Σε ριζική αναμόρφωση αναμένεται να τεθεί από την αρχή του 2019 το τοπίο των συνεδρίων των επιστημονικών εταιρειών, μετά και τις επικείμενες αλλαγές στο θεσμικό πλαίσιο. Ήδη από πλευράς ΕΟΦ, ο οποίος εξακολουθεί να έχει τη σχετική θεσμική ευθύνη, γίνονται συνεχείς αλλαγές με βάση τις εκδιδόμενες εγκυκλίους. Όμως και ο ΣΦΕΕ από την πλευρά του ασχολείται σταθερά με το συγκεκριμένο ζήτημα, βάσει και του κώδικα δεοντολογίας. 

Μάλιστα, όπως προκύπτει από τα συγκεντρωτικά στοιχεία, το διάστημα 2015-2017 ο σύνδεσμος αξιολόγησε 2.552 συνέδρια και εκδηλώσεις επιστημονικών εταιρειών που έγιναν στην Ελλάδα και οι οποίες είχαν ήδη περάσει από τον έλεγχο του ΕΟΦ. Η γνωμοδότηση του ΣΦΕΕ φυσικά δεν είναι δεσμευτική. όμως έχει σημαντική βαρύτητα στη απόφαση των φαρμακευτικών για τον αν θα χορηγήσουν ή όχι ένα συνέδριο. 

Σύμφωνα λοιπόν με τα συγκεντρωτικά στοιχεία, στην τριετία που αναφέραμε ο ΣΦΕΕ γνωμοδότησε θετικά για τα 2.277 συνέδρια, απέρριψε τα 15, διαπίστωσε ελλιπή στοιχεία για τα 80 από αυτά, για τα 67 απεφάνθη ότι προσκρούουν σε μία ή περισσότερες διατάξεις του κώδικα και έτσι η κάθε φαρμακευτική θα πρέπει «να συμμετέχει με ευθύνη της», ενώ 128 ήταν διεθνή συνέδρια και η συμμέτοχη ήταν «με απόφαση κάθε φαρμακευτικής εταιρείας». 

Από το σύνολο των εκδηλώσεων και συνεδρίων η μεγάλη πλειονότητα (36%) ήταν περιφερειακά, το 30% ήταν τοπικά, το 16% ήταν Πανελλήνια, το 13% διοργανώθηκαν από Δημόσια Νοσοκομεία, το 4,5% ήταν διεθνή και το υπόλοιπο ποσοστό δεν είχε σαφή τυποποίηση. 

Τα περισσότερα συνέδρια διενεργήθηκαν το 2016 φτάνοντας τα 891, πέρυσι έγιναν 869, ενώ το 2015 ήταν σχετικά χαμηλότερα στα 793. 

Σημειώνεται ότι ο Σύνδεσμος σχεδόν κάθε εβδομάδα εξετάζει και αξιολογεί περί τις 20-25 επιστημονικές εκδηλώσεις, οι οποίες «φορτώνονται» στην ειδική πλατφόρμα του αφού προηγουμένως έχουν περάσει και εγκριθεί από την πλατφόρμα του ΕΟΦ. Επίσης από την αρχή του 2018 έχει ενεργοποιήσει μια καινούργια πλατφόρμα ώστε να διαπιστώνεται εάν οι εταιρείες πραγματοποιούν ένα πανελλήνιο και τρία περιφερειακά συνέδρια όπως προβλέπει ο νόμος. 

Έλεγχος για την «ορθή συνεδριακή συμπεριφορά»

Παράλληλα ο ΣΦΕΕ, προκειμένου να διαπιστώσει εάν οι διοργανωτές και συμμετέχοντες ακολουθούν τους κανόνες που διέπουν την «ορθή συνεδριακή συμπεριφορά», έχει αναθέσει σε γνωστό ελεγκτικό οίκο τη διενέργεια σχετικής έρευνας. Ο οίκος αυτός παραδίδει το σχετικό πόρισμα των ελέγχων το οποίο προκύπτει μέσα από ένα δειγματοληπτικό έλεγχο που κρίνεται ικανοποιητικός για βασικά συμπεράσματα. 

Έτσι μέσα από ελέγχους που διενήργησε σε 44 ιδιαίτερα σημαντικά και μεγάλα συνέδρια το διάστημα 2015-2017 διαπίστωσε ότι:

• Στα 6 από τα 10 διαπιστώθηκε ότι οι συμμετέχοντες είχαν συνοδό. 
• Στα 7 από τα 10 οι συμμετέχοντες ήταν λιγότεροι από αυτούς που είχαν υπολογιστεί και οι οποίοι προβλέπονταν στον προϋπολογισμό. 
• Στο 1 στα 4 συνεδρία (27% για την ακρίβεια) ο αριθμός η πραγματική διάρκεια των επιστημονικών εκδηλώσεων ήταν μικρότερη (λιγότερες μέρες) από αυτή που είχε εγκριθεί από τον ΣΦΕΕ.
• Στο 1 στα 10 (9%) υπήρξαν κοινωνικές εκδηλώσεις.
• Στο 1 στα 4 στις επιστημονικές παρουσιάσεις σε δορυφορικά συνέδρια δεν σημειωνόταν η αποποίηση ευθύνης του επιστήμονα που έκανε την παρουσίαση. 

Σύμφωνα με το θεσμικό πλαίσιο

Το θέμα των συνεδρίων, αλλά και ευρύτερα της συνεργασίας ανάμεσα στις φαρμακευτικές  εταιρείες και την επιστημονική κοινότητα, έχει απασχολήσει ιδιαίτερα τα τελευταία χρόνια, ειδικά μετά και τη μη πλήρη εφαρμογή του νόμου σχετικά με τη δημοσιοποίηση των στοιχείων των συμμετεχόντων. Πάντως  σημειώνεται ότι, με βάση τα στοιχεία του ΕΟΦ, οι φαρμακευτικές εταιρείες διέθεσαν προς την επιστημονική κοινότητα συνολικά (συνέδρια, επιστημονικές εταιρείες, αμοιβές για έρευνα) 61 εκατ. ευρώ το 2015 και 69,2 εκατ. ευρώ το 2016. 

Ο ΣΦΕΕ βρίσκεται σε διαβούλευση με το υπουργείο και το ΚΕΣΥ, το οποίο αναμένεται να αναλάβει από τον ΕΟΦ την ευθύνη των συνεδρίων. Στο επόμενο δίμηνο αναμένεται να διαμορφωθεί το πλαίσιο με την οριστικοποίηση κανόνων που θα προβλέπουν τη διενέργεια συνεδρίων από τις 46 ιατρικές εταιρείες κορμού. Επιχειρείται δε ώστε να τεθεί σε ισχύ το νέο νομικό καθεστώς από την αρχή του 2019. Από την πλευρά τους οι φαρμακευτικές εταιρείες φαίνεται να συμφωνούν με τη μείωση των επιστημονικών εταιρειών, οι οποίες φτάνουν σήμερα στις περίπου 1.500.  

Τι ισχύει από τα τέλη Μαρτίου

Σε ισχύ έχει τεθεί ήδη από τις 26 Μαρτίου η νέα επικαιροποιημένη εγκύκλιος του ΕΟΦ σχετικά με τις επιστημονικές εκδηλώσεις στις οποίες συμμετέχουν οι επιστήμονες Υγείας και ειδικά οι γιατροί και οι οποίες χορηγούνται από φαρμακευτικές και λοιπές εταιρείες αρμοδιότητας του οργανισμού. 

Επί της ουσίας η νέα εγκύκλιος προσπαθεί να καλύψει κενά από «γκρίζες ζώνες» για τις οποίες οι εταιρείες ζητούσαν περαιτέρω διευκρινίσεις από τον Οργανισμό. Συγκεκριμένα, με βάση τη νέα εγκύκλιο δίνονται αρχικά περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τη συμμετοχή στα διεθνή συνέδρια που οργανώνονται εντός Ελλάδος. 

Ειδικότερα, αναφέρεται ότι «για συνέδρια που διοργανώνονται στην Ελλάδα αποκλειστικά από Διεθνείς Επιστημονικές Εταιρείες ή Φορείς (χωρίς ελληνική επιστημονική εταιρεία-φορέα ως συνδιοργανωτή) δεν απαιτείται υποβολή αιτήματος διοργάνωσης εκδήλωσης, προς επικύρωση από τον ΕΟΦ, όπως γίνεται για τη διοργάνωση επιστημονικών εκδηλώσεων εξωτερικού. Η κάλυψη των εξόδων των εν λόγω συνεδρίων γίνεται από τον ξένο επιστημονικό φορέα. Οι εταιρείες αρμοδιότητας ΕΟΦ που ενδιαφέρονται να επιχορηγήσουν συμμετοχές ΕΥ ή/και να δηλώσουν τυχόν χορηγίες με stands σε διεθνές συνέδριο στην Ελλάδα που διοργανώνεται αποκλειστικά από επιστημονικό φορέα του εξωτερικού, θα υποβάλλουν ηλεκτρονικά τις αντίστοιχες συμμετοχές των ΕΥ ή/και χορηγίες σε αυτό, με τις διαδικασίες «Αίτημα Συμμετοχής ΕΥ» σε συνέδρια Εξωτερικού, ή/και «Γνωστοποίηση Χορηγίας Διεθνούς Εκδήλωσης». Για τις συγκεκριμένες χορηγίες με stands δεν θα κατατίθενται απολογιστικά στοιχεία. Αναφορικά με τις συμμετοχές ΕΥ και τα όρια / περιορισμούς στα εν λόγω συνέδρια, ισχύει ό,τι και για τα εσωτερικού»

Μια ακόμη προσθήκη αρκετά ενδιαφέρουσα είναι ότι «Αιτήματα για διοργάνωση Κτηνιατρικών εκδηλώσεων με συμμετοχή ΕΥ σε αυτές δεν υπόκεινται σε περιορισμούς ως προς τον αριθμό εκδηλώσεων, αριθμό συμμετοχών ΕΥ ή χρονικό περιορισμό».
Ακόμη γίνεται πιο συγκεκριμένη η διαδικασία της ηλεκτρονική υποβολή η οποία πλέον περιγράφεται βήμα βήμα.

Σχετικά με το κόστος φιλοξενίας, οι προβλεπόμενες πλέον τιμές περιέχουν και ΦΠΑ. Δηλαδή το κόστος φιλοξενίας (διαμονή - διατροφή) των επαγγελματιών Υγείας σε επιστημονικές εκδηλώσεις και συνέδρια του εξωτερικού αλλάζει σε: 100 ευρώ ως ανώτερο κόστος διατροφής με πρωινό, συμπεριλαμβανομένου ΦΠΑ (από 70 ευρώ χωρίς ΦΠΑ) και το ανώτερο κόστος διαμονής 300 ευρώ με ΦΠΑ (από 250 ευρώ χωρίς ΦΠΑ).

Νέα χρονικά όρια

Επίσης υπάρχουν αλλαγές και στα χρονικά όρια των υποβολών. Όπως αναφέρεται:

«Το αργότερο δέκα ημερολογιακές ημέρες πριν την έναρξη του συνεδρίου, υποβάλλονται ηλεκτρονικά, από εταιρείες αρμοδιότητας ΕΟΦ, στοιχεία αναφορικά με συμμετοχές Επαγγελματιών Υγείας σε Επιστημονικές Εκδηλώσεις και σε Συμβουλευτικές Επιτροπές Εμπειρογνωμόνων Εσωτερικού - Εξωτερικού.

Η ηλεκτρονική υποβολή αιτημάτων συμμετοχών ΕΥ γίνεται μηνιαίως καθ’ όλη την διάρκεια του μήνα συμπληρώνοντας τα αντίστοιχα πεδία στην πλατφόρμα: 

• Ονοματεπώνυμο Ε.Υ. & ΑΜΚΑ 
• Ειδικότητα 
• Φορέας εργασίας & εκπαιδευτική άδεια 
• Κόστος ανά Επαγγελματία Υγείας 
• Τυχόν “εξαίρεση”, σύμφωνα με τα οριζόμενα από την ισχύουσα εγκύκλιο 
• Θέμα - Τόπος - Χρόνος - Διοργανωτής - Επιστημονικός φορέας της εκδήλωσης & link με το επιστημονικό πρόγραμμα της εκδήλωσης».

Η προηγούμενη παράγραφος αντικαθιστά την παρακάτω:
«Δύο μήνες πριν την έναρξη της εκδήλωσης και όχι νωρίτερα από οκτώ μήνες, υποβάλλονται μηνιαίως, ηλεκτρονικά, από εταιρείες αρμοδιότητας ΕΟΦ, στοιχεία αναφορικά με συμμετοχές Επαγγελματιών υγείας σε Επιστημονικές Εκδηλώσεις Εσωτερικού - Εξωτερικού και σε Συμβουλευτικές Επιτροπές Εμπειρογνωμόνων Εσωτερικού - Εξωτερικού».

Η ώρα του απολογισμού 

Ακόμη στην εγκύκλιο σημειώνεται ότι απολογιστικά ενημερώνεται από την εταιρεία προϊόντων αρμοδιότητας ΕΟΦ η βάση δεδομένων του ΕΟΦ, με τα προβλεπόμενα στοιχεία για τις συμμετοχές ΕΥ σε επιστημονικές  εκδηλώσεις και επιτροπές εσωτερικού - εξωτερικού και το τελικό κόστος, εντός οκτώ  μηνών μετά το πέρας της εκδήλωσης και όχι δύο που ήταν μέχρι σήμερα. 

Συμμετοχή σε «Συμβουλευτικές Επιτροπές» 

Τέλος, απλουστεύεται σε έναν βαθμό και η συμμετοχή εμπειρογνωμόνων σε συμβουλευτικές επιτροπές, καθώς η εγκύκλιος προβλέπει ότι «κάθε Εταιρεία προϊόντων αρμοδιότητας ΕΟΦ, δύναται να καταθέτει απεριόριστο αριθμό αιτήσεων συμμετοχών Εμπειρογνωμόνων για Επιτροπές στο Εξωτερικό. 

Κάθε Εταιρεία προϊόντων αρμοδιότητας ΕΟΦ, δύναται να καταθέτει αιτήσεις για δύο συναντήσεις Εμπειρογνωμόνων ανά θεραπευτική κατηγορία ετησίως, με ανώτατο ετήσιο (ημερολογιακό) όριο είκοσι, για εγκεκριμένα ή υπό έρευνα φάρμακα και θεραπείες, για το Εσωτερικό. 

Ο αριθμός ανά αποστολή δεν θα υπερβαίνει τους δέκα εμπειρογνώμονες και έκαστος εμπειρογνώμων μπορεί να συμμετάσχει έως δύο φορές ετησίως, ανά εταιρεία προϊόντων αρμοδιότητας ΕΟΦ, για το Εσωτερικό».

Από τη συγκεκριμένη παράγραφο έχει αφαιρεθεί το κάτωθι «…και τρεις εμπειρογνώμονες, με έκαστο εμπειρογνώμονα να μπορεί να συμμετάσχει έως δύο φορές ετησίως ανά εταιρεία προϊόντων αρμοδιότητας ΕΟΦ, για το Εξωτερικό».

Επίσης σχετικά με την ακύρωση - αντικατάσταση συμμετοχής ΕΥ αυτή είναι δυνατή αν δηλωθεί στη βάση δεδομένων το αργότερο 10 ημερολογιακές ημέρες (από 7 ημέρες που ήταν) πριν την έναρξη του συνεδρίου/επιτροπής, χωρίς να προσμετρείται η συμμετοχή του ΕΥ που ακυρώνεται. Εάν η ακύρωση γίνει σε λιγότερο από 10 ημερολογιακές ημέρες, η αντικατάσταση δεν είναι δυνατή και η συμμετοχή του ΕΥ προσμετρείται.