Του Κώστα Δεληγιάννη
[email protected]
Σημάδια ωρίμανσης παρουσιάζει η εγχώρια λιανική αγορά ηλεκτρικής ενέργειας, καθώς προοδευτικά ενισχύεται η κινητικότητα επιχειρήσεων αλλά και οικιακών καταναλωτών, με την αλλαγή προμηθευτή. Ενδεικτικό είναι πως στην πρόσφατη έβδομη έκθεση ενισχυμένης εποπτείας, η Κομισιόν διαπιστώνει ενίσχυση του ανταγωνισμού στη χώρα μας, σημειώνοντας ότι τον Ιούνιο του 2020 το μερίδιο του δεσπόζοντος «παίκτη» είχε υποχωρήσει στο 67,7%. Μία πτώση που ήρθε σε μια συγκυρία, όπως προστίθεται στην έκθεση, όπου είναι διαθέσιμες στους καταναλωτές διάφορες προσφορές από τους προμηθευτές ρεύματος. Γεγονός που αναδεικνύει την προοπτική που διαβλέπουν οι εταιρείες για ενίσχυση των μεριδίων τους.
Στο δίμηνο που μεσολάβησε, δηλαδή και έως τον Αύγουστο, για τον οποίο υπάρχουν και τα πιο πρόσφατα δεδομένα, το μερίδιο της ΔΕΗ δεν έχει αυξομειωθεί σημαντικά - διαμορφούμενο στο 67,61% τον τελευταίο μήνα του καλοκαιριού. Το γεγονός αυτό, ωστόσο, δεν επισκιάζει το ότι πλέον στις 10 κιλοβατώρες που χρησιμοποιούν οι εγχώριοι καταναλωτές σε μηνιαία βάση, πάνω από τις 3 παρέχονται από τους υπόλοιπους προμηθευτές.
Ως αποτέλεσμα, με βάση το τελευταίο μηνιαίο δελτίο της Ελληνικό Χρηματιστήριο Ενέργειας (ΕΧΕ), ήδη ένας προμηθευτής (η Protergia της Mytilineos) υπερβαίνει σε μερίδιο το 7% αποσπώντας 7,56% τον Αύγουστο. Από κοντά ακολουθούν οι δύο άλλοι καθετοποιημένοι «παίκτες», ο Ήρων με 5,93% και η Elpedison με 4,54%, με την πρώτη πεντάδα να συμπληρώνεται από την NRG (3,02%). Τις επόμενες θέσεις κατέλαβαν τον Αύγουστο οι Watt & Volt (2,59%), Volterra (2,12%), Αέριο Αττικής (1,19%), ZeniΘ (1,12%), Volton (1,04%), ΕΛΤΑ (0,75%) και ΚΕΝ (0,64%).
Μαζί με τα παραπάνω ποσοστά, εξίσου αποκαλυπτικό της έντασης του ανταγωνισμού στην εγχώρια αγορά αποτελεί η είσοδος ιδιωτών παρόχων στην υψηλή τάση (δηλαδή στην κατηγορία βιομηχανικών πελατών), όπου μέχρι και πρόσφατα η ΔΕΗ αποτελούσε τον αποκλειστικό προμηθευτή. Η αρχή έγινε με την Protergia της Mytilineos, η οποία ανέλαβε την προμήθεια ρεύματος της ΑΓΕΤ. Επίσης, μέσα στον Οκτώβριο ο ΗΡΩΝ ανακοίνωσε τη στρατηγική συνεργασία με τη Μακεδονική Εταιρεία Χάρτου, αναλαμβάνοντας την προμήθεια ρεύματος στις εγκαταστάσεις και τις γραμμές παραγωγής της βιομηχανίας στο Επιχειρηματικό Πάρκο Θεσσαλονίκης.
Σύμφωνα με την ανακοίνωση του Ήρωνα, με την ανταγωνιστική τιμή προμήθειας που προσφέρει στη ΜΕΛ, η βιομηχανία επιτυγχάνει σημαντικό περιορισμό στο ενεργειακό της κόστος. Παράλληλα, η συνεργασία αφορά και την εξοικονόμηση ενέργειας, με τον ΗΡΩΝΑ και τη ΜΕΛ να συμφωνούν σε συγκεκριμένες προτάσεις και λύσεις που θα οδηγήσουν τη βιομηχανία σε υψηλότερες επιδόσεις στην ενεργειακή αποδοτικότητα.
Αν και τα στοιχεία της ΕΧΕ βασίζονται στο ποσοστό φορτίου που εκπροσωπεί κάθε εταιρεία στη συνολική κατανάλωση, ανάλογη εικόνα ενίσχυσης της κινητικότητας προκύπτει και με βάση τον αριθμό των παροχών ρεύματος που αλλάζουν προμηθευτή. Έτσι, μόνο στο διασυνδεδεμένο σύστημα εκτιμάται πως οι ιδιώτες προμηθευτές ηλεκτρικής ενέργειας εκπροσωπούσαν στο τέλος του πρώτου μισού της χρονιάς περί τις 1,15 εκατομμύριο παροχές. Κάτι που σημαίνει πως, με δεδομένο ότι οι ενεργοί μετρητές στο διασυνδεμένο σύστημα ανέρχονται περίπου σε 6,7 εκατομμύρια, περίπου 1 στα 6 «ρολόγια» εξυπηρετείται πια από κάποια άλλη εταιρεία, πέραν της ΔΕΗ.
Μάλιστα, σύμφωνα με παράγοντες της αγοράς, έπειτα από το «πάγωμα» των μετακινήσεων που επέφερε το lockdown για την αντιμετώπιση της πανδημίας, η αγορά αναθερμάνθηκε ήδη από τον Ιούνιο. Επομένως, από το καλοκαίρι εκτιμάται ότι κατά μέσο όρο 50.000 πελάτες περίπου αλλάζουν εκπροσώπηση σε μηνιαία βάση, συνυπολογίζοντας και τις μετακινήσεις μεταξύ των ιδιωτών προμηθευτών. Ένα νούμερο αισθητά αυξημένο ακόμη και από το φθινόπωρο που προηγήθηκε, όταν ο μέσος όρος των μηνιαίων μετακινήσεων διαμορφωνόταν στις 35.000.
Σύμφωνα με στελέχη της αγοράς, η πλειονότητα αυτών των μετακινήσεων αφορά πελάτες της ΔΕΗ που επιλέγουν κάποιον άλλο πάροχο, ενώ ακολουθούν οι μετακινήσεις μεταξύ των ιδιωτών προμηθευτών. Πάντως, δεν λείπουν οι καταναλωτές που «επαναπατρίζονται» στη Δημόσια Επιχείρηση Ηλεκτρισμού, με τις περιπτώσεις αυτές να είναι βέβαια αισθητά λιγότερες. Ως αποτέλεσμα, το καθαρό ισοζύγιο των μετακινήσεων είναι εμφανώς υπέρ των ιδιωτών παρόχων.
Μικρή ώθηση στο άνοιγμα της αγοράς έδωσε ο συνδυασμός ρεύματος και φυσικού αερίου σε ένα «πακέτο», την οποία προσφέρουν πλέον όλοι οι προμηθευτές. Ένας σημαντικός λόγος είναι πως η αλλαγή προμηθευτή στο φυσικό αέριο ήρθε αρκετά αργότερα από την απελευθέρωση της λιανικής ηλεκτρικής ενέργειας, με αποτέλεσμα να είναι ακόμη λιγότερο εξοικειωμένοι οι Έλληνες καταναλωτές. Κάτι που αποδεικνύεται και από το γεγονός ότι η ZeniΘ και η Αέριο Αττικής εξακολουθούν να διατηρούν τη συντριπτική πλειονότητα των καταναλωτών στις περιοχές όπου παλιότερα δραστηριοποιούνταν μονοπωλιακά, δηλαδή τη Θεσσαλονίκη-Θεσσαλία και την Αττική, αντίστοιχα.
Εξάλλου, τον Οκτώβριο του 2019 έκανε «πρεμιέρα» και η ΔΕΗ στην προμήθεια φυσικού αερίου σε νοικοκυριά και επιχειρήσεις, παρέχοντας μάλιστα έκπτωση σε όσους επέλεγαν να συνάψουν συμβόλαιο μέχρι το τέλος Ιανουαρίου του 2020. Μία κίνηση που υποδεικνύει την προσαρμογή της επιχείρησης στα σύγχρονα δεδομένα της ευρωπαϊκής αλλά και της ελληνικής αγοράς, με τον συνδυασμό ρεύματος και φυσικού αερίου σε ένα ενεργειακό προϊόν. Παράλληλα, η επέκταση στο φυσικό αέριο αποτελεί μία προσπάθεια της ΔΕΗ να διευρύνει το πεδίο δράσης της πέρα από την προμήθεια ρεύματος, ώστε να αντισταθμίσει όσο αυτό είναι δυνατό τις απώλειες από τη μείωση του μεριδίου της στη λιανική της ηλεκτρικής ενέργειας.
Αντίθετα, σημαντικότερο ρόλο στην επιτάχυνση του ανοίγματος της αγοράς έπαιξε η αύξηση των τιμολογίων της ΔΕΗ στις αρχές του περασμένου φθινοπώρου, η οποία έδωσε ένα ανταγωνιστικό πλεονέκτημα στις υπόλοιπες εταιρείες. Όπως είναι γνωστό, η αύξηση της τιμής της κιλοβατώρας, η οποία κυμάνθηκε από 16,4% έως 19,4%, αντισταθμίσθηκε από τη μείωση του ΕΤΜΕΑΡ (τέλος ΑΠΕ) και την ελάττωση του ΦΠΑ, που είχε προηγηθεί. Ωστόσο, όλοι οι ιδιώτες πάροχοι επέλεξαν να «περάσουν» ένα μέρος των μειώσεων (ή και το σύνολό τους) στους πελάτες τους, προσαρμόζοντας ανάλογα τις ανταγωνιστικές τους χρεώσεις.
Έτσι, διεύρυναν ακόμη περισσότερο την «ψαλίδα» των τιμών τους από τις χρεώσεις της ΔΕΗ. Παράλληλα, συνέχισαν στα ίδια επίπεδα τις εκπτώσεις συνέπειας που προσφέρουν, αποκτώντας έτσι ένα ακόμη συγκριτικό ατού έναντι της ΔΕΗ, η οποία περιόρισε το bonus που προσφέρει στην περίπτωση εμπρόθεσμης εξόφλησης των λογαριασμών.
Προς την ίδια κατεύθυνση συνέβαλε επίσης η δυνατότητα σύναψης νέων συμβάσεων παροχής ενέργειας τηλεφωνικά ή ηλεκτρονικά, η οποία θεσπίσθηκε στα μέλη Μαρτίου από το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας.
Έτσι, ικανοποιήθηκε ένα πάγιο αίτημα του κλάδου, το οποίο ζητούσε την αναμόρφωση της διαδικασίας αλλαγής προμηθευτή, ώστε να μπορεί να πραγματοποιηθεί εξ αποστάσεως.
Μάλιστα, πριν από λίγο χρονικό διάστημα η ZeniΘ λάνσαρε το ηλεκτρονικό συμβόλαιο (econtract), δίνοντας τη δυνατότητα στους καταναλωτές να επιλέξουν μόνοι τους το προϊόν που τους ταιριάζει σε ρεύμα ή σε φυσικό αέριο και να ολοκληρώσουν online το συμβόλαιό τους.
Την ίδια στιγμή, όλοι οι ιδιώτες προσφέρουν προϊόντα ρεύματος και φυσικού αερίου ειδικά για συγκεκριμένες κατηγορίες - μία τάση που πλέον έχει υιοθετήσει και η ΔΕΗ, λανσάροντας έως τώρα δύο προϊόντα τα οποία απαντούν σε συγκεκριμένες ανάγκες. Έτσι, για όσους είναι εξοικειωμένοι με την τεχνολογία, η επιχείρηση διαθέτει από τον Ιούλιο το ΔΕΗ MyHome Online, ένα νέο ψηφιακό προϊόν με προνομιακή χρέωση για τους οικιακούς πελάτες της, που τους δίνει τη δυνατότητα να εξοικονομήσουν χρήματα και χρόνο πραγματοποιώντας όλες τις συναλλαγές τους ηλεκτρονικά.
Για τους καταναλωτές που επιθυμούν σταθερό τιμολόγιο, χωρίς ρήτρες αναπροσαρμογής, η εταιρεία ανακοίνωσε τον Οκτώβριο το ΔΕΗ myHome Enter, προσφέροντας χαμηλότερη χρέωση ενέργειας σε σχέση με τα υπάρχοντα τιμολόγια. Το ΔΕΗ myHome Enter έχει 24μηνη διάρκεια, καθώς και ενιαία χρέωση ενέργειας/kWh, ανεξάρτητα από το ύψος της κατανάλωσης.
