Της Ειρήνης Φρεζάδου
* Αρχιτέκτων - Πολεοδόμος
Είναι δύσκολο να μιλάει κανείς για την απώλεια ενός ανθρώπου που θαυμάζει, εκτιμά και αγαπάει όλη του τη ζωή. Όσοι είχαμε την σπάνια τύχη να συνεργαστούμε μαζί του, είμαστε συντετριμμένοι για τον αναπάντεχο θάνατο του σπουδαίου αρχιτέκτονα και πολεοδόμου Άλμπερτ Σπέερ Τζούνιορ. Αεικίνητος και σε συνεχή επαγγελματική δράση μέχρι το τέλος, έφυγε την Παρασκευή 15 Σεπτεμβρίου από πνευμονική εμβολή, ως συνέπεια ενός οικιακού ατυχήματος
Ιδρυτής του γραφείου πολεοδομικών και αρχιτεκτονικών μελετών με την αρχική ονομασία < Büro Speerplan> στις αρχές της δεκαετίας του ’70 στην Φραγκφούρτη, πρόδρομο της σημερινής αλυσίδας γραφείων Albert Speer und Partner>με θυγατρικά γραφεία σε τρεις ηπείρους(Ευρώπη, Ασία και Β.Αφρική)και 200 και πλέον συνεργάτες ανά την υφήλιο.
Το 1964 ο νεαρός Άλμπερτ κερδίζει το δεύτερο βραβείο σε ένα διεθνή αρχιτεκτονικό διαγωνισμό για το Ludwigshafen και παρά τις οικονομικές δυσκολίες της οικογένειας (ο πατέρας του, επίσης ονόματι Άλμπερτ Σπέερ και γνωστός αρχιτέκτονας του Χίτλερ εκτίει την ποινή του στη φυλακή ως εγκληματίας πολέμου, η οικογένεια με 6 παιδιά στο κοινωνικό περιθώριο), νοικιάζει με τα χρήματα του βραβείου ένα μεγάλο αρχοντικό διαμέρισμα στη Φραγκφούρτη, με χώρους που επικοινωνούν μεταξύ τους με ψηλές δίφυλλες πόρτες .Εκεί στεγάζει το νεότευκτο μελετητικό γραφείο Büro Speerplan:
<…’Ηταν τρέλλα, ήμουν άφραγκος, αλλά άνοιγα τις δίφυλλες πόρτες, καθόμουν στο πρώτο δωμάτιο, κρεμούσα τα σχέδια στο τελευταίο και έτσι είχα την απαραίτητη απόσταση για να βλέπω σωστά τα σχέδια. Το νοίκι ήταν πανάκριβο, άρα λοιπόν βλακεία,ε? Αλλά τελικά αποδείχθηκε ότι αυτό ήταν το σωστό!!! >
<…Χρειάζεται κανείς απόσταση, πρέπει να απομακρύνεσαι από τα σχέδια για να μπορείς να κρίνεις εάν είναι καλά η όχι. Αλλά και για να κατανοήσεις και τη ζωή χρειάζεσαι απόσταση, είναι θέμα κλίμακας…>
Αυτή η πρόταση συνοψίζει την φιλοσοφία και προσέγγιση του Αρχιτέκτονα και Δάσκαλου Σπέερ για το ευ ζειν, ευ οικοδομείν και ευ πολεοδομείν.
Αυτή η απαραίτητη απόσταση θέασης αποδείχθηκε βασικό συστατικό στοιχείο τόσο για την μεγάλη επαγγελματική του επιτυχία όσο και για την αντιμετώπιση του θέματος που τον στενοχωρούσε όλη του τη ζωή ,της σχέσης με τον πατέρα του Άλμπερτ Σπέερ. Οι ερωτήσεις τρίτων σχετικά με αυτό, ήταν ένα από τα λίγα πράγματα που μπορούσαν να χαλάσουν την διάθεση αυτού του αεικίνητου, χαμογελαστού αιώνιου έφηβου. Ο γενναίος Άλμπερτ προσπαθούσε όλη του τη ζωή να αποσυνδέσει το όνομα του από τον πατέρα του.
Μετά τον δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο επισκέπτεται την Ελλάδα και την Αθήνα με μία μοτοσυκλέττα Lambretta ερωτευμένος με μία Ελληνίδα. Οι γονείς της τον απορρίπτουν ,….. γιός εγκληματία πολέμου!!
Ο Άλμπερτ συνεχίζει το ταξίδι του στην Ελλάδα και την Τουρκία, την όμορφη Ελληνίδα όμως δεν την ξέχασε ποτέ, όπως μου εξομολογείται τον Μάιο του 2015 στην Αθήνα, όπου έρχεται για να παρευρεθεί στο Διεθνές Πολεοδομικό Συμπόσιο που διοργανώθηκε στο Μουσείο της Ακρόπολης.
To ομώνυμο Ίδρυμα <Άλμπερτ Σπέερ>, μετά από εισήγηση του Προέδρου του, φιλέλληνα καθηγητή στο Πολυτεχνείο ΕΤΗ της Ζυρίχης κυρίου Bernd Scholl, ήταν ο αποκλειστικός χρηματοδότης και χορηγός του Διεθνούς Συμποσίου που είχε σαν στόχο του να συμβάλλει στην σιδηροδρομική και πολεοδομική ανάπτυξη της Αθήνας, παρουσιάζοντας υλοποιημένα παραδείγματα από τέσσερις ευρωπαϊκές πρωτεύουσες.
50 προπτυχιακοί και μεταπτυχιακοί φοιτητές από τρία Πολυτεχνεία ,το ΕΜΠ, το Πανεπιστήμιο Πατρών και το Πολυτεχνείο ΕΤΗ της Ζυρίχης, παρακολούθησαν το συμπόσιο ως προετοιμασία του επακόλουθου Διεθνούς Φοιτητικού Σεμιναρίου και είχαν την ευκαιρία να ανταλλάξουν απόψεις με τους διεθνούς κύρους Ευρωπαίους εμπειρογνώμονες.
Το συμπόσιο έκλεισε με την συγκινητική ομιλία του Άλμπερτ Σπέερ, ο οποίος απευθυνόμενος στους νεαρούς Ευρωπαίους φοιτητές και επιστήμονες με πατρική τρυφερότητα, τόνισε την ανάγκη στήριξης της Ελλάδας και την σημασία των Διεθνών συνεργασιών σ αυτούς τους δύσκολους καιρούς για την ειρήνη και κοινωνική συνοχή της μεγάλης μας κοινής πατρίδας, της Ευρώπης.
Αυτό ήταν πάντα ο Άλμπερτ. Απέραντα τρυφερός και στηρικτικός σε κάθε ουσιαστική προσπάθεια, πατρικά τρυφερός στους συνεργάτες του, ουσιαστικά δημοκρατικός και ελεύθερος τόσο στη φιλοσοφία του σχεδιασμού(έτρεφε μια βαθειά αντιπάθεια στη δικτατορία της μορφοκρατίας),όσο και στην σχέση με τους συνεργάτες και φίλους τους.
Καλό ταξίδι αγαπημένε μας Άλμπερτ. Θα μας λείψεις πολύ….
