Της Βάσως Μιχοπούλου
Φανταστείτε ένα αυτόματο καρότσι αγορών στο σούπερ μάρκετ για άτομα με κινητικά προβλήματα που θα «κλειδώνει» με ασφάλεια στο αναπηρικό όχημα, που θα διαθέτει ένα τάμπλετ για να σημειώνει ο χρήστης τη λίστα των προϊόντων που επιθυμεί να αγοράσει και που θα είναι τόσο «έξυπνο» ώστε να τον οδηγεί στον κατάλληλο διάδρομο όπου εκείνα βρίσκονται. Φανταστείτε ακόμη το καρότσι να διαθέτει έναν βραχίονα πρόσβασης στα προϊόντα που βρίσκονται σε υψηλότερα ράφια, αλλά και τη δυνατότητα «διαβάσματος» των κωδικών barcode τους, της αυτόματης κοστολόγησης και της υπόδειξης του συνολικού ποσού που πρέπει να πληρώσει ο χρήστης φτάνοντας στο ταμείο.
Τώρα μπορείτε να σταματήσετε να το φαντάζεστε γιατί σε τρία χρόνια αυτό θα αποτελεί ένα καινοτόμο, απτό σύστημα χρήσης από άτομα με κινητικά προβλήματα. Οι εμπνευστές του EQUAL(=ίσος), έτσι θα ονομάζεται, περνούν από τη σφαίρα του φανταστικού στην πραγματικότητα μεταφράζοντας την έννοια της ισότητας σε μια πρακτική εφαρμογή, αλλά και διασφαλίζοντάς τη παράλληλα, αφού το καινοτόμο σύστημα θα επιτρέπει σε άτομα με κινητικά προβλήματα να κινούνται και να ψωνίζουν σε ένα σούπερ μάρκετ με την ίδια άνεση και ευκολία που το κάνουμε όλοι. Τα άτομα ΑμεΑ θα μπορούν να κατευθύνουν το καρότσι εύκολα μέσω ενός απλού χειριστηρίου, ενώ θα αποφεύγουν τυχόν «κακοτοπιές» μέσω αισθητήρων απόστασης που θα βρίσκονται τοποθετημένοι περιμετρικά του για να υπολογίζουν τα εμπόδια και να χαρτογραφούν με αυτό τον τρόπο το γύρω περιβάλλον.
EQUAL των ίσων δυνατοτήτων και πρακτικών
Η ιδέα ξεκίνησε από μια έμπνευση του μηχανολόγου μηχανικού Ιγνάτιου Φωτίου, ιδρυτή της εταιρίας ΤΟΒΕΑ, ΜΗΧΑΝΟΛΟΓΙΚΕΣ ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ ΕΠΕ (που αποτελεί τεχνοβλαστό του Παν. Πατρών) που έχει ως αντικείμενο τον σχεδιασμό, την κατασκευή και την προώθηση μηχανολογικών εφαρμογών με στόχο τη βελτίωση της ζωής ανθρώπων με αναπηρία (να θυμίσουμε πως μια παγκόσμια πατέντα της εταιρίας είναι η διάταξη SEATRAC για αυτόνομη πρόσβαση στη θάλασσα). Έλαβε όμως συγκεκριμένη μορφή μετά από συζητήσεις με τον Αναπληρωτή Καθηγητή Νικόλαο Βώρο, ο οποίος ηγείται του Εργαστηρίου Ενσωματωμένων Συστημάτων και Εφαρμογών του Τμήματος Μηχανικών Πληροφορικής των ΤΕΙ Δυτικής Ελλάδας. Το συγκεκριμένο Εργαστήριο διαθέτει μια μεγάλη εμπειρία στο σχεδιασμό ενσωματωμένων συστημάτων για τηλεπικοινωνίες και ιατρικές εφαρμογές. «Το EQUAL αποτελεί μέρος μιας ευρύτερης συζήτησης για την αναζήτηση τεχνικών λύσεων που θα διευκολύνουν τη ζωή δεκάδων συνανθρώπων μας με αναπηρία, η οποία ξεκίνησε πριν ένα χρόνο περίπου. Η ΤΟΒΕΑ προσφέρει την επιστημονική γνώση και εμπειρία στο σχεδιασμό μηχανολογικών εφαρμογών και εμείς την εξειδίκευση στην έρευνα και στο σχεδιασμό κυβερνοφυσικών συστημάτων», εξηγεί ο Καθ. Βώρος, προσθέτοντας πως οι νέες τεχνολογίες που θα ενσωματωθούν σε αυτό το «έξυπνο» σύστημα, εκτός από το αυτόματο καρότσι με πολλούς αισθητήρες, θα είναι η ψηφιακή καθοδήγηση στο σούπερ μάρκετ, καθώς και τεχνολογίες Internet of Things (Διαδίκτυο των πραγμάτων). Με αυτές τις τεχνολογίες το μηχανοκίνητο καρότσι θα μπορεί να περιορίζει και να τροποποιεί την κίνησή του, ώστε να αποτρέπει τυχόν συγκρούσεις, επιτρέποντας με αυτόν τον τρόπο στον χρήστη να πραγματοποιεί τις αγορές του με ασφάλεια και ευκολία.
Ιγνάτιος Φωτίου και Νικόλαος Βώρος
«Το πρόβλημα δεν είναι η αναπηρία στο ανθρώπινο σώμα, αλλά η έλλειψη λύσεων για την αυτόνομη και αξιοπρεπή πρόσβαση όλων των ανθρώπων παντού. Τα άτομα με κινητικά προβλήματα βιώνουν καθημερινά μια σειρά από αποκλεισμούς. Με το EQUAL θέλουμε να τα διευκολύνουμε και να τους δώσουμε τη χαρά της κοινωνικής συναναστροφής σε ένα χώρο που όλοι μας επισκεπτόμαστε πολύ συχνά για να κάνουμε τις καθημερινές μας αγορές. Με την προτεινόμενη λύση κάποιος που αντιμετωπίζει κινητικές δυσκολίες μπορεί να βοηθηθεί σε όλη την διαδικασία, από την μετακίνησή του από το παρκινγκ στο κατάστημα, μέχρι την μεταφορά πολλών αντικειμένων και όχι μόνο όσων χωρούν σε ένα μικρό καλάθι. Σύντομα στοχεύουμε να επεκτείνουμε τη λύση και σε άτομα που αντιμετωπίζουν προβλήματα όρασης», συμπληρώνει ο Ιγνάτιος Φωτίου.
Αυτονομία ως δικαίωμα και όχι ως επιλογή
Η ψυχολογική, αλλά και κοινωνικοοικονομική διάσταση του συστήματος συνοψίζεται στη λέξη αυτονομία. Οι χρήστες που αντιμετωπίζουν κινητικά προβλήματα θα έχουν τη δυνατότητα να πραγματοποιούν τις αγορές τους σε ένα σούπερ μάρκετ ή ένα εμπορικό κέντρο, αυτόνομα. Ο συνδυασμός ενός ασφαλούς αυτόματου καλαθιού αγορών και της δυνατότητας πρόσβασης σε προϊόντα που βρίσκονται σε ψηλότερα ράφια παρέχει στους χρήστες με κινητικά προβλήματα τη μέγιστη δυνατή αυτονομία η οποία δεν προσφέρεται μέχρι σήμερα από κανένα σούπερ μάρκετ ή εμπορικό κέντρο όχι μόνο στην Ελλάδα, αλλά και παγκοσμίως.
Αξίζει να αναφερθεί πως η συγκεκριμένη ιδέα με τον τίτλο: «Ανάπτυξη εξοπλισμού αυτόματου καροτσιού και συναφών υπηρεσιών για την υποστήριξη ατόμων με κινητικά προβλήματα σε σούπερ μάρκετ» έλαβε, ως πρόταση θετική αξιολόγηση από την Ειδική Υπηρεσία Διαχείρισης του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Ανταγωνιστικότητα – Επιχειρηματικότητα – Καινοτομία» του ΕΣΠΑ 2014 – 2020 (πρόγραμμα «Ερευνώ - Δημιουργώ - Καινοτομώ») και χρηματοδοτήθηκε. Στο πρότζεκτ, που έχει περίοδο υλοποίησης τρία χρόνια, εκτός από το Εργαστήριο Ενσωματωμένων Συστημάτων και Εφαρμογών του Τμήματος Μηχανικών Πληροφορικής των ΤΕΙ Δυτικής Ελλάδας και την εταιρία ΤΟΒΕΑ, συμμετέχουν ως εταίροι το Ινστιτούτο Μεταφορών και, χωρίς να λαμβάνει χρηματοδότηση, μια μεγάλη ελληνική αλυσίδα σούπερ μάρκετ (ΑΒ Βασιλόπουλος).
«Φιλοδοξούμε σε ένα χρόνο περίπου από τώρα να έχουμε έτοιμο προς επίδειξη και πιλοτική χρήση ένα τέτοιο καινοτόμο σύστημα στα σουπερμάρκετ ΑΒ στην Πάτρα. Από εκεί και πέρα θα σχεδιάσουμε τα επόμενα βήματα. Στόχος μας είναι να μη μείνει η ιδέα στο συρτάρι, αλλά να αποτελέσει την αρχή για την παραγωγή μιας νέας γενιάς προηγμένων μηχανολογικών προϊόντων για ΑμεΑ», καταλήγει ο Καθ. Βώρος.
