Ανοδικά κινήθηκε η φαρμακευτική αγορά στα δίκτυα των ιδιωτικών φαρμακείων κατά την περσινή χρονιά, η οποία αναδείχτηκε σημαντική για την κατηγορία των γενόσημων φαρμάκων, καθώς παρουσιάστηκε σημαντική ενίσχυση του όγκου τους, αλλά και σχετική αύξηση του τζίρου τους. Παρ’ όλ’ αυτά και ενώ η αύξηση της διείσδυσης θα έπρεπε να συνοδεύεται και από τη μείωση της δαπάνης για φάρμακα, αυτό δεν επιβεβαιώνεται από τα στοιχεία της αγοράς, όπου διαπιστώνεται η ισχυρή κυριαρχία των πρωτοτύπων φαρμάκων. 

Ειδικότερα, με βάση τα στοιχεία της εταιρείας Pharmacy Insights*, τα γενόσημα σημείωσαν πέρυσι άνοδο 8,6% από πλευράς όγκου, διευρύνοντας το μερίδιό τους στο 28,5%, από 26,8% το 2017 και 25,6% το 2016. 

Το γεγονός αυτό σε συνδυασμό με τις μειώσεις των τιμών θα έπρεπε λογικά να οδηγήσει και σε μείωση της αξίας των πωληθέντων φαρμάκων στην εξωνοσοκομειακή αγορά. Όμως κάτι τέτοιο δεν συνέβη, με τη συνολική αγορά των συνταγογραφούμενων φαρμάκων να αυξάνει. Την ίδια στιγμή και η άνοδος των τιμών των ΜΗΣΥΦΑ οδήγησε σε αύξηση της αξίας των πωλήσεων της συγκεκριμένης κατηγορίας, παρά τη σημαντική μείωση του όγκου των πωλούμενων τεμαχίων, εξέλιξη που οδήγησε την αξία της συνολικής αγοράς φαρμάκου στα ιδιωτικά φαρμακεία σε άνοδο πάνω από 2%.

Ο Θεόφιλος Τιμίου είναι μηχανικός του ΕΜΠ και ασχολείται επαγγελματικά πάνω από 20 χρόνια με την αγορά του φαρμάκου, προσφέροντας υπηρεσίες και υλοποιώντας έργα για τις φαρμακευτικές εταιρείες και τους επαγγελματίες υγείας. Η εμπειρία του και η εξειδίκευσή του στην ανάλυση δεδομένων και στην κατανόηση των τάσεων της αγοράς δημιουργούν το κατάλληλο υπόβαθρο για την προσφορά πολύτιμων συμβουλών στον χώρο της υγείας.

Ειδικότερα, σύμφωνα με την ανάλυση του κ. Θεόφιλου Τιμίου, οι αξίες των πωληθέντων φαρμακευτικών σκευασμάτων στα ιδιωτικά φαρμακεία της χώρας κατά το 2018 ανήλθαν σε 3.364 εκατομμύρια ευρώ, παρουσιάζοντας αύξηση κατά 2,1% σε σχέση με την προηγούμενη χρονιά. Αντίστοιχα οι πωληθείσες συσκευασίες ανήλθαν σε 364 εκατομμύρια, παρουσιάζοντας σταθερότητα σε σχέση με το 2017 (αύξηση 0,7%). 

Από το σύνολο των πωληθεισών συσκευασιών το 92,2% σε αξία και το 81,3% σε τεμάχια ανήκουν στα συνταγογραφούμενα φάρμακα (ΣΥΦΑ), ενώ τα υπόλοιπα στα μη συνταγογραφούμενα (ΜΥΣΗΦΑ).

Αν επικεντρωθούμε στην αξία, τα ΣΥΦΑ παρουσιάζουν αύξηση κατά 1,7% σε σχέση με το 2017, φτάνοντας στα 3,1 δισ. ευρώ, ενώ σημειώθηκε άνοδος 2,1% σε τεμάχια, φτάνοντας τα 295.956.612. Τα πρωτότυπα αποτελούν το 77,4% σε αξία και το 71,4% σε τεμάχια παρουσιάζοντας σταθερότητα σε σχέση με το 2017. Τα γενόσημα είχαν σημαντική αυξητική τάση τόσο σε αξία (4,7%), όσο και σε τεμάχια (8,6%). Εδώ φαίνεται ότι η μείωση των τιμών οδήγησε στη σημαντικά χαμηλότερη αύξηση των πωλήσεων σε αξία έναντι της αύξησης στον όγκο. 

Εδώ διαπιστώνουμε επίσης το εξής: Τα γενόσημα αυξήθηκαν σε όγκο στα περίπου 84,27 εκατομμύρια συσκευασίες από 77,57 εκατομμύρια. Αντίστοιχα τα πρωτότυπα μειώθηκαν στα 211,68 εκατομμύρια από 212,1 εκατομμύρια, δηλαδή μόλις 420 χιλιάδες. Θα ανέμενε κανείς ότι θα υπήρχε μεγαλύτερη πτώση στα πρωτότυπα αφού μια μερίδα αυτών θα υποκαθιστούνταν από τα γενόσημα. 

Πέρα από τον όγκο, εξήγηση για την άνοδο της αγοράς δίνεται και από την εικόνα των τιμών. Η μέση τιμή πώλησης των πρωτότυπων διαμορφώθηκε στα 11,3 ευρώ αυξημένη κατά 1% σε σχέση με το 2017, που σημαίνει ότι έγινε μερική αντικατάσταση σε ακριβότερα πρωτότυπα φάρμακα, ενώ η μέση τιμή των πωληθέντων γενόσημων ήταν 8,3 ευρώ μειωμένη κατά 3,6%. 

Αντίστοιχα η αγορά για τα ΜΗΣΥΦΑ δείχνει αύξηση 7,8% σε αξία και μείωση κατά 5,3% σε τεμάχια και αύξηση της μέσης τιμής της συσκευασίας κατά 13,9%. Η αύξηση αυτή οφείλεται στην απελευθέρωση των τιμών πώλησης των ΜΗΣΥΦΑ. 

Κατηγορίες

Κάνοντας περαιτέρω ανάλυση των ΣΥΦΑ σε επίπεδο θεραπευτικής κατηγορίας, το καρδιαγγειακό σύστημα εξακολουθεί να κρατά τα ηνία σε μερίδιο αγοράς, αλλά με συνεχώς μειούμενο ποσοστό κατά την τριετία 2016-2018. Ακολουθεί η πεπτική οδός και ο μεταβολισμός με αυξητικές τάσεις, το νευρικό σύστημα με μειούμενη συμμετοχή, το αίμα με αυξημένα ποσοστά και το αναπνευστικό σύστημα με σταθερή συμμετοχή. Οι λοιμώξεις παρουσιάζουν άνοδο, οι δε μυοσκελετικές παθήσεις και το ουροποιητικό έχουν σταθερή πορεία.

Ειδικότερα, το μερίδιο των φαρμάκων για το καρδιαγγειακό σύστημα διαμορφώθηκε στο 21,3% από 24,7% το 2016, για την πεπτική οδό και τον μεταβολισμό στο 17,7% από 16,8% το 2016, το νευρικό σύστημα στο 13,6% από 14,5%, το αίμα και αιμοποιητικά όργανα στο 10,2% από 8,6%, το αναπνευστικό σύστημα στο 8,6% από 8,7%, τα φάρμακα κατά των λοιμώξεων για συστηματική χορήγηση στο 8,5% από 7,6%, τα φάρμακα αρθροπαθειών και μυοσκελετικών παθήσεων στο 4,9% από 4,8%, το ουροποιογεννητικό σύστημα και τις ορμόνες του φύλου στο 3,4% (σταθερό μερίδιο την τριετία) και τα δερματολογικά φάρμακα στο 2,6% από 2,4% το 2016. 

Ο τζίρος του 2019

Η τάση που καταγράφηκε το 2018 συνεχίζεται σχετικά και κατά το 2019, καθώς σύμφωνα με τα στοιχεία για την πορεία της αγοράς το πρώτο τρίμηνο φαίνεται οριακή άνοδος κάτω από 1% σε αξίες και πτώση λίγο μεγαλύτερη του 1% σε όγκους, σε σχέση με το περσινό πρώτο τρίμηνο. Στα συνταγογραφούμενα φάρμακα ο τζίρος φαίνεται σταθερός, αλλά οι όγκοι μειωμένοι, ενώ στα ΜΗΣΥΦΑ παρά τη μείωση των όγκων πάνω από 2% φαίνεται άνοδος των πωλήσεων σε αξία κοντά στο 6% λόγω της αύξησης της μέσης τιμής πώλησης ανά σκεύασμα κατά 8%. 

*Η Pharmacy Insights (PIH) σε συνεργασία με την Clinical Insights (CI) και δύο από τα μεγαλύτερα πανεπιστήμια της Ευρώπης έχουν αναπτύξει στατιστικά μοντέλα με σκοπό την καταγραφή και παρακολούθηση της ιδιωτικής φαρμακευτικής δαπάνης. Τα δεδομένα συλλέγονται καθημερινά από τα συμβεβλημένα ιδιωτικά φαρμακεία σε όλη την Ελλάδα. Η διαδικασία συλλογής είναι πλήρως αυτοματοποιημένη χωρίς ανθρώπινη παρέμβαση.