Η Ευρωπαϊκή Ένωση απέσυρε βιαστικά το σχέδιο της να παρακάμψει μέρος του Πρωτοκόλλου για το Brexit επιδιώκοντας να περιορίσει τις εξαγωγές εμβολίων κατά του Covid-19 στην Βόρεια Ιρλανδία.
Το σχέδιο προκάλεσε την οργή αυξάνοντας τις εντάσεις που σχεδόν κατέστρεψαν τις διαπραγματεύσεις για το Brexit, με αποτέλεσμα η ΕΕ να ανακαλέσει.
Λίγες μόνο ώρες μετά την ανακοίνωση του μπλοκ για τα αμφιλεγόμενα νέα μέτρα που σχεδίαζε, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εξέδωσε δήλωση διευκρινίζοντας ότι «θα διασφαλίσει ότι το Πρωτόκολλο Ιρλανδίας / Βόρειας Ιρλανδίας δεν επηρεάζεται».
Το αρχικό σχέδιο περιλάμβανε την επιλογή της ΕΕ να επικαλεστεί ρήτρα έκτακτης ανάγκης στη συμφωνία Brexit για να αποτρέψει τη εξαγωγή εμβολίων από το μπλοκ στη Βόρεια Ιρλανδία. Οι Βρυξέλλες ανακοίνωσαν δηλαδή ότι θα ενεργοποιήσουν το άρθρο 16 του Πρωτοκόλλου για τη Βόρεια Ιρλανδία, το οποίο επιτρέπει στο Ηνωμένο Βασίλειο και την ΕΕ να αποφασίζουν και να δρουν μονομερώς, εφόσον υπάρχει κάποια μη αναμενόμενη, αρνητική επίπτωση από τη συμφωνία αυτήν.
Λόγω των καθυστερήσεων στις παραδόσεις του εμβολίου της εταιρείας AstraZeneca, η ΕΕ έθεσε σε εφαρμογή έναν μηχανισμό που θα ελέγχει τις εξαγωγές των εμβολίων για την Covid-19 που παρασκευάζονται σε ευρωπαϊκό έδαφος και θα έχει τη δυνατότητα να απαγορεύει όσες θεωρούνται «μη νόμιμες». Το κείμενο που αρχικά υιοθετήθηκε από τους Ευρωπαίους θεωρεί τη Βόρεια Ιρλανδία «έδαφος εξαγωγής» σε ό,τι αφορά τα εμβόλια. Αυτό όμως έρχεται σε αντίθεση με το Πρωτόκολλο για τη Βόρεια Ιρλανδία που συμπεριλαμβάνεται στη συμφωνία για το Brexit και έχει ως στόχο να αποφευχθούν τα «σκληρά σύνορα» και η επιστροφή των τελωνειακών ελέγχων με την Ιρλανδία.
Η απειλή αυτή επιβολής περιορισμών μεταξύ της Δημοκρατίας της Ιρλανδίας και της Βόρειας Ιρλανδίας δημιούργησε απογοήτευση στο Δουβλίνο, το Λονδίνο και το Μπέλφαστ, με όλες τις πλευρές να πιέζουν την ΕΕ να ανακαλέσει το σχέδιό της.
Έπειτα από σειρά τηλεφωνημάτων με τον Βρετανό πρωθυπουργό Μπόρις Τζόνσον να εκφράζει τις «σοβαρές ανησυχίες» του στην πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, τον Ιρλανδό πρωθυπουργό Μίχολ Μάρτιν να επικοινωνεί με την πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και τον Μπόρις Τζόνσον για την εξεύρεση λύσης και την πρωθυπουργό της Βόρειας Ιρλανδίας Αρλίν Φόστερ να χαρακτηρίζει «απίστευτη εχθρική πράξη» την απόφαση της ΕΕ, λέγοντας πως «με την πρώτη ευκαιρία, η ΕΕ επαναφέρει τα σκληρά σύνορα μεταξύ της Βόρειας Ιρλανδίας και της Ιρλανδίας, σε ό,τι αφορά τον εφοδιασμό με το εμβόλιο για τον κορωνοϊό», οι Βρυξέλλες απέσυραν τελικά το αρχικό σχέδιο με την αμφιλεγόμενη ρήτρα, χωρίς, ωστόσο, να καταργούν εντελώς την απειλή.
Προειδοποίησαν μάλιστα ότι θα εξετάσουν το ενδεχόμενο χρήσης «όλων των μέσων» εάν καταστρατηγηθούν οι απαγορεύσεις εξαγωγής εμβολίων.
Ακόμη και η προοπτική επανεισαγωγής σημείων ελέγχου, η οποία χάνει έδαφος, θα μπορούσε να αναστατώσει τις λεπτές πολιτικές ισορροπίες. Το κλειδί για τη συμφωνία του Brexit ήταν η αποφυγή ελέγχων μεταξύ της βόρειας και της νότιας Ιρλανδίας, μιας συνοριακής περιοχής σημείου ανάφλεξης που υπέστη δεκαετίες βίας.
Η κίνηση της ΕΕ έφερε σε συμφωνία ακόμη και παραδοσιακούς πολιτικούς εχθρούς στη Βόρεια Ιρλανδία. Το Σιν Φέιν την χαρακτήρισε «σοβαρό λάθος», ενώ το Δημοκρατικό Ενωτικό Κόμμα την περιέγραψε ως «« απίστευτη πράξη εχθρότητας ».
Υπενθυμίζεται ότι η ΕΕ ξεκίνησε να εξετάζει την επιβολή περιορισμών στις εξαγωγές των εμβολίων που παράγονται στα εργοστάσια που βρίσκονται σε ευρωπαϊκές περιοχές έπειτα από την ανακοίνωση της AstraZeneca ότι κατά το πρώτο τρίμηνο του έτους δεν θα μπορέσει να παραδώσει το μεγαλύτερο μέρος του συμφωνημένου αριθμού εμβολίων.
Οι προτάσεις της ΕΕ είχαν υποβληθεί βιαστικά, ενώ τα αμφιλεγόμενα τμήματα για τη Βόρεια Ιρλανδία προστέθηκαν στο τέλος της διαδικασίας σύνταξης, σύμφωνα με πρόσωπο που είναι εξοικειωμένο με το θέμα και το οποίο επικαλείται το Bloomberg.
Οποιαδήποτε παραβίαση του εύθραυστου ζητήματος των συνόρων της Ιρλανδίας δεν έχει μόνο πολιτικές επιπτώσεις. Θα αποτελούσε επίσης πηγή ανησυχίας για τις επιχειρήσεις στη Βόρεια Ιρλανδία, οι οποίες αντιμετώπιζαν ήδη δυσκολίες στις εισαγωγές αγαθών από τη Μεγάλη Βρετανία από τότε που το Brexit τέθηκε σε ισχύ την 1η Ιανουαρίου.
Τα μέτρα σχετικά με τα εμβόλια, τα οποία πρόκειται να τεθούν σε ισχύ το Σάββατο, απαιτούν από τις φαρμακευτικές να ζητούν άδεια προτού στείλουν δόσεις των εμβολίων που παρήχθησαν στην ΕΕ σε άλλες χώρες. Η έγκριση θα δίνεται εφόσον το ποσό δεν απειλεί τις συμφωνημένες παραδόσεις στο μπλοκ.
Ακόμη όμως και έπειτα από την μεταστροφή στο ζήτημα της Βόρειας Ιρλανδίας , οι κινήσεις της ΕΕ παραμένουν εξαιρετικά αμφιλεγόμενες. Η ΕΕ αντιμετώπισε κριτική για τους ελέγχους του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, των επιχειρήσεων και των κυβερνήσεων εκτός του μπλοκ.
naftemporiki.gr
