Του Γιάννη Αργυρού
Ένα άλυτο γρίφο θυμίζουν οι εξελίξεις με την πανδημία στην Ελλάδα. Η χώρα μπαίνει στην έκτη εβδομάδα του lockdown και παρά τις προσδοκίες ότι μέχρι τις γιορτές θα είχε καταφέρει να τιθασεύσει το «ποτάμι» των κρουσμάτων -ώστε στη συνέχεια να υλοποιηθεί το σχέδιο «ακορντεόν» με διαδοχικά ανοίγματα και κλεισίματα έως τους εμβολιασμούς ανάλογα με τα κατά τόπους επιδημιολογικά στοιχεία – δεν κατέστη τελικά δυνατό. Οι ειδικοί εκτιμούν ότι καταφέραμε να αποφύγουμε έστω και οριακά την εκθετική αύξηση των κρουσμάτων αλλά η επιπεδοποίηση της καμπύλης έγινε σε αρκετά υψηλό επίπεδο για να υπάρξει άρση της καραντίνας χωρίς παράλληλα να διαλυθεί με οδυνηρά αποτελέσματα το ήδη καταπονημένο Εθνικό Σύστημα Υγείας. Άλλωστε το ιικό φορτίο παραμένει ακόμη υψηλό, μόλις χθες «έπεσε» σε πορτοκαλί επίπεδο στη Θεσσαλονίκη.
Πού αποδίδουν οι επιδημιολόγοι την μεγάλη διασπορά και την ανθεκτικότητα της πανδημίας παρά τις έξι εβδομάδες καραντίνας;
Στην πρώτη φάση τoυ lockdown το φόβητρο της γειτονικής Ιταλίας με τους χιλιάδες νεκρούς και οι πρωτόγνωρες εικόνες σε όλη την Ευρώπη, τις ΗΠΑ και την Κίνα δημιούργησαν κουλτούρα υπακοής ,υπομονής και κατανόησης στα περιοριστικά μέτρα.
Αντίθετα τώρα κυριαρχεί η κόπωση των πολιτών, η οικονομική ανασφάλεια και ο προβληματισμός για το μέλλον ενώ έχει καλλιεργηθεί σε μεγάλο κομμάτι της κοινωνίας η κουλτούρα της ανυπακοής. Παράλληλα η συνεχής ροή δυσάρεστων πληροφοριών με τα καθημερινά κρούσματα και τους θανάτους από όλο τον κόσμο δείχνει να μην προκαλεί το ίδιο ενδιαφέρον.
Είναι χαρακτηριστικό πως η μικρότερη κατανόηση των πολιτών απέναντι στις υγειονομικές προφυλάξεις συμπληρώνεται από μια σειρά συνωμοσιολογικών θεωριών και τάσεις ανυπακοής και αντίδρασης που διαπερνά οριζόντια όλες τις κοινωνικές ομάδες.
Η ηλικιακή ομάδα 18-24 φαίνεται να δυσκολεύεται να προσαρμοσθεί στα περιοριστικά μέτρα. Έτσι τα κρυφά κορωνοπάρτι και οι γιορτές στο σπίτι γεμίζουν με φωτoγραφίες τα social media αλλά παράλληλα φουντώνουν τη διασπορά. Το επιχείρημα –που δεν ισχύει- ότι οι νέοι αρρωσταίνουν ελαφρά τους μεταβάλει σε υπερμεταδότες εντός της οικογένειας.
Την άνοιξη το σύστημα ιχνηλασίας των κρουσμάτων και στεγανοποίησης από τον ιό λειτούργησε ικανοποιητικά τώρα έχει σχεδόν εξουδετερωθεί καθώς ο αριθμός των ορφανών κρουσμάτων προσεγγίζει το 90%.
Τα περιοριστικά μέτρα την άνοιξη λειτούργησαν ικανοποιητικά, τώρα καταστρατηγούνται και καθίστανται αναποτελεσματικά. Η περίπτωση της εστίασης είναι καταλυτική. Απαγορεύεται στους καταστηματάρχες να σερβίρουν σε τραπέζια ώστε να αποφευχθεί ο συνωστισμός που παρατηρείται όμως ακριβώς έξω από τα καταστήματα.
Στην περιφέρεια οι περιορισμοί σε μεγάλο βαθμό έχουν το χαρακτήρα του σχετικού. Οι ιστορίες με καφενεία με σβηστά φώτα ή η αδιαφορία για την τήρηση της βραδινής απαγόρευσης κυκλοφορίας είναι κοινό μυστικό με αποτέλεσμα το 50% των κρουσμάτων να προέρχεται από αυτή τη δεξαμενή σε πόλεις χωρίς ισχυρές νοσοκομειακές δομές
Οι επερχόμενοι μήνες αναμένεται να κρίνουν πολλά με μοναδική ελπίδα εξόδου από την καταιγίδα της πανδημίας τον εμβολιασμό του 70% του πληθυσμού.
