Ο 36χρονος επιμελητής τέχνης Luis Vargas Santiago αντιμετωπίζει ομοφοβικές επιθέσεις και απειλές θανάτου από διαδηλωτές, οι οποίοι την περασμένη εβδομάδα εισέβαλαν στο Palacio de Bellas Artes στην πόλη του Μεξικού για να αφαιρέσουν ένα γυμνό πορτρέτο του Εμιλιανό Ζαπάτα από μία έκθεση.
Ο σάλος για τον πίνακα ζωγραφικής με τον Εμιλιάνο Ζαπάτα γυμνό να φορά ψηλοτάκουνες γόβες και ροζ σομπρέρο δεν έχει ακόμη καταλαγιάσει. «Έχω εξαντληθεί συναισθηματικά», δήλωσε ο Santiago σε συνέντευξή του στο ARTnews. «Κάποιοι μου έγραψαν ότι αν ο Ζαπάτα ήταν ζωντανός, θα με πυροβολούσε στο κεφάλι - ή πως θα με πυροβολήσουν οι ίδιοι». Αν και η έκθεση περιέχει περισσότερα από 140 έργα τέχνης, οι διαδηλωτές έχουν εξαγριωθεί με το La Revolución (Η Επανάσταση) του Fabián Cháirez, επειδή απεικονίζει τον αγαπημένο ήρωα ως queer pinup.
Την περασμένη εβδομάδα, σχεδόν 200 άνθρωποι που δηλώνουν θαυμαστές του Ζαπάτα όρμησαν και έσπρωξαν διαδηλωτές LGBTQ που υποστήριζαν το έργο ενώ, παράλληλα, προσπάθησαν να εισβάλλουν στην έκθεση, με σκοπό να πάρουν ή να καταστρέψουν το έργο. «Φοβόμουν για την ασφάλεια όλων», είπε ο 36χρονος. Σύμφωνα με τον ίδιο, ο διευθυντής του Μουσείου προσπάθησε να ηρεμήσει τον θυμωμένο όχλο και κάποιος στο πλήθος αποκρίθηκε λέγοντάς του ότι αν ήθελε διάλογο, θα έπρεπε να βγάλει τα ρούχα του και να ντυθεί σαν γυναίκα, έτσι ώστε να μοιάζει με το έργο. Η αντιπαράθεση ήταν αρκετή για να τραβήξει την προσοχή του προέδρου του Μεξικού, Andrés Manuel López Obrador. «Οι καλλιτέχνες έχουν απόλυτη ελευθερία και δεν μπορούμε να έχουμε λογοκρισία», είπε σε συνέντευξη Τύπου ενώ καταδίκασε την απόπειρα εισβολής.
Ωστόσο, παρασκηνιακά, η μεξικανική κυβέρνηση έχει προχωρήσει σε συμβιβασμό μεταξύ του Μουσείου και ορισμένων μελών της οικογένειας Ζαπάτα που καταγγέλλουν τον πίνακα. Σε μια συνάντηση συμφωνήθηκε να τοποθετήσουν μια ετικέτα που εκφράζει την αποδοκιμασία της οικογένειας για το έργο. Η ετικέτα εγκαταστάθηκε δίπλα στον πίνακα νωρίτερα αυτή την εβδομάδα. «Δημιουργήσαμε ένα επικίνδυνο, άνευ προηγουμένου καθεστώς για την ελευθερία της έκφρασης σε αυτή τη χώρα», δήλωσε ο επιμελητής και ο ιστορικός τέχνης. «Αυτό που έκανε ο πρόεδρος ήταν να ενισχύσει μια ερμηνεία σε σχέση με την άλλη», λέει ο Santiago.
Και παρά τη συμφωνία αυτή, δεν υπάρχουν εγγυήσεις ότι οι βίαιες διαδηλώσεις θα τελειώσουν καθώς κάποια μέλη της οικογένειας δηλώνουν στον Τύπο ότι μπορεί να προχωρήσουν σε ένδικα μέτρα εναντίον του Μουσείου, αν δεν αφαιρεθεί το έργο. Εν τω μεταξύ, οι αρχές συμφώνησαν να παράσχουν ασφάλεια για τον Cháirez, λόγω των πολλών απειλών θανάτου που έλαβε ο καλλιτέχνης. 