Εμβόλιο κατά του κορωνοϊού

Το τέλος της πανδημίας βλέπει ο επικεφαλής της Διαρκούς Επιτροπής Εμβολιασμών της Γερμανίας (Stiko) Τόμας Μέρτενς, καθώς θεωρεί πως πλέον ο ιός έχει πάρει ενδημική μορφή.

«Η πανδημία του κορωνοϊού τελείωσε», δήλωσε στη Βαυαρική Ραδιοφωνία (BR). Εκτίμησε ότι ο ιός δεν έχει πλέον χαρακτήρα πανδημίας, άποψη που έρχεται σε πλήρη αντίθεση τόσο με τον υπουργό Υγείας Καρλ Λάουτερμπαχ και τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας που θεωρούν ακόμη πανδημία τον Covid-19.

Ο επικεφαλής της Stiko, ο οποίος έχει κατ' επανάληψη διαφωνήσει με την πολιτική του υπουργείου Υγείας, τόνισε πάντως ότι ο ιός θα παραμείνει και τις επόμενες γενιές και συνέστησε σε όσους κινδυνεύουν, «να προστατεύονται».

Παράλληλα τάχθηκε υπέρ της χρήσης προστατευτικής μάσκας σε πολυσύχναστους κλειστούς χώρους. Αναφορικά με τον εμβολιασμό, αναφέρθηκε στην ανάγκη προστασίας μόνο των ευπαθών, οι οποίοι, όπως είπε, ενδεχομένως να πρέπει να εμβολιάζονται ετησίως, με ενημερωνμένα εμβόλια.

naftemporiki.gr με πληροφορίες από ΑΠΕ-ΜΠΕ

Σε εξέλιξη βρίσκονται οι εμβολιασμοί με τα επικαιροποιημένα διδύναμα εμβόλια έναντι του κορονοϊού, που περιλαμβάνουν και την παραλλαγή Όμικρον (ΒΑ.1, ΒΑ.4/ΒΑ.5) και τα οποία χορηγούνται αποκλειστικά ως αναμνηστική δόση.

Σύμφωνα με τα υφιστάμενα στοιχεία, μέχρι σήμερα έχουν πραγματοποιηθεί 806.110 εμβολιασμοί, 2ης αναμνηστικής δόσης και 3ης αναμνηστικής δόσης. Συγκεκριμένα, σε πολίτες άνω των 60 ετών, για τους οποίους υπάρχει και ισχυρή σύσταση από την Εθνική Επιτροπή Εμβολιασμών, έχουν πραγματοποιηθεί 690.124 εμβολιασμοί, δηλαδή το 22,5% αυτής της ηλικιακής ομάδας έχει εμβολιαστεί.

Ειδικότερα, με τα επικαιροποιημένα εμβόλια Pfizer BA1, έχουν πραγματοποιηθεί 58.860 εμβολιασμοί αναμνηστικών δόσεων, Pfizer BA4/5, έχουν πραγματοποιηθεί 193.223 εμβολιασμοί αναμνηστικών δόσεων, ενώ υπάρχουν 69.784 μελλοντικά ραντεβού.

Οι συστάσεις της Εθνικής Επιτροπής Εμβολιασμών για τη χορήγηση αναμνηστικής δόσης με τα επικαιροποιημένα διδύναμα εμβόλια, είναι οι εξής:

Πριν τη χορήγηση του επικαιροποιημένου διδύναμου εμβολίου, απαιτείται η ολοκλήρωση του βασικού εμβολιασμού (δύο δόσεις των mRNA εμβολίων ή του πρωτεϊνικού εμβολίου, ή μια δόση του Johnson & Johnson για το γενικό πληθυσμό και 3 δόσεις των mRNA εμβολίων για τους ανοσοκατασταλμένους ασθενείς).

Συστήνεται η χορήγηση αναμνηστικής δόσης με τα επικαιροποιημένα διδύναμα εμβόλια σε χρονικό διάστημα τουλάχιστον 3 μηνών μετά την τελευταία δόση του εμβολίου, ή τη νόσηση από κορονοϊό σε:

• όλα τα άτομα ηλικίας 60 ετών και άνω
• άτομα ηλικίας 12-59 ετών που ανήκουν σε ομάδες αυξημένου κινδύνου, σύμφωνα με τις οδηγίες του θεράποντα ιατρού
• διαμένοντες και εργαζόμενους σε μονάδες φροντίδας ηλικιωμένων ή άλλες μονάδες φροντίδας χρονίως πασχόντων
• επαγγελματίες υγείας
• διαβιούντες με άτομα σε ανοσοκαταστολή ή άλλο υποκείμενο νόσημα
• φροντιστές ατόμων που πάσχουν από νοσήματα που αυξάνουν τον κίνδυνο επιπλοκών από κορονοϊό

Ειδικότερα:

- Άτομα που έχουν ήδη εμβολιαστεί με τη δεύτερη αναμνηστική δόση των μονοδύναμων εμβολίων μπορούν να εμβολιαστούν με τα επικαιροποιημένα διδύναμα εμβόλια (εφόσον έχει παρέλθει χρονικό διάστημα τουλάχιστον 3 μηνών μετά την τελευταία δόση του εμβολίου).

- Άτομα που νόσησαν μετά τη χορήγηση της δεύτερης αναμνηστικής δόσης των μονοδύναμων εμβολίων, μπορούν να εμβολιαστούν με τα επικαιροποιημένα διδύναμα εμβόλια (εφόσον έχει παρέλθει χρονικό διάστημα 3 μηνών μετά τη νόσηση).

Πηγή: ΑΜΠΕ

Ακόμη μια αναμνηστική δόση εμβολίου για τον κορωνοϊό αναμένεται να κάνει ο Αμερικανός πρόεδρος, ευελπιστώντας να ακολουθήσουν οι συμπατριώτες του το παράδειγμά του, καθώς πλησιάζει ο χειμώνας.

Ο 79χρονος Δημοκρατικός, ο οποίος είχε νοσήσει με COVID-19 πριν από τρεις μήνες, είχε ήδη λάβει μια δεύτερη αναμνηστική δόση στα τέλη Μαρτίου.

Η νέα δόση, την οποία θα κάνει στον Λευκό Οίκο παρουσία δημοσιογράφων, στοχεύει δύο υποπαραλλαγές του ιού.

Οι αξιωματούχοι λένε ότι ο κ. Μπάιντεν θα ανακοινώσει πρωτοβουλίες για να πείσει τους Αμερικανούς να λάβουν τα ενισχυτικά τους μέτρα ενόψει της εορταστικής περιόδου, εν όψει ταξιδιών και οικογενειακών συγκεντρώσεων λόγω Χριστουγέννων.

«Οι περισσότεροι Αμερικανοί μπορούν, εάν λάβουν αυτήν την αναμνηστική δόση κατά του COVID-19, να απολαύσουν τη ζωή αυτό το φθινόπωρο και τον χειμώνα με ηρεμία, γνωρίζοντας ότι προστατεύονται από αυτή τη σοβαρή ασθένεια», ανέφερε ο Λευκός Οίκος.

Μέχρι στιγμής, μόνο 20 εκατομμύρια Αμερικανοί, και ένας στους πέντε ηλικιωμένους, έχουν κάνει ενισχυτική δόση.

naftemporiki.gr

Στα 52.966 (-4%) έφθασαν τα κρούσματα κορωνοϊού στην Ελλάδα την τελευταία εβδομάδα (17-23/10/2022), σύμφωνα με τη νέα έκθεση του ΕΟΔΥ για την επιδημιολογική επιτήρηση της λοίμωξης από τον SARS-CoV-2, που δημοσιεύτηκε την Τρίτη.

Ωστόσο, το ίδιο επταήμερο άλλοι 138 ασθενείς κατέληξαν, την ώρα που 82 δίνουν μάχη σε Μονάδες Εντατικής Θεραπείας.

Υπενθυμίζεται ότι πανελλαδικά την προηγούμενη εβδομάδα (10-16/10/2022) οι αντίστοιχοι αριθμοί ήταν 107 νεκροί, 74 διασωληνωμένοι, 55.242 κρούσματα, +8% εβδομαδιαία μεταβολή.

Πιο αναλυτικά, την εβδομάδα αναφοράς καταγράφηκαν 52.966 κρούσματα Covid-19 (5.077 ανά εκατoμμύριο πληθυσμού: -4% εβδομαδιαία μεταβολή) εκ των οποίων οι επαναλοιμώξεις αφορούν το 22% των λοιμώξεων.

Ο συνολικός αριθμός των λοιμώξεων από την έναρξη της πανδημίας ανέρχεται σε 5.135.200 εκ των οποίων 52.1% γυναίκες.

To 𝑅𝑡 για την επικράτεια βάσει των κρουσμάτων εκτιμάται σε 0.96 (95% ΔΕ: 0.79 - 1.03).

Το σύνολο των εισαγωγών, στα νοσοκομεία της επικράτειας, την εβδομάδα αναφοράς ήταν 1.291 ασθενείς (7μερος μ.ό.: 184, -5% εβδομαδιαία μεταβολή), ενώ το σύνολο των εξιτηρίων ανέρχεται σε 1.095 ασθενείς (7μερος μ.ο.: 156, 13% εβδομαδιαία μεταβολή).

Ο αριθμός των ασθενών που νοσηλεύονται διασωληνωμένοι μέχρι τέλος της εβδομάδας αναφοράς είναι 82 (65.9% άνδρες) με διάμεση ηλικία 74 έτη και το 97.6% να έχει υποκείμενο νόσημα ή/και ηλικία 70 ετών και άνω.

Tην εβδομάδα αναφοράς καταγράφηκαν 138 θάνατοι ασθενών Covid-19 (13 ανά εκατομμύριο πληθυσμού: 23% εβδομαδιαία μεταβολή) εκ των οποίων οι 14 (10%) απεβίωσαν μετά την παρέλευση τουλάχιστον 29 ημερών από την ημερομηνία εργαστηριακής επιβεβαίωσης της λοίμωξης Covid-19, ενώ από την έναρξη της επιδημίας έχουν καταγραφεί συνολικά 33.574 θάνατοι, με το 96.0% είχε υποκείμενο νόσημα ή/και ηλικία 70 ετών και άνω.

Η διάμεση ηλικία των κρουσμάτων είναι 39 έτη, ενώ η διάμεση ηλικία των θανόντων είναι 80 έτη.

Όσο πιο συχνή και έντονη σωματική άσκηση και γενικότερα δραστηριότητα έχει ένας άνθρωπος, τόσο μεγαλύτερη φαίνεται να είναι η αποτελεσματικότητα και η προστασία των εμβολίων κατά της Covid-19, δείχνει νέα επιστημονική έρευνα.

Οι επιστήμονες επισημαίνουν ότι υπάρχουν πλέον πειστικά στοιχεία ότι η τακτική σωματική δραστηριότητα βοηθά να μειωθούν οι συνέπειες της σοβαρής Covid-19, καθώς επίσης να μειωθεί ο κίνδυνος εισαγωγής στο νοσοκομείο, διασωλήνωσης σε μονάδα εντατικής θεραπείας ή θανάτου λόγω κορωνοϊού. Η νέα μελέτη δείχνει επιπροσθέτως ότι η συχνή σωματική άσκηση βοηθά και στη βελτίωση της προστασίας που παρέχουν τα εμβόλια.

Οι ερευνητές, με επικεφαλής τον καθηγητή Γιον Πατρίτσιος της Σχολής Επιστημών Υγείας του νοτιοαφρικανικού Πανεπιστημίου Witwatersrand στο Γιοχάνεσμπουργκ, οι οποίοι έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο βρετανικό περιοδικό αθλητιατρικής «British Journal of Sports Medicine», ανέλυσαν στοιχεία για 53.771 άτομα με χαμηλά επίπεδα σωματικής δραστηριότητας (έως 60 λεπτά την εβδομάδα), 62.721 με μέτρια επίπεδα (60 έως 150 λεπτά) και 79.952 με υψηλά επίπεδα (πάνω από 150 λεπτά την εβδομάδα). Παράλληλα, αναλύθηκαν στοιχεία σχετικά με τον εμβολιασμό τους κατά του κορονοϊού και την αποτελεσματικότητα του, με βάση το αν είχαν διαγνωστεί θετικοί ή όχι για Covid-19.

Η μελέτη εκτίμησε ότι στους πλήρως εμβολιασμένους η αποτελεσματικότητα των εμβολίων (μείωση κινδύνου νοσηλείας) ήταν 60% στην ομάδα χαμηλού επιπέδου άσκησης/δραστηριότητας, 72% στην ομάδα μέτριου επιπέδου και 86% στην ομάδα με υψηλά επίπεδα σωματικής άσκησης/δραστηριότητας. Οι πλήρως εμβολιασμένοι που ασκούνταν πάνω από 150 λεπτά εβδομαδιαίως, είχαν σχεδόν τρεις φορές μικρότερο κίνδυνο εισαγωγής σε νοσοκομείο λόγω Covid-19, σε σχέση με τους αγύμναστους και σωματικά αδρανείς εμβολιασμένους. Οι ασκούμενοι σε μέτρια επίπεδα είχαν σχεδόν μιάμιση φορά μικρότερο κίνδυνο.

Δεν είναι τελείως σαφές με ποιό τρόπο η σωματική δραστηριότητα ενισχύει την αποτελεσματικότητα των εμβολίων, αλλά οι ερευνητές εκτιμούν ότι «πρόκειται πιθανώς για έναν συνδυασμό αυξημένων επιπέδων αντισωμάτων, βελτιωμένης προστασίας από ανοσοκύτταρα Τ και ψυχοκοινωνικούς παράγοντες».

Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ

Τρία νέα υποστελέχη BQ.1, BQ1.1 και XBB φαίνεται να ανησυχούν τους επιστήμονες στις Ηνωμένες Πολιτείες καθώς υπάρχει η πιθανότητα ένα ή περισσότερα υποστελέχη να παρακάμπτουν την ανοσολογική μας προστασία.

Οι Ιατροί της Θεραπευτικής Κλινικής της Ιατρικής Σχολής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών Θεοδώρα Ψαλτοπούλου, Ροδάνθη Ελένη Συρίγου, Γιάννης Ντάνασης, και Θάνος Δημόπουλος (Πρύτανης ΕΚΠΑ) συνοψίζουν τα δεδομένα της πρόσφατης δημοσίευσης του Damian McNamara στην έγκριτη επιστημονική επιθεώρηση WebMD με θέμα τα νέα υποστελέχη του SARS-CoV-2 και αναλύουν πόσο ανησυχητικά είναι τα νέα δεδομένα.

Όπως αναφέρουν, είναι δύσκολο να προβλεφθεί πόσο πιθανό είναι ένα επόμενο κύμα επανανόσης Covid-19. Αυτό θα εξαρτηθεί από το εάν τα νέα υποστελέχη θα υπερτερούν άλλων στελεχών, καθώς και των μέτρων προστασίας που λαμβάνονται. 

Επίσης, η αναγκαιότητα του εμβολιασμού με την ενισχυμένη δόση του εμβολίου έναντι του SARS-CoV-2 παραμένει επίκαιρη, όχι μόνο λόγω των νέων υποστελεχών που εμφανίζονται, αλλά και λόγω της χαλάρωσης των μέτρων πρόληψης της μετάδοσης του ιού. 

Τα δεδομένα

• Τρία χρόνια μετά την έναρξη της πανδημίας, οι επιστήμονες γνωρίζουν πολλά για τον ιό Sars-CoV-2 καθώς και οι πολίτες πως να προφυλάσσονται από αυτόν.
• Τα τελευταία δεδομένα του CDC παρουσιάζουν ότι τα υποστελέχη BQ.1 και BQ1.1 έχουν αυξηθεί στις Ηνωμένες Πολιτείες κατά 12% διπλασιάζοντάς το ποσοστό τους την τελευταία εβδομάδα.
• Η Hannah Newman, διευθύντρια πρόληψης λοιμώξεων στο Νοσοκομείο Lenox Hill της Νέας Υόρκης, αναφέρει ότι καθώς εισερχόμαστε στην εποχή που οι ιογενείς λοιμώξεις αναπνευστικού ακμάζουν δεν θα ήταν περίεργη η μεγαλύτερη διασπορά των νέων στελεχών.  

Η επιδημιολογική αύξηση των συγκεκριμένων υποστελεχών δεν είναι ανεξήγητη αναφέρει η Amesh Adalja, καθώς ο ιός Sars-Cov-2 θα συνεχίζει να μεταλλάσσεται και να γίνεται ακόμα πιο μεταδοτικός, οπότε οι υπομεταλλάξεις BQ.1, BQ1.1 και XBB ήταν αναμενόμενες.

Η υπομετάλλαξη XBB κυριαρχεί αυτή την στιγμή στην Σιγκαπούρη, με το ποσοστό επαναλοίμωξης να υπολογίζεται στο 17% ενώ μόλις τον προηγούμενο μήνα ήταν στο 5%. Το ποσοστό του εμβολιασμένου πληθυσμού είναι στο 92%, και ο αριθμός των ατόμων που έχουν λάβει την ενισχυμένη δόση είναι διπλάσιος από το αντίστοιχο ποσοστό στις Ηνωμένες Πολιτείες.

Όσον αφορά στο νέο ενισχυμένο εμβόλιο, είναι πιο αποτελεσματικό από το προηγούμενο αλλά δεν γνωρίζουμε πόσο αποτελεσματικό θα είναι έναντι των καινούργιων υποστελεχών. Η Newman είναι αισιόδοξη ότι το ενισχυμένο εμβόλιο θα βοηθήσει αυξάνοντας την ανοσία έναντι των υποστελεχών της Όμικρον και ότι ο κόσμος πρέπει να εμβολιαστεί με αυτό.

Όσον αφορά στις αντιικές θεραπείες, το αντιικό φάρμακο Paxlovid θα συνεχίζει να παίζει σημαντικό ρόλο στην πρόληψη πιο σοβαρής νόσησης αναφέρει η Adalja, καθώς δρα σε μία εντελώς διαφορετική περιοχή του ιού, διαφορετική από αυτές που αφορούν μεταλλάξεις που περιβάλλουν την ανοσία. Σε αντίθεση με το Paxlovid, τα μέχρι τώρα δεδομένα για τις θεραπείες με μονοκλωνικά αντισώματα αναφέρουν ότι δεν θα είναι αποτελεσματικά για τις νέες μεταλλάξεις, καθώς εάν τα στελέχη είναι σε θέση να ξεφύγουν από την ανοσία των αντισωμάτων και τα μονοκλωνικά αντισώματα δεν είναι αποτελεσματικά, έτσι τα ανοσοκατεσταλμένα άτομα μπορεί να εκδηλώσουν σοβαρή συμπτωματολογία παρά τη λήψη των μονοκλνωνικών αντισωμάτων.

Παράλληλα, η Adalja αναφέρει ότι ο πληθυσμός που νόσησε τους τελευταίους 3 με 6 μήνες θα έχει αρκετά υψηλή προστασία έναντι σοβαρής νόσησης. Μετά τη μείωση της φυσικής ανοσίας, οι νέες υπομεταλλάξεις είναι πιθανό να επαναμολύνουν τον ίδιο πληθυσμό αλλά με πιο ήπια συμπτωματολογία.

Του Γρηγόρη Γεροτζιάφα*

Από την πρώτη μέρα της πανδημίας λέμε προς όλες τις κατευθύνσεις και γράφουμε σε όλες τις "γλώσσες" που μπορούμε να μιλήσουμε οτι

1. το COVID-19 δεν είναι βαριά γρίπη αλλά ένα σοβαρό νόσημα που προκαλεί πήξη του αίματος και ενεργοποίηση των ενδοθηλιακών κυττάρων των αγγείων -το long COVID-19 όπως και το οξύ COVID-19 φαίνεται οτι έχουν την ίδια παθο-φυσιολογική βάση.
2. χρειάζεται η εκπόνηση και εφαρμογή μίας γενική στρατηγική αντιμετώπισης της πανδημίας που ακολουθεί το μοντέλο πρόληψης και θεραπείας της φλεβικής θρομβοεμβολικής νόσου και όχι εκείνο της κοινής πνευμονίας της κοινότητας χωρίς να επιρρεάζεται από τα ευκαιριακά, απλουστευτικά και αισιόδοξα σενάρια (τέλος της πανδημίας, εξασθένηση του ιού, ανάκτηση ελευθερίας, κλπ).

Σήμερα δημοσιεύθηκε η μελέτη "Annual Mortality Related to Pulmonary Embolism in the U.S. Before and During the COVID-19 Pandemic". (Farmakis IT, Valerio L, Bikdeli B, Connors JM, Giannakoulas G, Goldhaber SZ, Hobohm L, Hunt BJ, Keller K, Spyropoulos AC, Barco S. J Am Coll Cardiol. 2022 Oct 18;80(16):1579-1581) που επιβεβαιώνει με τον πλέον κατηγορηματικό τρόπο τις δύο παραπάνω θέσεις που αποτελούν τον ακρογωνιαίο λίθο της στρατηγικής "Prevention-Detection-Anticipation" που επεξεργαστήκαμε στο Κέντρο Θρόμβωσης του Πανεπιστημίακού Νοσοκομείου Tenon και στο Ερευνητικό Τμήμα Cancer, Biology and Therapeutics - INSERM U939, Sorbonne University.

Τα βασικά ευρήματα της μελέτης που ανέλυσε τις αιτίες θανάτου στις ΗΠΑ από τις βάσεις δεδομένων των Centers for Disease Control and Prevention για τα έτη 2018-2019 και 2020 έχουν ως εξής:

• Η ετήσια θνησιμότητα που σχετίζεται με την πνευμονική εμβολή αυξήθηκε κατά 23.8% το 2020 σε σύγκριση με την περίοδο 2018-2019.
• Στην περίοδο της πανδημίας ο κίνδυνος θανάτου από πνευμονική εμβολή που σχετίζεται με το COVID-19 είναι υψηλότερος κατά 1.75 φορές στους άνδρες σε σχέση με τις γυναίκες. Επίσης ο κίνδθυνος αυτός είναι υψηλότερος κατά 2.14 φορές στους πολίτες αφρικανικής καταγωγής σε σχέση με τους λευκούς πολίτες αντίστοιχης ηλικίας. Αυτό το εύρημα υποδηλώνει την σημαντική επίπτωση των κοινωνικών και οικονομικών ανισοτήτων στην έκβαση του νοσήματος.
• Το 81% των θανάτων από πνευμονική εμβολή συνέβησαν κατά την διάρκεια της νοσηλείας στο νοσοκομείο και το υπόλοιπο 19% στο σπίτι. Αυτά τα νούμερα επιβεβαιώνουν τις γερμανικές νεκροτομικές μελέτες που δημοσιεύθηκαν ήδη τον Ιούνιο το 2020.
• Η θνησιμότητα που οφείλεται στην πνευμονική εμβολή σταθερά αυξανόταν κατά τους πρώτους μήνες της πανδημίας μέχρι που έφτασε σε πλατώ στους τελευταίους μήνες του 2020 αντανακλώντας την θετική επίδραση που είχε στην τιθάσευση του φαινομένου η ενημέρωση των πολιτών και η κινητοποίηση των γιατρών στην κοινότητα.
• Η συχνότητα θανατηφόρου πνευμονικής εμβολής ήταν σχεδόν δύο φορές μεγαλύτερη στους νεότερους ασθενείς (0-44 ετών) με COVID-19 (2.7%) σε σύγκριση με του ασθενείς μεγαλύτερης ηλικίας ή τους γηριατρικούς ασθενείς (1.4%). Αυτό το εύρημα επιβεβαιώνει για μια ακόμη φορά οτι είναι λάθος να περιορίζουμε το ενδιαφέρον μας για τον εμβολιασμό ή την εφαρμογή μη φαρμακευτικών επεμβάσεων μόνο στους ηλικιωμένους ή στις λεγόμενες "ευπαθείς ομάδες". Σήμερα στον χώρο των ειδικών της θρόμβωσης εφαρμόζεται η εξής αρχή "o εμβολιασμός είναι η αποτελεσματικότερη και ασφαλέστερη μέθοδος για να προστατευτούμε από την θανατηφόρο πνευμονική εμβολή που προκαλείται από το COVID-19"

Η ανάλυση της θνητότητας που οφείλεται στην πνευμονική εμβολή που προκαλείται από το COVID-19 επιβεβαιώνει τα δεδομένα που έγκαιρα επικοινωνήσαμε στην Ελλάδα (στους ειδικούς, τους πολιτικούς και στο ευρύ κοινό) τόσο με την διοργάνωση διεθνούς διαδικτυακού Συνεδρίου με έδρα την Ελλάδα τον Ιούνιου 2020 (https://www.hhg.gr/en/announcements/general-announcements/1386-1st-international-multidisciplinary-connected-congress-on-covid-19-update) όσο και με συστηματικές δημόσιες παρεμβάσεις μας στα ελληνικά ΜΜΕ και ΜΚΔ άλλα και με παρεμβάσεις και διαλέξεις σε επιστημονικές συναντήσεις και συνέδρια, σε συλλογικότητες πολιτών κλπ.

Τα πλέον πρόσφατα δεδομένα, για μια ακόμη φορά επιβεβαιώνουν οτι η πανδημία και οι καταστροφικές της συνέπειες στην δημόσια υγεία αλλά και στην οικονομία μπορεί να αντιμετωπιστεί με την ταυτόχρονη εφαρμογή της  ενιαίας στρατηγικής "Πρόληψη-Ανίχνευση-Πρόνοια", όπως την έχουμε διατυπώσει σε κείμενα διεθνών κατευθυντηρίων οδηγιών  που δημοσιεύθηκαν τον Σεπτέμβριο 2020 και 2021 και επανειλημμένα, από τον Ιούνιο του 2020 αναλύουμε στην Ελλάδα.

Η στρατηγική αυτή αποτελείται από 3 πυλώνες

Πρόληψη : Εμβολιασμός μαζικός και καθολικός, Μάσκες, Καθαρισμός Αέρα, Αποστάσεις.

Ανίχνευση : Επιδημιολογική επιτήρηση, ιχνηλάτηση, εντοπισμός και προστασία των πολιτών και των περιοχών υψηλού κινδύνου (πχ περιοχές με υψηλή περιβαλλοντικής ρύπανση, μεγάλο συνωστισμό στα μέσα μαζικής μεταφοράς ή στους χώρους εργασίας κλπ).

Πρόνοια:  έγκαιρη αντιμετώπιση των ασθενών με COVID-19 στο σπίτι, μέσα στην κοινότητα.

Το Ισραήλ,  εφάρμοσε αυτή την στρατηγική κυριολεκτικά από την πρώτη μέρα της πανδημίας με θεαματικά αποτελέσματα. Δυστυχώς στην Ελλάδα η Κυβέρνηση  έχοντας άλλη πολιτική φιλοσοφία ακολουθεί άλλη στρατηγική με συνέπεια τα δραματικά αποτελέσματα που όλοι γνωρίζουμε.

Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας και το ECDC η πανδημία θα συνεχιστεί και ο κίνδυνος νέων φονικών πανδημικών κυμάτων θα συνεχίσει να είναι υψηλός.

Αρα, η ενίσχυση, η ανάπτυξη και ο εκσυγχρονισμός του Δημόσιου Εθνικού Συστήματος Υγείας είναι το γενικό πλαίσιο που είναι απαραίτητο για να λειτουργήσει η στρατηγική ΠΑΠ σε βάθος χρόνου.

Η διεκδίκηση ενός ισχυρού, μοντέρνου και περιφερειακά αναπτυγμένου/αποκεντρωμένου  Δημόσιου Εθνικού Συστήματος Υγείας είναι καθήκον των πολιτών και αποκτά ιδιαίτερο ειδικό βάρος για την αντιμετώπιση σε μεσοπρόθεσμο ορίζοντα, της κρίσης δημόσιας υγείας που πυροδότησε η πανδημίας και επιδεινώνει ο πόλεμος και η ενεργειακή κρίση. Ωστόσο, δεν πρέπει να ξεχνούμε οτι η διεκδίκηση πρωτοβάθμιας περίθαλψης, τηλεϊατρικής, ισχυρού ΕΣΥ κλπ είναι πολιτικοί στόχοι που  ακόμη και αν αύριο ικανοποιηθούν δεν θα έχουν άμεσο αποτέλεσμα για τους επόμενους δύσκολους μήνες.

Σήμερα, όπως και πέρυσι τέτοιες μέρες, στην Ελλάδα ένα και μοναδικό εργαλείο είναι άμεσα διαθέσιμο για την προστασία της υγείας του λαού: Ο μαζικός καθολικός εμβολιασμός.

Εν όψει του δύσκολου χειμώνα που έρχεται, οι Ελληνικές αρχές και οι εκπρόσωποι του λαού πρέπει να κινηθούν γρήγορα ώστε να μην επαναληφθεί η οδυνηρή εμπειρία του περυσινού χειμώνα.

Σήμερα δεν υπάρχουν ούτε μυστικά, ούτε εκπλήξεις, ούτε άγνοια ως προς τον SARS-CoV-2, το COVID-19 την δυναμική της πανδημίας και τα μέτρα προστασίας της υγείας του λαού. 

*Ο Γρηγόρης Γεροτζιάφας ειναι Καθηγητής Αιματολογίας στην Ιατρική σχολή της Σορβόνης, Υπεύθυνος τμήματος θρόμβωσης στο νοσοκομείο Tenon στο Παρίσι και Διευθυντής της ερευνητικής ομάδας Καρκίνος και θρόμβωση INSERM U938.

Στα 55.242 (+8%) έφθασαν τα κρούσματα κορωνοϊού στην Ελλάδα την τελευταία εβδομάδα (10-16/10/2022), σύμφωνα με τη νέα έκθεση του ΕΟΔΥ για την επιδημιολογική επιτήρηση της λοίμωξης από τον SARS-CoV-2, που δημοσιεύτηκε την Τρίτη.

Το ίδιο επταήμερο άλλοι 107 ασθενείς κατέληξαν, την ώρα που 74 δίνουν μάχη σε Μονάδες Εντατικής Θεραπείας.

Υπενθυμίζεται ότι πανελλαδικά την προηγούμενη εβδομάδα (3-9/10/2022) οι αντίστοιχοι αριθμοί ήταν 109 νεκροί, 62 διασωληνωμένοι, 51.184 κρούσματα, -7% εβδομαδιαία μεταβολή.

Πιο αναλυτικά, την εβδομάδα αναφοράς καταγράφηκαν 55.242 κρούσματα Covid-19 (5.295 ανά εκατoμμύριο πληθυσμού: 8%
εβδομαδιαία μεταβολή), εκ των οποίων οι επαναλοιμώξεις αφορούν το 21% των λοιμώξεων. Ο συνολικός αριθμός
των λοιμώξεων από την έναρξη της πανδημίας ανέρχεται σε 5.081.981 εκ των οποίων 52.0% γυναίκες.

To 𝑅𝑡 για την επικράτεια βάσει των κρουσμάτων εκτιμάται σε 0.97 (95% ΔΕ: 0.85 - 1.11).

Το σύνολο των εισαγωγών, στα νοσοκομεία της επικράτειας ήταν 1.351 ασθενείς (7μερος μ.ό.: 193, 23% εβδομαδιαία μεταβολή), ενώ το σύνολο των εξιτηρίων ανέρχεται σε 968 ασθενείς (7μερος μ.ο.: 138, 10% εβδομαδιαία μεταβολή).

Ο αριθμός των ασθενών που νοσηλεύονται διασωληνωμένοι μέχρι τέλος της εβδομάδας αναφοράς είναι 74 (58.1% άνδρες) με διάμεση ηλικία 73 έτη και το 95.9% να έχει υποκείμενο νόσημα ή/και ηλικία 70 ετών και άνω.

Την εβδομάδα αναφοράς καταγράφηκαν 107 θάνατοι ασθενών Covid-19 (10 ανά εκατομμύριο πληθυσμού: -5% εβδομαδιαία μεταβολή) εκ των οποίων οι 13 (12%) απεβίωσαν μετά την παρέλευση τουλάχιστον 29 ημερών από την ημερομηνία εργαστηριακής επιβεβαίωσης της λοίμωξης Covid-19, ενώ από την έναρξη της επιδημίας έχουν καταγραφεί συνολικά 33.426 θάνατοι, με το 96.0% είχε υποκείμενο νόσημα ή/και ηλικία 70 ετών και άνω.

H διάμεση ηλικία των κρουσμάτων είναι 39 έτη, ενώ η διάμεση ηλικία των θανόντων είναι 80 έτη.

Οι ιατροί της Θεραπευτικής Κλινικής της Ιατρικής Σχολής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών Θεοδώρα Ψαλτοπούλου, Ροδάνθη Ελένη Συρίγου, Γιάννης Ντάνασης και Θάνος Δημόπουλος (Πρύτανης ΕΚΠΑ) συνοψίζουν τα δεδομένα της πρόσφατης δημοσίευσης της Smriti Mallapaty στην έγκριτη επιστημονική επιθεώρηση Nature με θέμα τον εμβολιασμό έναντι του SARS-CoV-2 στα παιδιά.

Ο εμβολιασμός έναντι του SARS-CoV-2, έχει εγκριθεί σε πάνω από 120 χώρες ανά τον κόσμο για παιδιά άνω των 5 ετών. Σε μερικές χώρες έχει αρχίσει η χορήγηση του mRNA εμβολίου της Pfizer/BioNTech σε νεογνά ηλικίας 6 μηνών και άνω. Λόγω της πιο πρόσφατης εμφάνισης της παραλλαγής Όμικρον, τα δεδομένα ανοσοποίησης του εμβολίου είναι περιορισμένα δεδομένου ότι πολλά παιδιά έχουν ήδη νοσήσει τουλάχιστον μία φορά από Covid-19. Σύμφωνα με τη συλλογή δεδομένων που πραγματοποίησε το περιοδικό Nature, περίπου το 90% των χωρών παγκοσμίως έχει εγκρίνει τον εμβολιασμό των παιδιών με το εμβόλιο mRNA. Σχετικά με ανεπιθύμητες ενέργειες παρατηρήθηκαν ήπια επεισόδια περικαρδίτιδας και μυοκαρδίτιδας, κυρίως σε νέους άνδρες ηλικίας 16-24 ετών. Σπάνιες περιπτώσεις (1/1000000) καταγράφηκαν σε παιδιά ηλικίας 5-11 ετών. Οι πιο συχνές ανεπιθύμητες ενέργειες ήταν κεφαλαλγία και εμπύρετο.

Η συχνότερη ερώτηση των γονέων όσον αφορά τον εμβολιασμό των παιδιών είναι εάν το εμβόλιο είναι επαρκές για την πρόληψη νόσησης λόγω της μεγάλης διασποράς της παραλλαγής Όμικρον στην κοινότητα. Τα δεδομένα που υπάρχουν από τα mRNA εμβόλια που κυκλοφορούν από την Pfizer/BioNTech και Moderna αναφέρουν ότι ο εμβολιασμός προστατεύει από σοβαρή νόσηση Covid-19 αλλά είναι λιγότερα αποτελεσματικά στον περιορισμό την διασποράς του ιού.

Μελέτες που διενεργήθηκαν σε Σιγκαπούρη, Ηνωμένες πολιτείες και Ιταλία αναφέρουν ότι ο εμβολιασμός με δύο δόσεις του εμβολίου Pfizer/BioNTech προσφέρει μέτρια προς καλή προστασία σε παιδιά ηλικιών 5 – 11 ετών και εφήβους μειώνοντας το ρίσκο μεταξύ 40 και 83%. Σε κάποιες χώρες έχει χορηγηθεί και τρίτη δόση του εμβολίου mRNA, αυξάνοντας την ανοσία των παιδιών. Έξι μήνες μετά την δεύτερη δόση που τα ποσοστά ανοσοποίησης είχαν μειωθεί, διενεργήθηκε η τρίτη δόση η οποία αύξησε την προστασία ως προς την επίσκεψη στα επείγοντα του νοσοκομείου λόγω Covid-19 στο 81%. Τα εμβόλια προστατεύουν επίσης από μια σπάνια αλλά σοβαρή επιπλοκή της Covid-19, γνωστή ως πολυσυστηματικό φλεγμονώδες σύνδρομο στα παιδιά. Ωστόσο, δεν είναι σαφές εάν ο εμβολιασμός μπορεί να βοηθήσει τα παιδιά να αποφύγουν το σύνδρομο μακροχρόνιου Covid-19. Μια μελέτη που διενεργήθηκε στο Qatar, και ανακοινώθηκε ως προ-δημοσίευση τον περασμένο Ιούλιο, ανέδειξε ότι στα παιδιά η προστασία έναντι της νόσησης από την παραλλαγή Όμικρον μετά από 2 δόσεις του εμβολίου Pfizer ήταν μόλις 26% ενώ μετά από 3 μήνες από την δεύτερη δόση μειώθηκε σε αμελητέα επίπεδα. Σύμφωνα με τους συγγραφείς, αυτό μπορεί να οφείλεται στο γεγονός ότι οι έφηβοι 12 ετών και άνω λαμβάνουν 30μgr του εμβολίου ενώ τα παιδιά 10μgr του εμβολίου. Ωστόσο, σύμφωνα με τα προκαταρκτικά δεδομένα των κλινικών δοκιμών με το εμβόλιο Pfizer/BioNTech που δημοσιεύτηκαν τον περασμένο Αύγουστο, οι τρεις δόσεις του εμβολίου είχαν αποτελεσματικότητα 76% στην πρόληψη της Covid-19 σε παιδιά ηλικίας 6 μηνών έως 2 ετών και 72% σε παιδιά ηλικίας 2-4 ετών κατά τη χρονική περίοδο που η παραλλαγή Όμικρον BA.2 επικρατούσε. 

Συμπερασματικά, ο εμβολιασμός Covid-19 στα παιδιά προστατεύει από τη σοβαρή νόσο και τις επιπλοκές της λοίμωξης. Παράλληλα όμως πρέπει να σημειωθεί η ανάγκη να διασφαλιστεί η καθολική πρόσβαση των παιδιών σε παγκόσμιο επίπεδο στα εμβολιαστικά προγράμματα τόσο έναντι της Covid-19 όσο και άλλων λοιμωδών νόσων για την πρόληψη επιδημικών εξάρσεων.

Του Μιχάλη Χατζηκωνσταντίνου
[email protected]

Τον ρόλο που διαδραμάτισε η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα Φον ντερ Λάιεν, σε ύποπτες διαπραγματεύσεις αγοράς εμβολίων κατά της πανδημίας αναζητεί η Ευρωπαϊκή Εισαγγελία (EPPO) στο πλαίσιο έρευνας κατά του οικονομικού εγκλήματος στους κόλπους της ΕΕ.

Με ανακοίνωσή της η Ευρωπαϊκή Εισαγγελία που είναι αρμόδια για την καταπολέμηση της απάτης, της διαφθοράς ή των εγκλημάτων κατά του προϋπολογισμού της ΕΕ επιβεβαίωσε τις πληροφορίες ότι διερευνά την υπόθεση αγορά εμβολίων κατά του Covid-19 από την ΕΕ. Επίσης ανέφερε ότι η έρευνα προκλήθηκε λόγο του ύψιστου ενδιαφέροντος της κοινής γνώμης και συμπλήρωσε ότι προς το παρόν δεν θα δοθούν περαιτέρω λεπτομέρειες.

Σύμφωνα με το Γαλλικό Πρακτορείο Ειδήσεων (AFP) η εν λόγω έρευνα στρέφει και πάλι τα φώτα στο ρόλο που έχει διαδραματίσει η πρόεδρος της Κομισιόν στην υπόθεση. Μάλιστα, όπως ανέφερε η έγκυρη ευρωπαϊκή ιστοσελίδα Politico δύο ανεξάρτητες ελεγκτικές υπηρεσίες της ΕΕ έχουν δείξει ήδη ενδιαφέρον για τις επαφές «υψηλού επιπέδου» που είχε η κυρία Φον ντερ Λάιεν με την Pfizer για τις συμφωνίες αγοράς εμβολίων.

Πάντως, στην υπόθεση έριξε πρώτη φως η αμερικανική εφημερίδα New York Times τον Απρίλιο του 2021 με αναφορές τις σε γραπτά μηνύματα SMS που αντάλλαξε η κυρία Φον ντερ Λάιεν με τον διευθύνοντα σύμβουλο της Pfizer, Άλμπερτ Μπουρλά, για την αγορά έως και 4,2 δις εκατομμυρίων δόσεων εμβολίων. Σύμφωνα με στοιχεία που δόθηκαν στη δημοσιότητα η επίμαχη συμφωνία θα μπορούσε να κοστίσει μέχρι και 35 δισ. ευρώ στην ΕΕ ενώ σε πολλά κράτη-μέλη καταγράφηκε αδικαιολόγητο πλεόνασμα δόσεων.

Επισημαίνεται ότι και ο Ευρωπαίος Συνήγορος του Πολίτη καταλόγισε κακοδιαχείριση στην Κομισιόν για την υπόθεση της ανταλλαγής των γραπτών μηνυμάτων. Από την πλευρά της η Κομισιόν μέχρι στιγμής αρνείται να δώσει στη δημοσιότητα τα γραπτά μηνύματα της γερμανίδας πολιτικού προβάλλοντας το επιχείρημα ότι «δεν τηρούνται προσωρινά εφήμερα έγγραφα». Πάντως εκπρόσωπος της Κομισιόν υποστήριξε στο Γαλλικό Πρακτορείο Ειδήσεων ότι η κυρία Φον ντερ Λάιεν «δεν διαπραγματεύτηκε για τα συμβόλαια».

Μυστικά αρχεία και παραβίαση των καθιερωμένων κανόνων

Τους χειρισμούς της κυρίας Φον ντερ Λάιεν έθεσε στο στόχαστρο και το Ελεγκτικό Συνέδριο της ΕΕ το οποίο τον Σεπτέμβριο δημοσίευσε έκθεση όπου συμπεραίνεται ότι η Επικεφαλής της Κομισιόν παρεξέκλινε από τους καθιερωμένους ευρωπαϊκούς κανόνες στη διαπραγμάτευσή της με την αμερικανική εταιρεία. Περαιτέρω, αντίθετα με ό,τι συνέβαινε στο παρελθόν, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αρνήθηκε να καταθέσει στη δικαιοσύνη οποιοδήποτε έγγραφο αφορούσε την επίμαχη συμφωνία.

Στον αντίποδα η ευρωβουλευτής Βελγίου Καθλίν βαν Μπρεμπτ τόνισε ότι θα πρέπει να διερευνηθούν πολλές πλευρές αυτών των συμβολαίων. Επισήμανε δε ότι η έρευνα οφείλει να συμπεριλάβει και τα γραπτά μηνύματα της κυρίας Φον ντερ Λάιεν με δεδομένο ότι δεν έχουν τηρηθεί έγγραφα για την προκαταρκτική διαπραγμάτευση.