Γιώργος Σ. Κουλουβάρης
[email protected]
Οι σκληροπυρηνικοί του εικαστικού κόσμου δεν εγκρίνουν τα «έργα τα οποία, αντί να προβληματίζουν τον θεατή, αναδεικνύουν το ύφασμα του καναπέ». Αυτό αναφέρεται στο βιβλίο «Η Ελληνική Τέχνη από το Α έως το Ω». Η Αλεξάνδρα Κολλάρου, επιμελήτρια και συγγραφέας του βιβλίου, καλεί 18 καλλιτέχνες, που ξεχωρίζει για την εικαστική τους ιδιαιτερότητα, να δημιουργήσουν έργα με αφετηρία αυτήν τη φράση και τα παρουσιάζει στην έκθεση που, κλείνοντας το μάτι στο κοινό, τιτλοφόρησε «Έργα που αναδεικνύουν το ύφασμα του καναπέ».
Για αυτή την ομαδική έκθεση -που θα παρουσιαστεί στον Χώρο Τέχνης «9 Εννέα» [Κέας 9 - πλατεία Κολιάτσου], από τις 28 Μαρτίου έως τις 20 Απριλίου, η Αλεξάνδρα Κολλάρου μίλησε μαζί μας.
Θα θέλατε να μας πείτε λίγα λόγια για την έκθεση και τη σύνδεσή της με το βιβλίο σας;
«Στο βιβλίο μου, μια από τις βασικές θέσεις που διατυπώνω εμμέσως -μέσα από τις εικονογραφήσεις κυρίως, είναι ότι έχουμε εγκώσει με τη δήθεν -pretentious και random εννοώ- τέχνη, με έργα που απαιτείται πολύ δραστήρια φαντασία για να καταλάβεις ότι είναι έργα τέχνης.
Το ότι το γενικό κοινό αδυνατεί να συλλάβει το νόημα και την αισθητική αξία αυτών των έργων χρεώνεται στην υποτιθέμενη άγνοια / έλλειψη sophistication του ιδίου. Εγώ λέω ότι δεν είναι τέχνη αν πρέπει κάποιος να σου εξηγήσει τι είναι, ή αν πρέπει να διαβάσεις το μάνιουαλ και τους “Όρους χρήσης” για να καταλάβεις τι πρέπει να αισθανθείς μπροστά σε ένα έργο. Με την έκθεση αυτή συνεχίζω να υποστηρίζω αυτήν τη θέση, απλά αυτήν τη φορά ευθέως και εμπράκτως.
Η έκθεση έχει σαν σημείο αφετηρίας αυτήν την ατάκα του βιβλίου -που προφανώς χρησιμοποιείται με χιουμοριστική διάθεση- η διάθεση της έκθεσης όμως δεν είναι καθόλου αστεία, το αντίθετο. Έστησα πολύ προσεκτικά μία ομάδα καλλιτεχνών που θαυμάζω για τη δουλειά τους –είτε επειδή είναι πολύ όμορφη, είτε επειδή έχει κάτι να πει, ή είναι καινοτόμο- διάφορες ποιότητες ανά περίπτωση, σε όλες όμως τις περιπτώσεις είναι “τίμια”. Ο καθένας μπορεί να καταλάβει ότι βλέπει τέχνη και να την απολαύσει απενοχοποιημένα, χωρίς να αισθανθεί μειονεκτικά -για το επίπεδο των γνώσεων του /το πόσο κουλτουριάρης είναι κ.λπ.». Θα μπορούσαμε να πούμε πως η έκθεση στοχεύει στην ενδυνάμωση της σχέσης ανάμεσα στο έργο τέχνης και το κοινό; «Σήμερα γίνονται εγκλήματα στον βωμό του “κόνσεπτ”. Έχουμε όλοι κουραστεί με τα κατά φαντασίαν ρητορικά ερωτήματα και τα “μετά-σχόλια” που υποτίθεται ότι θέτουν διάφορα -κατά φαντασίαν επίσης- έργα. Έχω να διευκρινίσω και κάτι σημαντικό: δεν είναι μόνο το κοινό που δε καταλαβαίνει αυτά τα έργα, είναι και η πλειοψηφία των ανθρώπων που βρίσκεται εντός του εικαστικού κόσμου – απλά αναγκάζονται να παριστάνουν ότι καταλαβαίνουν για να μη φανούν ακούλτουροι -άξεστοι, άσχετοι κ.λπ. Και ο λόγος που δεν τα καταλαβαίνει κανείς, είναι ότι συνήθως δεν υπάρχει τίποτα να καταλάβεις.
Η θέση μου αυτή εφαρμόζεται και στα επιμέρους στοιχεία της έκθεσης. Το ότι επιλέγω να σας μιλάω τώρα σε κατανοητή γλώσσα – όπως, σε κατανοητή γλώσσα, έγραψα και το δελτίο τύπου με το οποίο επικοινωνώ την έκθεση, αποφεύγοντας τις εκκεντρικές λεκτικές υπερβολές, θεωρείται υπέρβαση –ίσως και παράβαση. Απαγορεύεται δια ροπάλου στον εικαστικό κόσμο.
Είναι, όμως, βασικό κομμάτι της πρότασης που κάνω. Θέλω ο κόσμος να καταλάβει, όχι να τον μπερδέψουμε με σιβυλλικές αοριστολογίες και ανακόλουθες προτάσεις και λέξεις που δε σημαίνουν τίποτα. Τι πάει να πει μετα-νεωτερικότητα δηλαδή –ένας όρος που βλέπουμε να χρησιμοποιείται αφειδώς σε εικαστικά κείμενα- σε σχέση με το εγχώριο εικαστικό πλαίσιο και την ελληνική πρόσληψη της έννοιας; Συνεχίζω την αποστολή μου, να κάνω την τέχνη προσιτή στο ευρύ κοινό. Όχι δείχνοντας εύκολα έργα, δείχνοντας, όμως, έργα που είναι εύκολο να δημιουργήσεις τη δική σου σχέση μαζί τους σαν θεατής. Θέλω η τέχνη να γυρίσει εκεί που ανήκει: σε όλους τους ανθρώπους».
Στο πλαίσιο της έκθεσης, έργα τους παρουσιάζουν οι καλλιτέχνες: Γιάννης Βαλυράκης, Ιάκωβος Βολκώβ (ΝΑR), Κωνσταντίνος Βραζιώτης, Νίκος Γιαβρόπουλος, Ελένη Καραδήμου, Γιάννης Καρδάσης, Ντίνα Κουμπούλη, Γιώργος Λυντζέρης, Δήμητρα Μαρούδα, Ισμήνη Μπονάτσου, Ιόλη Ξιφαρά, Φώτης Πεχλιβανίδης, Κώστας Σπανάκης, Μαρία Σπυράκη, Αριάδνη Στροφύλλα, John Bicknell, Paraskevi, Shepard Fairey. Ώρες λειτουργίας: Τρίτη - Παρασκευή, 18:00 - 20:30, Σάββατο 12:00 - 15:30.
