Στον Γιώργο Σακκά
[email protected]
Την αξία της καινοτομίας που εξασφαλίζεται από την έρευνα των φαρμακευτικών εταιρειών και την ανάγκη να μη δημιουργούνται προσκόμματα στην πρόσβαση τονίζει στη συνέντευξη που παραχώρησε στη «Ν» η κ. Έλενα Χουλιάρα, πρόεδρος και διευθύνουσα σύμβουλος της AstraZeneca Ελλάδας και Κύπρου. Παράλληλα περιέγραψε την πορεία της φαρμακευτικής εταιρείας στον κλάδο και το αποτύπωμά της στην ελληνική κοινωνία και οικονομία.
Ως επικεφαλής μιας από τις μεγαλύτερες πολυεθνικές φαρμακευτικές εταιρείες που δραστηριοποιούνται στη χώρα, ποια θα σημειώνατε ότι είναι τα βασικά ζητήματα που απασχολούν έναν μάνατζερ του κλάδου;
«Η οικονομία της χώρας μας, ύστερα από οκτώ χρόνια βαθιάς οικονομικής κρίσης, αρχίζει να εμφανίζει τα πρώτα αδύναμα μεν αλλά εμφανή σημάδια ανάκαμψης. Ο φαρμακευτικός κλάδος έχει δεχθεί ισχυρό πλήγμα έχοντας επωμιστεί μεγάλο και συνεχώς αυξανόμενο μέρος της φαρμακευτικής δαπάνης, ενώ συνεχίζει να πλήττεται και να υποβαθμίζεται η σημαντική προσφορά του στον Έλληνα ασθενή και ευρύτερα στην ελληνική κοινωνία και οικονομία. Καλούμαστε να αντιμετωπίσουμε συνεχώς νέα μέτρα όπως το 25% τέλος εισόδου νέων καινοτόμων φαρμάκων στην αγορά, με αναδρομική ισχύ, τις πέρα από κάθε δέσμευση και πρόβλεψη υψηλές επιστροφές (clawback), καθώς και τις αυξημένες υποχρεωτικές εκπτώσεις (ενοποιημένο rebate). Ένα στα τέσσερα φάρμακα που διατίθενται εκτός νοσοκομείων, επί της ουσίας το προσφέρουν οι φαρμακευτικές εταιρείες, αφού καλύπτουν το κόστος τους μέσω των εκπτώσεων και επιστροφών που καταβάλλουν. Όλα τα παραπάνω δημιουργούν επιπρόσθετα θέματα μακροχρόνιας βιωσιμότητας για τις εταιρείες του κλάδου και θέτουν σε κίνδυνο την πρόσβαση των ασθενών σε νέα σωτήρια για τη ζωή τους φάρμακα».
Η AstraZeneca προάγει νέες καινοτόμες θεραπείες. Στη χώρα μας το τελευταίο διάστημα, λόγω των μέτρων που έχουν ληφθεί, φαίνεται να δημιουργούνται προσκόμματα στην πρόσβαση προς τις καινοτόμες θεραπείες. Ποιες οι δικές σας θέσεις προκειμένου να μην υπάρχουν αφενός προσκόμματα, αφετέρου να μπορεί το σύστημα υγείας να αντέξει το κόστος των θεραπειών αυτών;
«Η πρόσβαση του Έλληνα ασθενούς στις καινοτόμες θεραπείες που χρειάζεται είναι ζήτημα εξέχουσας σημασίας και πρέπει να παρέχεται απρόσκοπτα και ισότιμα σε όλους. Η καινοτομία είναι για εμάς συνώνυμο της δημιουργίας προστιθέμενης αξίας, τόσο για την υγεία των ασθενών όσο και για το εθνικό σύστημα υγείας και την ευρύτερη κοινωνία. Τα καινοτόμα φάρμακα συμβάλλουν στην αύξηση του προσδόκιμου ζωής, εξοικονομούν πόρους στο σύστημα υγείας (π.χ. λιγότερες επεμβάσεις ή ημέρες νοσηλείας) και αυξάνουν την ποιότητα ζωής και την παραγωγικότητα των ασθενών. Είναι χαρακτηριστικό ότι σήμερα 4 στους 5 ασθενείς με καρκίνο επιστρέφουν στην εργασία τους.
Η εξέλιξη της τεχνολογίας, η βελτίωση των παρεχόμενων υπηρεσιών, η εισαγωγή των νέων καινοτόμων φαρμάκων είναι ορισμένοι από τους πιο σημαντικούς παράγοντες που είχαν ως αποτέλεσμα την αύξηση του προσδόκιμου επιβίωσης την περίοδο 2000-2015 κατά 2,5 έτη (από 78,6 έτη στα 81,1 έτη). Η πολιτική του υπουργείου Υγείας, και ιδίως η επιβολή τέλους 25% στα καινοτόμα φάρμακα, θέτει και πάλι στο επίκεντρο της πολιτικής υγείας το κόστος, βάζοντας σε δεύτερη προτεραιότητα την πραγματική αξία που προσφέρει η καινοτομία. Ορισμένα από τα μέτρα που έχουν ληφθεί δυσχεραίνουν την εισαγωγή νέων θεραπειών στη χώρα μας. Ως εκ τούτου, τα μέτρα αυτά χρειάζεται να επανεξεταστούν άμεσα, υπό το πρίσμα της σημασίας της καθολικής πρόσβασης των ασθενών στις πλέον εξελιγμένες θεραπείες.
Οφείλουμε όλοι να κατανοήσουμε ότι η καινοτομία αποτελεί το μέλλον της υγείας, είναι επένδυση για το σύστημα υγείας, αλλά και μέρος της λύσης των προβλημάτων του. Είναι ιδιαίτερα θετικό το γεγονός ότι γίνονται ενέργειες από την πλευρά του υπουργείου Υγείας, όπως η δημιουργία του μηχανισμού Αξιολόγησης Τεχνολογίας Υγείας, και ευελπιστούμε αυτό να είναι μόνο η αρχή μίας σειράς ουσιαστικών μέτρων που θα αξιολογούν αντικειμενικά τα νέα φάρμακα και θα ελέγχουν τη σπατάλη, ώστε να καλυφθούν οι πραγματικές ανάγκες των Ελλήνων ασθενών. Ταυτόχρονα, όμως χρειάζεται να εξασφαλιστεί και η σταθερότητα και διαφάνεια στο περιβάλλον που επιχειρεί ο κλάδος μας. Είναι ευρέως αποδεκτό ότι η δημόσια φαρμακευτική δαπάνη δεν επαρκεί. Προτείνουμε την αναπροσαρμογή της, ώστε να καλύπτει πλέον τις ανάγκες όλων των ασθενών. Λαμβάνοντας υπόψη και τη δυσμενή οικονομική θέση της χώρας, θεωρούμε ότι μια αύξηση τουλάχιστον κατά 500 εκατ. ευρώ, σε συνδυασμό με έναν μηχανισμό επιστροφών που θα συγκεκριμενοποιεί και θα βάζει όριο στις υποχρεώσεις της φαρμακοβιομηχανίας προς το κράτος, αποτελούν σημαντικά βήματα που θα συντελέσουν στη βιωσιμότητα του κλάδου μας».
Είστε μέλος του Δ.Σ. του PhRMA Innovation Forum. Πιστεύετε ότι η ενδυνάμωση του λόγου του συγκεκριμένου αντιπροσωπευτικού οργάνου θα μπορέσει να φέρει ένα καλύτερο αποτέλεσμα στη συνεργασία πολιτείας - φαρμακευτικών εταιρειών;
«Το PhRMA Innovation Forum βρίσκεται σε συνεχή επικοινωνία και επαφή με φορείς που διαμορφώνουν την πολιτική Υγείας, όχι μόνο σε τοπικό αλλά και σε πανευρωπαϊκό επίπεδο, ανταλλάσσοντας σημαντικές πληροφορίες και πολύτιμη τεχνογνωσία, στοιχεία απαραίτητα για τη διαμόρφωση μιας επιτυχημένης και βιώσιμης λύσης για τον φαρμακευτικό κλάδο. Δεδομένου ότι τα ζητήματα που έχουμε να αντιμετωπίσουμε στην Υγεία είναι πολύ σοβαρά, η συστράτευση όλων των εμπλεκόμενων φορέων θεωρείται επιβεβλημένη».
Ποιες αναμένετε να είναι οι επόμενες κινήσεις της AstraZeneca σε ό,τι αφορά νέα φάρμακα και σε ποιες θεραπευτικές κατηγορίες επικεντρώνεστε;
«Επίκεντρο των δράσεών μας στην AstraZeneca είναι η επιστήμη. Αλλάζουμε τις αντιλήψεις και δημιουργούμε το μέλλον με άξονα την καινοτομία. Η προσήλωση και η αφοσίωσή μας στην ανακάλυψη νέων θεραπειών για σοβαρές ασθένειες, μας έχει οδηγήσει στη δημιουργία ενός δυναμικού χαρτοφυλακίου νέων φαρμάκων, το οποίο επικεντρώνεται σε αναπνευστικές, καρδιαγγειακές, μεταβολικές και ογκολογικές παθήσεις.
Εργαζόμαστε με συνέπεια και ευθύνη για την ανακάλυψη καινοτόμων φαρμάκων που θα αλλάξουν ριζικά τη θεραπευτική αντιμετώπιση ασθενειών. Παράλληλα, διαθέτουμε ένα ταχέως αναπτυσσόμενο χαρτοφυλάκιο νέων φαρμάκων, με 12 νέα φάρμακα τα οποία αναμένεται να κυκλοφορήσουν έως το 2020 και αφορούν τις θεραπευτικές κατηγορίες στις οποίες επικεντρωνόμαστε».
Ποιο είναι το κοινωνικοοικονομικό αποτύπωμα της εταιρείας στη χώρα μας;
«Η AstraZeneca είναι μία αξιόπιστη εταιρεία, ηγέτης στον κλάδο, με ισχυρή παρουσία στην Ελλάδα τα τελευταία 29 χρόνια και ένα δυναμικό portfolio 43 καινοτόμων φαρμάκων, που αποδεικνύει, υπεύθυνα, τη συνεχή στήριξη της εταιρείας μας στο εθνικό σύστημα υγείας δίνοντας, πάντα, προτεραιότητα στον Έλληνα ασθενή. Το 2016 ο κύκλος εργασιών μας έφτασε τα 150 εκατ. ευρώ, ενώ οι εκπτώσεις και οι επιστροφές της AstraZeneca στο σύστημα υγείας ανήλθαν σε 40 εκατ. ευρώ. Ταυτόχρονα, οι επενδύσεις μας για κλινικές μελέτες στην Ελλάδα αυξάνονται κάθε χρόνο, ξεπερνώντας τα 4 εκατ. ευρώ για το 2018, προσφέροντας πρόσβαση σε καινοτόμα φάρμακα σε περισσότερους ασθενείς.
Στοχεύοντας συνεχώς στην ανακάλυψη νέων φαρμάκων για την αντιμετώπιση σοβαρών παθήσεων όπως ο καρκίνος, τα καρδιακά νοσήματα, ο διαβήτης, η χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια και το άσθμα, επενδύουμε συστηματικά σε νέους μηχανισμούς δράσης και δημιουργούμε καινοτόμους τύπους θεραπειών, αξιοποιώντας την πιο σύγχρονη τεχνολογία και τα πιο πρόσφατα επιστημονικά δεδομένα. Παράλληλα, προσφέρουμε στο ευρύτερο κοινωνικό σύνολο μέσα από δράσεις εταιρικής υπευθυνότητας που αφορούν την υγεία, την κοινωνία και την εκπαίδευση. Προάγουμε με συνέπεια την ανάπτυξη της επιστημονικής σκέψης και εκπαίδευσης προωθώντας την καινοτομία και προσφέροντας τη δυνατότητα εξέλιξης σε νέους επιστήμονες».
