Από την έντυπη έκδοση
Της Έφης Τριήρη
[email protected]
«Ένα βήμα μπροστά, ένα πίσω» είναι το μοτίβο με το οποίο ξετυλίγονται οι εμπορικές διαπραγματεύσεις ανάμεσα στη Βρετανία και την Ε.Ε. Για μία ακόμη φορά, οι διμερείς διαπραγματεύσεις για τη μελλοντική σχέση των δύο χωρών διακόπηκαν χθες, μία ημέρα νωρίτερα, με πλήθος προειδοποιήσεων ότι οι διαφορές εξακολουθούν να είναι μεγάλες.
Δεν είναι τυχαίο που η Γερμανίδα καγκελάριος Άγκελα Μέρκελ άνοιξε προχθές τη γερμανική προεδρία με την προειδοποίηση ότι η Ε.Ε. θα πρέπει να αρχίσει να προετοιμάζεται για ένα Brexit χωρίς εμπορική συμφωνία, ασκώντας εμμέσως πλην σαφώς πιέσεις στη βρετανική πρωτεύουσα. Λονδίνο και Βρυξέλλες άρχισαν τη Δευτέρα, για πρώτη φορά έπειτα από τρεις μήνες, νέο γύρο εντατικών συνομιλιών για τη μετά το Brexit σχέση τους, οι οποίες θα διαρκέσουν πέντε εβδομάδες, με κοινό στόχο να φτάσουν σε συμφωνία ώστε να αποφύγουν ένα καταστροφικό σενάριο στο τέλος του έτους. Χθες ξαφνικά προέκυψε νέο αδιέξοδο, με αποτέλεσμα να αναβληθεί η σημερινή συνάντηση των κορυφαίων διαπραγματευτών Βρετανίας και Ε.Ε. Ντέιβιντ Φροστ και Μισέλ Μπαρνιέ, με τις δύο πλευρές να προσπαθούν να υποβαθμίσουν την ένταση με τη φράση ότι οι διαπραγματεύσεις ήταν περιεκτικές και χρήσιμες. Χωρίς συμφωνία, η Βρετανία και η Ε.Ε. θα έχουν εμπορική σχέση, με όρους όμως που θα καθορίζονται από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Εμπορίου (ΠΟΕ), που θα σημάνει επιστροφή δασμών και ποσοστώσεων. Οι διαπραγματεύσεις θα επαναληφθούν τη Δευτέρα, χωρίς ωστόσο να υπάρχει κάτι που να εγγυάται την ευόδωσή τους.
Στα τέλη Μαΐου η Βρετανία ανακοίνωσε νέο δασμολογικό καθεστώς για τη μετά Brexit εποχή που θα αντικαταστήσει τους εξωτερικούς δασμούς της Ε.Ε., σε μία κίνηση που απλοποιεί μεν το περίπλοκο σύστημα της Ε.Ε., αλλά πρωτίστως θα μπορούσε να διευκολύνει τις εμπορικές διαπραγματεύσεις. Πολλοί τη χαρακτήρισαν τότε ως κίνηση «καλής θέλησης», χωρίς ωστόσο να αποδίδει, όπως έδειξαν οι εξελίξεις. Στις «κόκκινες γραμμές» παραμένει η ευρωπαϊκή νομοθεσία και το εάν η Βρετανία θα παραμείνει υπό τον έλεγχό της μετά το Brexit, η αλιεία στα βρετανικά ύδατα και ο ρόλος του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου στην τήρηση της όποιας συμφωνίας.
To θέμα είναι ότι η σημερινή συγκυρία δεν είναι η καλύτερη για τη Βρετανία, η οποία μετρά τις βαθιές πληγές της από την πανδημία. Στο παιχνίδι μπήκε τώρα και ο επιχειρηματικός κόσμος, που ασκεί νέες πιέσεις στον πρωθυπουργό Μπόρις Τζόνσον να καταλήξει σε συμφωνία, καθώς μία αποτυχία θα οδηγούσε το ΑΕΠ σε συρρίκνωση 8% την προσεχή 15ετία. Ο οίκος S&P μίλησε δε για την «τέλεια καταιγίδα», πρώτα ένα χειρότερο κύμα κορονοϊού τον Σεπτέμβριο, για να ακολουθήσει τον Δεκέμβριο μία αποτυχία και επιβολή των κανόνων του ΠΟΕ.