέρουν από έλλειψη επενδύσεων, η κυβέρνηση ανέκαθεν έδινε προτεραιότητα στον τομέα της βιοεπιστήμης και η χώρα παράγει προηγμένα εμβόλια για δεκαετίες.

Η Κούβα ανέπτυξε το πρώτο εμβόλιο για τη μηνιγγιτιδοκοκκική νόσο τύπου Β στον κόσμο τη δεκαετία του 1980.

Επίσης, ένα κουβανικό εμβόλιο για την πρόληψη του καρκίνου του πνεύμονα, το CIMAvax-EGF, υποβάλλεται επί του παρόντος σε δοκιμές εγκεκριμένες από την Υπηρεσία Τροφίμων και Φαρμάκων στις ΗΠΑ.

Και από την κουβανική επανάσταση πριν από περισσότερες από έξι δεκαετίες, το νησί έστειλε εκατοντάδες χιλιάδες γιατρούς και νοσηλευτές στο εξωτερικό ως μέρος μιας «επίθεσης» διπλωματικής γοητείας.

Η επίκουρη καθηγήτρια της παγκόσμιας πολιτικής υγείας στο London School of Economics, Κλερ Γουέναμ, λέει ότι οι διεθνείς κυρώσεις στην Κούβα ανάγκασαν την ιατρική κοινότητά της να είναι δημιουργική και ανεξάρτητη. «Η ποιότητα της κουβανικής έρευνας είναι εξαιρετική», λέει. «Και αυτό τους επιτρέπει να αναπτύσσουν αυτά τα εμβόλια που δεν έχουμε δει στην υπόλοιπη περιοχή».

Τα εγχώρια εμβόλια της Κούβας θα μπορούσαν να δώσουν ανάσα ζωής στην οικονομία της χώρας η οποία συρρικνώθηκε 11% το 2020. Ήδη, η Βολιβία, το Μεξικό και η Βενεζουέλα έχουν εκδηλώσει ενδιαφέρον για αγορά ή αδειοδότηση των Abdala και Soberana 02.

Η κουβανική κυβέρνηση αναφέρει ότι θα διαχειριστεί την τρίτη και τελευταία δόση και των δύο σκευασμάτων στο πλαίσιο της δοκιμής Φάσης III έως τα τέλη Μαΐου. Στη συνέχεια, οι ερευνητές πρέπει να περιμένουν να δουν πόσο ασφαλή και αποτελεσματικά είναι τα εμβόλια κι έπειτα θα στείλουν τα ευρήματά τους στον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας - ή σε άλλους διεθνείς ρυθμιστικούς φορείς - για ανεξάρτητη αξιολόγηση.

Η ανάγκη για τοπικά παραγόμενα εμβόλια είναι επείγουσα, δήλωσε η Καρίσσα Ετιέν, διευθύντρια του Παναμερικανικού Οργανισμού Υγείας, σε συνέντευξη Τύπου στις 19 Μαΐου.

Παρόλο που η Λατινική Αμερική και η Καραϊβική έχουν γίνει επίκεντρο της πανδημίας, η περιοχή παράγει λιγότερο από 4% των ιατρικών προμηθειών που απαιτούνται για την καταπολέμησή της πανδημίας.

«Η επέκταση της περιφερειακής μας ικανότητας για παραγωγή στρατηγικών ιατρικών προμηθειών - ειδικά εμβολίων - είναι απαραίτητη, τόσο για τους ανθρώπους μας όσο και ως θέμα της ασφάλειας της υγείας», υπογράμμισε η Ετιέν.

naftemporiki.gr με πληροφορίες από Bloomberg