Της Λέττας Καλαμαρά
[email protected]
Το χαμηλό «βαρομετρικό» που επηρεάζει συνολικά την κατανάλωση στην Ελλάδα πλήττει και τον κλάδο των ηλεκτρικών και ηλεκτρονικών ειδών. Και όπως δείχνουν οι εκτιμήσεις των διεθνών αναλυτών (GFK 2017) για τους επόμενους έξι μήνες η πρόθεση αγορών γενικά στην Ελλάδα παρουσιάζει τον χαμηλότερο δείκτη στην Ευρώπη, αγγίζοντας τις -22,6 μονάδες τον Δεκέμβριο του 2017, έναντι των +21 μονάδων του μέσου όρου της Ε.Ε. και παρόλο που ο συγκεκριμένος δείκτης έχει αυξηθεί κατά 13,5 μονάδες σε σχέση με τον Δεκέμβριο του 2016.
Επισημαίνουν μάλιστα πως η Ελλάδα βρίσκεται σε χαμηλότερη θέση σε όλους τους δείκτες (προσδοκίες οικονομικής ανάπτυξης, προσδοκίες εισοδήματος, πρόθεση αγοράς) σε σχέση με τις υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες. Σε αυτό το πλαίσιο ο πήχης των προσδοκιών των εταιρειών του κλάδου των ηλεκτρικών και ηλεκτρονικών ειδών χαμηλώνει και βάσει αυτών των εκτιμήσεων διαμορφώνεται η στρατηγική των διοικήσεων όσον αφορά την προσέλκυση μεριδίων σε μια αγορά σε ύφεση.
Το 2017 ολοκληρώθηκε με αρνητικό πρόσημο, παρά τη θετική αποτίμηση της Black Friday και το +1,5% στο Q4 2017 σε σύγκριση με το Q4 2016, σύμφωνα με τα στοιχεία της GFK. Συνολικά οι πωλήσεις της αγοράς που περιλαμβάνει τις κατηγορίες ηλεκτρονικά καταναλωτικά αγαθά (CE), μεγάλες οικιακές συσκευές (MDA), μικρές οικιακές συσκευές (SDA), προϊόντα πληροφορικής (IT), τηλεπικοινωνίες (TC), φωτογραφικά είδη (PH), κατέγραψαν αρνητική πορεία και κινήθηκαν στο -1,9%, φτάνοντας συνολικά στα 2,067 δισ. ευρώ, περιορίζοντας βέβαια τις απώλειες του 2016, χρονιά κατά την οποία η αγορά είχε επίσης κινηθεί αρνητικά και είχε κλείσει στο -2,9%, αλλά πολύ μακριά από την προηγούμενη θετική οικονομική χρήση. Όπως λένε χαρακτηριστικά οι ειδικοί του χώρου «έχουμε να δούμε θετικό πρόσημο στον κλάδο από το 2015, χρονιά κατά την οποία οι πωλήσεις είχαν σημειώσει άνοδο κατά 6,2%, σύμφωνα με την GFK», που με βάση τα στοιχεία είχε στηριχτεί σχεδόν σε όλους τους υποκλάδους και ειδικά στις τηλεπικοινωνίες (+22%).
Διαχρονικά στην πορεία των εξαμήνων από το Q1 2010 μέχρι το Q4 2017 η καμπύλη της ανάπτυξης πωλήσεων δείχνει την πτωτική πορεία του τζίρου του κλάδου, που κατά μέσο όρο κινείται στα 500 εκατ. ευρώ από τρίμηνο σε τρίμηνο. Με βάση το διάγραμμα της GFK, οι χειρότερες επιδόσεις από πλευράς τζίρου σημειώθηκαν στο Q2 2014 και στο Q3 2014 στα 400 εκατ. ευρώ. Οι καλύτερες είχαν σημειωθεί στο Q1 2010 στα 750 εκατ. ευρώ και στα Q2 2011 και Q3 2011 στα 690 εκατ. ευρώ. Αναλυτικά για το 2017 ο τζίρος του κλάδου στο Q1 2017 διαμορφώθηκε στα 460 εκατ. ευρώ, στο Q2 στα 440 εκατ. ευρώ, στο Q3 στα 510 εκατ. ευρώ και στο Q4 στα 650 εκατ. ευρώ. Όπως τονίζουν οι ειδικοί, η πορεία του τζίρου από τρίμηνο σε τρίμηνο δείχνει κυρίως την τάση των καταναλωτών σε πιο ακριβά προϊόντα που είναι value for money και αποτελούν μια μορφή επένδυσης για τους καταναλωτές και το εισόδημα που διαθέτουν.
Σύμφωνα με τους αναλυτές τα στοιχεία δείχνουν πως το 2018 θα είναι μια δύσκολη χρονιά, με ψήγματα αισιοδοξίας το καλοκαίρι λόγω Μουντιάλ όσον αφορά την αγορά τηλεοράσεων ή άλλων συναφών συσκευών. Παράλληλα σημειώνουν πως οι εξελίξεις της τεχνολογίας επηρεάζουν δραστικά τον κλάδο και τις επιδόσεις επιμέρους κατηγοριών, όπως φωτογραφικά είδη, είδη πληροφορικής και τηλεπικοινωνιών. Έτσι εξηγείται και η στροφή των καταναλωτών προς προηγμένα τεχνολογικά προϊόντα, επώνυμα, που έχουν υψηλότερη τιμή, αλλά προσφέρουν αυτό που ονομάζεται προστιθέμενη αξία προϊόντος.
Αναλυτικά, το 2017 θετικά κινήθηκαν τα φωτογραφικά είδη (2,6%) στα 31 εκατ. ευρώ, οι μεγάλες οικιακές συσκευές (3,9%) στα 454 εκατ. ευρώ, τα είδη εξοπλισμού γραφείου και αναλωσίμων που είχαν τη μεγαλύτερη αύξηση (16,2%) στα 35 εκατ. ευρώ. Στον αντίποδα βρέθηκαν, δηλαδή με μείωση, τα ηλεκτρονικά καταναλωτικά αγαθά (1,2%) στα 329 εκατ. ευρώ, οι μικρές οικιακές συσκευές (0,8%) στα 152 εκατ. ευρώ, τα προϊόντα πληροφορικής που σημείωσαν και τη μεγαλύτερη πτώση (10,4%) στα 457 εκατ. ευρώ και οι τηλεπικοινωνίες (0,9%) στα 608 εκατ. ευρώ. Όσον αφορά τις επιδόσεις των επιμέρους κλάδων στο Q4 2017, ανοδικά κινήθηκαν τα ηλεκτρονικά καταναλωτικά αγαθά (6,5%) με τη βοήθεια της Black Friday, οι μεγάλες οικιακές συσκευές (4%), οι τηλεπικοινωνίες (5,5%), τα είδη εξοπλισμού γραφείου και αναλωσίμων (6,5%). Από την άλλη πλευρά, καθοδικά κινήθηκαν τα φωτογραφικά είδη (0,6%), οι μικρές οικιακές συσκευές (3,8%), τα προϊόντα πληροφορικής (6,8%).
Όπως σημειώνει η GFK για την καταναλωτική τάση στο Q4 2017, διαπιστώνεται πως στην κατηγορία ηλεκτρονικά καταναλωτικά αγαθά που συνολικά σημείωσε πτώση, οι κονσόλες παιχνιδιών αποτέλεσαν εξαίρεση και συνέχισαν την ανοδική τους πορεία, βοηθούμενες από τις έντονες προσφορές. Οι συσκευές αποθήκευσης, όπως κάρτες μνήμης και USB επίσης συνεχίζουν να καταγράφουν θετικό πρόσημο. Σημαντική είναι η άνοδος της τηλεόρασης λόγω εποχικότητας και όπως επισημαίνεται σε αυτή την κατηγορία η Black Friday βοήθησε σημαντικά.
Τα Audio Home Systems κατέγραψαν άνοδο βοηθούμενα από τα ηχοσυστήματα με δυνατότητες συνδεσιμότητας μέσω bluetoοth με άλλες συσκευές. Στις μεγάλες οικιακές συσκευές που έχουν συνολικά θετική πορεία, σημαντική αύξηση για το τελευταίο τρίμηνο σημείωσε η κατηγορία των ψυγείων, που επηρεάστηκε και σε μεγάλο βαθμό από τις προωθητικές ενέργειες του λιανεμπορίου κατά τους τελευταίους μήνες. Οι ψυγειοκαταψύκτες σημείωσαν τη μεγαλύτερη άνοδο στη διάρκεια των τελευταίων μηνών, με τη μέση τιμή τους αντίθετα να παρουσιάζει σημαντική μείωση. Αυξητικές τάσεις παρουσίασε και ο τομέας του εντοιχισμού, με κύριες κατηγορίες τις εστίες, τους απορροφητήρες και τους εντοιχιζόμενους φούρνους.
Σε όλες τις κατηγορίες αυτές παρατηρείται σημαντική πτώση της μέσης τιμής, λόγω των προσφορών του λιανεμπορίου. Με άνοδο έκλεισε και το τελευταίο τρίμηνο για την κατηγορία των πλυντηρίων ρούχων, με την αγορά να συγκεντρώνεται σε μεγάλες χωρητικότητες. Επίσης η υποκατηγορία των πλυντηρίων/στεγνωτηρίων συνεχίζει την ανοδική της πορεία, επηρεάζοντας όμως έτσι και τις πωλήσεις της κατηγορίας των στεγνωτηρίων. Στις μικρές οικιακές συσκευές που είχαν πτώση θετικά ξεχώρισαν οι ηλεκτρικοί αποχυμωτές, παρουσιάζοντας θετικό ρυθμό ανάπτυξης, που προέρχεται από την αύξηση πωλήσεων των μοντέλων με αποσπώμενο κάδο σε χαμηλότερη μέση τιμή. Μεγάλο ποσοστό ανάπτυξης εμφανίζουν οι φρυγανιέρες, οι οποίες έχουν σχεδόν διπλασιάσει τις πωλήσεις τους εξαιτίας μεγάλης προωθητικής ενέργειας σε χαμηλή μέση τιμή.
Στα προϊόντα πληροφορικής που έχουν υποστεί και τις μεγαλύτερες απώλειες, οι οθόνες κατάφεραν και κράτησαν θετικό ρυθμό και συνέχισαν για άλλο ένα τρίμηνο να έχουν οριακά ανοδική πορεία, εκμεταλλευόμενες την αύξηση του gaming και του 4Κ. Τα gaming & leisure devices συνέχισαν για άλλο ένα τρίμηνο τη ραγδαία άνοδο, με τις κάρτες δικτύου να αποτελούν τον κύριο άξονα της ανάπτυξης. Οι φορητοί υπολογιστές καταγράφουν για τρίτο συνεχόμενο τρίμηνο αύξηση, επωφελούμενοι και από αύξηση των μέσων τιμών. Όλα τα περιφερειακά για υπολογιστές (ποντίκια, πληκτρολόγια, κάμερες) κατέγραψαν αύξηση το τέταρτο τρίμηνο. Στις τηλεπικοινωνίες, τόσο τα ακουστικά όσο και τα core wearables συνέχισαν να καταγράφουν σημαντική άνοδο και το 4ο τρίμηνο της χρονιάς. Τα κινητά τηλέφωνα σημείωσαν άνοδο επωφελούμενα από τις προσφορές, με αποκορύφωμα την Black Friday.
Στον αντίποδα τώρα, από την κατηγορία καταναλωτικά ηλεκτρονικά είδη οι συσκευές πλοήγησης αυτοκινήτου, τα DVD-players, και τα MP3/MP4 συνέχισαν την πτωτική τους πορεία, λόγω της αποκαλούμενης «σύγκλισης τεχνολογιών». Επίσης, τα headphones σημείωσαν αρνητικό πρόσημο για το 4ο τρίμηνο του 2017. Στα φωτογραφικά είδη ο κλάδος των φωτογραφικών προϊόντων σημείωσε οριακά αρνητική τάση στο 4ο τρίμηνο της χρονιάς, λόγω της πορείας των φωτογραφικών μηχανών. Στις μεγάλες οικιακές συσκευές πτώση σημείωσε η κατηγορία των πλυντηρίων πιάτων για το τελευταίο τρίμηνο της χρονιάς.
Ελαφρώς αρνητική εικόνα παρουσιάζει η κατηγορία των στεγνωτηρίων, εξαιτίας και της αύξησης των πωλήσεων της υποκατηγορίας των πλυντηρίων/στεγνωτηρίων για την ίδια περίοδο. Σημαντικό να αναφερθεί είναι και η διατήρηση της αρκετά υψηλής μέσης τιμής, παρά τον έντονο ανταγωνισμό αλλά και την εμφάνιση αρκετών μαρκών. Στις μικρές οικιακές συσκευές τα είδη προετοιμασίας φαγητού food preparation συνέχισαν την πτωτική τους πορεία, η οποία οφείλεται σε όλες τις υποκατηγορίες, εκτός από τα liquidizer, που παραμένουν η κυρίαρχη τάση στην προετοιμασία υγιεινών τροφών/ροφημάτων.
Η κατηγορία μηχανών καφέ/ροφημάτων παρουσίασε αρνητικό πρόσημο σε αυτό το τρίμηνο, το οποίο προέρχεται σε μεγάλο ποσοστό από την πτώση της κατηγορίας των μηχανών με κάψουλες. Στα προϊόντα πληροφορικής πτώση κατέγραψε για ακόμα ένα τρίμηνο η κατηγορία των σταθερών υπολογιστών. Επίσης τα tablets συνέχισαν να καταγράφουν σημαντική πτώση, επηρεάζοντας συνολικά την εικόνα των προϊόντων τεχνολογίας. Στις τηλεπικοινωνίες τα σταθερά τηλέφωνα συνέχισαν την πτωτική τους πορεία το 2017.
