Της Λέττας Καλαμαρά
[email protected]
Το ξέσπασμα της πανδημίας του κορονοϊού, η απαγόρευση της κυκλοφορίας και το γενικό κλείσιμο επιχειρήσεων και οικονομικών δραστηριοτήτων οδήγησαν σε τεράστιες ανατροπές στις καταναλωτικές συνήθειες. Ο αναγκαστικός εγκλεισμός στα σπίτια ως μέτρο ανάσχεσης της πανδημίας, οδήγησε πλήθος καταναλωτών στους ψηφιακούς δρόμους των αγορών και το ηλεκτρονικό εμπόριο μπήκε σε νέα βάση αποτελώντας πλέον έναν από τους πιο ανερχόμενους οικονομικούς κλάδους εν μέσω πανδημίας. Νέες παράμετροι καθορίζουν πλέον την αγορά και οι αλλαγές λόγω Covid 19 στις συνήθειες, τη συμπεριφορά των καταναλωτών αλλά τη διαχείριση του χρόνου τους είναι καταλυτικές και πλέον βαθιά αποτυπωμένες λόγω της έντασής τους. Οι αλλαγές αυτές αφορούν την κοινωνική ζωή (απομόνωση, απόσταση), τον τρόπο εργασίας (εργασία από το σπίτι), τις μεταφορές (ελάχιστη μετακίνηση κυρίως με ιδιωτικά μέσα), τις αγορές (μόνο στο σούπερ μάρκετ), την παύση λειτουργίας των εμπορικών καταστημάτων, τη χρήση του ψηφιακού καναλιού (αύξηση των ηλεκτρονικών πωλήσεων). Πλέον οι κατηγορίες προϊόντων διαμορφώνονται σύμφωνα με την έξυπνη εργασία από το σπίτι (smart/mobile working), την ψυχαγωγία από το σπίτι (home entertainment), τις υπηρεσίες στο σπίτι (home services). Ο Απρίλιος έκλεισε με αύξηση 171% των ηλεκτρονικών πωλήσεων σε σχέση με το ίδιο διάστημα πέρυσι, ενώ το 2019 οι ηλεκτρονικές πωλήσεις B2C απέφεραν 5,8 δισ. ευρώ. Επίσης, το 87% των καταναλωτών πραγματοποίησαν τις ηλεκτρονικές τους αγορές από εγχώριες επιχειρήσεις, αναδεικνύοντας την ανάγκη υποστήριξης των επιχειρήσεων στην παροχή της πληρέστερης δυνατής ενημέρωσης των καταναλωτών στο ηλεκτρονικό εμπόριο.
Ανεξάρτητα από το ποιο θα είναι το σενάριο (αισιόδοξο-απαισιόδοξο) της οικονομίας, τα ηλεκτρονικά καταστήματα έχουν σημαντική προοπτική ανάπτυξης και δημιουργούν νέες συνθήκες μεταξύ των καταναλωτών, των εμπόρων αλλά και των θεσμικών φορέων και κρατικών παραγόντων που έχουν την ευθύνη της εύρυθμης λειτουργίας της αγοράς. Και αυτό γιατί, η αναγκαστική στροφή στο ψηφιακό καλάθι λόγω κορονοϊού εξελίσσεται πλέον σε συνειδητή επιλογή ανεξαρτήτως υγειονομικών συνθηκών και η περαιτέρω εδραίωση αυτής της επιλογής απαιτεί υψηλό τεχνολογικό επίπεδο υποδομών, αντίστοιχο μάρκετινγκ αλλά και εντιμότητα σε συνδυασμό με τον σεβασμό στα ψηφιακά δεδομένα των καταναλωτών.
O κλάδος του ηλεκτρονικού εμπορίου μπορεί να προσελκύσει επενδύσεις, να οδηγήσει στη δημιουργία θέσεων εργασίας που θα είναι προσαρμοσμένες στις σύγχρονες απαιτήσεις και μπορεί να ενισχύσει την εξωστρέφεια σημαντικής μερίδας Ελλήνων παραγωγών, μιας και το ψηφιακό καλάθι κυκλοφορεί πιο εύκολα στις διεθνείς αγορές. Ωστόσο αυτό απαιτεί καλύτερα ενημερωμένο καταναλωτή, καλύτερα ενημερωμένο έμπορο, απαλλαγμένους από τα σύνδρομα τεχνοφοβίας αλλά και της λαθεμένης αντίληψης ότι τα λάθη στον ψηφιακό κόσμο συγχωρούνται πιο εύκολα. Για παράδειγμα η Europol την περίοδο της καραντίνας προειδοποίησε για φάρμακα «μαϊμού» που προσφέρονταων μέσω του διαδικτύου. Αλλά και η Κομισιόν είχε προειδοποιήσει τους Ευρωπαίους πολίτες να εξετάζουν πάντοτε ενδελεχώς τη σοβαρότητα και εγκυρότητα των εταιρειών από τις οποίες παραγγέλνουν ηλεκτρονικά. Αντίστοιχα, σύμφωνα με πρόσφατη έκθεση της Google, τον Μάρτιο 2020 υπήρξε αύξηση σε παγκόσμιο επίπεδο των επιθέσεων από χάκερ της τάξεως του 350% σε σχέση με τον Ιανουάριο 2020.
Όπως συμβουλεύουν οι ειδικοί του χώρου του ηλεκτρονικού εμπορίου, η συγκυρία φέρνει τους καταναλωτές πιο κοντά στις ηλεκτρονικές βιτρίνες και στα ψηφιακά ράφια. Η αυξανόμενη τάση στο ηλεκτρονικό εμπόριο επιφέρει αλλαγές στον τρόπο επικοινωνίας εμπόρου και καταναλωτή, και απαιτείται σκληρή προσπάθεια και εργασία για την κατανόηση του νέου κόσμου.
