Ο Λεονάρντο ντα Βίντσι (15 Απριλίου 1452 - 2 Μαΐου 1519) ξαναβρέθηκε στη διεθνή επικαιρότητα, όχι ως η φωτεινή προσωπικότητα που υπήρξε, αλλά ως η σκοτεινή που ποτέ δεν αποδείχτηκε ότι ήταν. Στο πολυσυζητημένο ευπώλητο βιβλίο «Κώδικας Ντα Βίντσι», που η κινηματογραφική του μεταφορά κάνει πρεμιέρα στις 17 Μαϊου, ο ντα Βίντσι ήταν ο Μέγας Μάγιστρος της μυστικής αδελφότητας του Κοινού της Σιών, που χρησιμοποιούσε την τέχνη και την επιστήμη για να περάσει κρυφά μηνύματα. Μέσα από τον «Μυστικό Δείπνο», τη «Μαντόνα των βράχων», τη «Μόνα Λίζα» και τον «Βιτρούβιο Ανδρα» «αποκαλύπτει» τις απαντήσεις στα προαιώνια μυστικά, σύμφωνα πάντα με τον συγγραφέα του βιβλίου, Νταν Μπράουν.
Εμείς με αφορμή το χρονολόγιο (487 χρόνια συμπληρώθηκαν από το θάνατό του στις 2 Μαϊου), ανατρέξαμε στη ζωή του μεγάλου ανδρός της Αναγέννησης. Αρχιτέκτονας, ζωγράφος, γλύπτης, μουσικός, εφευρέτης, μηχανικός, ανατόμος, γεωμέτρης, και επιστήμονας, με σημαντική συνεισφορά στην αστρονομία, προστατευόμενος των Μεδίκων, του Πάπα και μεγάλων οικογενειών.
Aρχετυπική μορφή του Αναγεννησιακού καλλιτέχνη, Homo Universalis και μια ιδιοφυής προσωπικότητα. Σε αντίθεση με τους περισσότερους από τους συγχρόνους του άφησε περισσότερα προσχέδια απ' ό,τι ολοκληρωμένα έργα, αλλά αυτά περιγράφουν ένα μυαλό που θέλησε να συλλάβει σε όσες λεπτομέρειες τού επέτρεπε η φαντασία και η παρατήρηση το ίδιο το Σύμπαν.
Στα διάσημα τετράδιά του (που έμειναν γνωστά ως Κόντεξ), ο ιδιοφυής αριστερόχειρας μελετά τα φυσικά φαινόμενα, όπως την κίνηση των καταιγίδων ή τις φάσεις μιας έκλειψης Ηλίου, αλλά πραγματοποιεί και μια σωστή επανάσταση στην ανατομία του ανθρωπίνου σώματος κάνοντας ανακαλύψεις που θα επιβεβαιωθούν ύστερα από χρόνια.
Πατρίδα του νόθου Λεονάρντο από το Βίντσι ήταν ουσιαστικά το εργαστήριο, προέκταση του φυσικού κόσμου, καθρέφτης του νου όπου αντανακλώνται οι πίνακες, τα σχέδια και οι πτητικές του μηχανές, όργανα απογείωσης της έμπνευσης και απτά σύνεργα της εποπτείας που θα καθιστούσαν τον άνθρωπο, από τμήμα της φύσης, νομοθέτη της.
Η ζωή του ντα Βίντσι μοιάζει μ' έναν χείμαρρο που κυλούσε ορμητικά, αγγίζοντας χιλιάδες πράγματα, χωρίς να στέκεται πουθενά.
Ενα ταξίδι στην ατέρμονη φαντασία του προσφέρει η έκθεση «O απόκρυφος ντα Βίντσι - Μυστικά της δημιουργίας του στην τέχνη και στην επιστήμη» στο φουαγέ του Μεγάρου Μουσικής Αθηνών ως τις 8 Μαΐου.
Ο μηχανικός Ντα Βίντσι ήταν πολύ παραγωγικότερος από τον ζωγράφο αφού ο κορυφαίος δημιουργός άφησε πίσω δεκάδες σχέδια κατασκευών και εφευρέσεων αλλά μόλις 17 ζωγραφικούς πίνακες. Η σημαντικότερη επινόησή του ήταν τα υδατοστεγή διαμερίσματα στο κύτος των πλοίων που εμποδίζουν τη βύθισή τους, μια ιδέα που εφαρμόζεται σήμερα στα πετρελαιοφόρα διπλού κύτους.
Ακούραστα, σχεδόν «ψυχωτικά», παρατήρησε και πειραματίστηκε, προσπαθώντας να ανακαλύψει το μυστήριο της ζωής και του κόσμου. Ως νόθος γόνος, ο Ντα Βίντσι δεν είχε δικαίωμα ούτε σε πανεπιστημιακές σπουδές ούτε στην εξάσκηση κάποιου επαγγέλματος. Αρκετά νωρίς, κατά την εφηβεία του, με μεσολάβηση του πατέρα του, εισήλθε στην bottega του ζωγράφου Βερόκιο. Εκεί, κατά πάσα πιθανότητα, διψασμένος για επιστημονική γνώση, άκουγε τις συζητήσεις αυτών που επισκέπτονταν τον μέντορά του στη ζωγραφική. Στη μετέπειτα πορεία του θα αποκτήσει μόνος του την παιδεία που είχε ανάγκη, διαβάζοντας και ερευνώντας. Ηταν ένας άνθρωπος που ήθελε να φθάσει στη ρίζα των φαινομένων, να κάνει όσο περισσότερα μπορούσε, και να καταγράψει όλα όσα είδε. Είναι η αρχετυπική διάνοια.
Πηγές: http://www.bbc.co.uk/science/leonardo .
K.T.
