Στα 3,1 δισ. ευρώ εκτιμάται ότι έκλεισε την προηγούμενη χρονιά ο τζίρος των φαρμακαποθηκών, σύμφωνα με την ανάλυση της πρόσφατης κλαδικής μελέτης για τις «Φαρμακαποθήκες» που εκπόνησε η ΣΤΟΧΑΣΙΣ Σύμβουλοι Επιχειρήσεων Α.Ε., στο πλαίσιο της σειράς μελετών αγοράς που φέρουν τη διακριτική ονομασία «Κλαδικές Στοχεύσεις».

Όπως επισημαίνει στην εισαγωγή της η μελέτη, η μείωση της δημόσιας φαρμακευτικής δαπάνης στο πλαίσιο της διαρθρωτικής προσαρμογής των δαπανών υγείας στις συνθήκες της οικονομικής κρίσης, οι θεσμικές παρεμβάσεις που επέφεραν σημαντική μείωση στις τιμές των φαρμάκων και συρρίκνωση του περιθωρίου κέρδους, σε συνδυασμό με τη μείωση της αγοραστικής δύναμης των καταναλωτών, επηρέασαν την αγορά των φαρμακαποθηκών, με αποτέλεσμα τη σημαντική μείωση κατά 41,4% του συνολικού μεγέθους της το 2017 σε σχέση με το 2009. 

Βασίλης Ρεγκούζας, πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της ΣΤΟΧΑΣΙΣ

 

Σύμφωνα με τον πρόεδρο και διευθύνοντα σύμβουλο της ΣΤΟΧΑΣΙΣ, Βασίλη Ρεγκούζα, το συνολικό μέγεθος της αγοράς φαρμακαποθηκών (ιδιωτικές εταιρείες και συνεταιρισμοί φαρμακοποιών) υπολογίζεται σε 3.040 εκατ. ευρώ το 2017, με Μέσο Ετήσιο Ρυθμό Μεταβολής (ΜΕΡΜ) -6,5% την περίοδο 2010-2017. Όσον αφορά το 2018, η συνολική αγορά φαρμακαποθηκών (ιδιωτικές εταιρείες και συνεταιρισμοί φαρμακοποιών) εκτιμάται ότι παρουσίασε αύξηση (σε αξία) μεγαλύτερη από 2% σε σχέση με το 2017.

Σημειώνεται ότι οι ιδιωτικές εταιρείες φαρμακαποθηκών εκτιμάται ότι κάλυψαν το 59% της συνολικής αγοράς το 2017, ενώ το υπόλοιπο 41% αφορά την αγορά των συνεταιρισμών φαρμακοποιών. Ειδικότερα, το μέγεθος της αγοράς των ιδιωτικών φαρμακαποθηκών παρουσίασε μείωση με ΜΕΡΜ -6,0% την περίοδο 2010-2017, ενώ το μέγεθος της αγοράς συνεταιρισμών φαρμακοποιών μειώθηκε με ΜΕΡΜ -7,1% την περίοδο 2010-2017. 

Όσον αφορά τη χρηματοοικονομική κατάσταση των επιχειρήσεων του κλάδου, σύμφωνα με την οικονομική αναλύτρια Αλίκη Νιανάκη η κεφαλαιακή διάρθρωση των ιδιωτικών φαρμακαποθηκών παρουσιάζει βελτίωση την τριετία 2015-2017 σε σχέση με την προηγούμενη πενταετία, παρά την αύξηση του αριθμοδείκτη Ξένα/Ίδια κεφάλαια τη διετία 2016-2017. Ο εν λόγω δείκτης διαμορφώνεται σε καλύτερα επίπεδα στους συνεταιρισμούς, έναντι των ιδιωτικών φαρμακαποθηκών, ιδιαίτερα την περίοδο 2012-2017. Σημειώνεται η σταθερότητα του αριθμοδείκτη χρηματοοικονομικής μόχλευσης για τους συνεταιρισμούς την περίοδο 2013-2017, ενώ ο αντίστοιχος δείκτης διαμορφώνεται σε υψηλότερα επίπεδα την ίδια περίοδο στις ιδιωτικές φαρμακαποθήκες.

Αλίκη Νιανάκη, οικονομική αναλύτρια της ΣΤΟΧΑΣΙΣ

Οι τιμές του δείκτη κάλυψης χρηματοοικονομικών δαπανών των επιχειρήσεων του κλάδου δείχνουν ότι οι επιχειρήσεις δεν είναι πλέον τόσο ευπρόσβλητες -ιδιαίτερα από το 2014 και έπειτα- σε πιθανές μεταβολές του οικονομικού περιβάλλοντος στο οποίο δραστηριοποιούνται όσο στο παρελθόν. 

Η προσπάθεια των ιδιωτικών φαρμακαποθηκών και των συνεταιρισμών του κλάδου φαίνεται ότι επικεντρώνεται στη διατήρηση λειτουργικής κερδοφορίας (εκτός του 2011 για τις ιδιωτικές φαρμακαποθήκες) που έχει ως αποτέλεσμα αντίστοιχα τη διατήρηση θετικού καθαρού αποτελέσματος από το 2013 για τις ιδιωτικές φαρμακαποθήκες και σε όλη την εξεταζόμενη περίοδο για τους συνεταιρισμούς. Η σχετική σταθερότητα του περιθωρίου μικτού κέρδους την εξεταζόμενη περίοδο αναδεικνύει τη διαρκή προσπάθεια προσαρμογής των επιχειρήσεων του κλάδου στο οικονομικό περιβάλλον των τελευταίων ετών.

Σημειώνεται ότι 3 στις 10 μεγαλύτερες ιδιωτικές φαρμακαποθήκες εμφανίζουν καλή σχέση λειτουργικών κερδών και συνολικής δανειακής επιβάρυνσης, και μάλιστα σε επίπεδα καλύτερα από τον μέσο όρο του συνόλου των εξεταζόμενων επιχειρήσεων, για το 2017, ενώ 1 στους 10 μεγαλύτερους συνεταιρισμούς φαρμακοποιών συνδυάζει λειτουργικά κέρδη και συνολική δανειακή επιβάρυνση, σε επίπεδα καλύτερα από τον μέσο όρο του συνόλου των εξεταζόμενων συνεταιρισμών, για το 2017.

Μια σημαντική παράμετρος στη δραστηριότητα των φαρμακαποθηκών αποτελεί το παράλληλο εμπόριο, για το οποίο το τελευταίο διάστημα και λόγω των ελλείψεων φαρμάκων αναπτύχθηκε έντονη φιλολογία. Σημειώνεται πως η αξία των παράλληλων εξαγωγών είναι της τάξης των 400 εκατ. ευρώ. 

Όπως ανέφερε πρόσφατα η πρόεδρος του Πανελληνίου Συλλόγου Φαρμακαποθηκαρίων, Ειρήνη Μαρκάκη, οι νόμιμες παράλληλες εξαγωγές υποστήριξαν τη συντήρηση των εταιρειών του κλάδου ειδικά την περίοδο της κρίσης, δεδομένου ότι το χονδρεμπόριο τη δεκαετία που πέρασε έχασε το 40% του ποσοστού κέρδους του. Αυτό βέβαια δεν σημαίνει ότι δεν παρουσιάστηκαν και κρούσματα κατάχρησης στον συγκεκριμένο τομέα. 

Μάλιστα ανέφερε ότι τα τελευταία χρόνια αναπτύχθηκαν κάποιες εταιρείες με τη μορφή ΙΚΕ, τις χαρακτήρισε «αμαρτία της εργαλειοθήκης του ΟΟΣΑ», οι οποίες βρήκαν παράθυρο να δημιουργηθούν χωρίς να υπάρχουν περιορισμοί σχετικά με τις προδιαγραφές, τα τετραγωνικά και τα αποθέματα. 

Σημείωσε δε χαρακτηριστικά ότι «μέσω αυτών γίνονται οι παράνομες εξαγωγές, ότι ξεκινούν με 2-3 ΙΚΕ “για κάψιμο” και στη συνέχεια ανοίγουν καινούργιες. Γυρίζουν τα φαρμακεία και είτε εν γνώσει του φαρμακοποιού είτε εν αγνοία του “μαζεύουν” τα φάρμακα που ποτέ δεν φτάνουν στον ασθενή, γιατί εξάγονται». Η ίδια τόνισε ότι ως πρόεδρος έκανε καταγγελίες στον ΕΟΦ και αφαιρέθηκαν αμέσως 7 άδειες.