Από την έντυπη έκδοση
Του Αθαν. Χ. Παπανδρόπουλου
Ο Ζαν-Λικ Μελανσόν, εκλεκτός του Έλληνα πρωθυπουργού και του κόμματός του στις γαλλικές προεδρικές εκλογές του περασμένου Μαΐου, προετοιμάζει για το Σάββατο 23 Σεπτεμβρίου μία μεγάλη διαδήλωση στο Παρίσι κατά της μεταρρύθμισης του Γαλλικού Κώδικα Εργασίας, που είναι μία από τις κορυφαίες μεταρρυθμίσεις που θέλει να περάσει ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν.
Ακολουθούν την επόμενη ημέρα οι εκλογές στη Γερμανία, όπου η επικράτηση της Άγκελα Μέρκελ θεωρείται βέβαιη -αλλά δεν είναι διόλου σίγουρο με ποια πολιτική παράταξη θα επιλέξει να συγκυβερνήσει. Εκτιμάται ότι οι Χριστιανοδημοκράτες (CDU) ναι μεν θα είναι πρώτο κόμμα, αλλά χωρίς αυτοδυναμία. Θα τους λείπουν από 7 έως 15 έδρες σε μία Βουλή 620 βουλευτών. Έτσι, από την 25η Σεπτεμβρίου η Α. Μέρκελ θα αναζητήσει κυβερνητικό εταίρο.
Δεν είναι ωστόσο καθόλου βέβαιο ότι οι Σοσιαλδημοκράτες θα δεχθούν για τρίτη φορά να συγκυβερνήσουν. Ήδη, πολλά στελέχη του Σοσιαλδημοκρατικού Κόμματος (SPD) κάνουν λόγο για μία «κούρα αντιπολίτευσης», αλλά και πλήρους αναδιοργάνωσης του κόμματος, μακριά από τις υποχρεώσεις που δημιουργεί η άσκηση της εξουσίας. Γερμανός συνάδελφος, που γνωρίζει καλά το SPD, μας είπε: «Το κόμμα επί οκτώ χρόνια (2005-2009 και 2013-2017) έδειξε ότι βάζει τη Γερμανία πάνω από το ίδιο. Πλην, όμως, στην παρούσα φάση έχει υπαρξιακό πρόβλημα».
Αν, λοιπόν, το SPD απορρίψει τις προτάσεις της καγκελαρίου, τότε οι μόνες επιλογές που μένουν για την Άγκελα Μέρκελ είναι οι Πράσινοι και το Κόμμα των Φιλελευθέρων Δημοκρατών (FDP), το οποίο εκτιμάται ότι θα πετύχει ποσοστό 8% έως 10%, έναντι του 4,8% που πέτυχε στις εκλογές του 2013, με αποτέλεσμα για 0,2% να μην μπει στο Κοινοβούλιο.
«Πιθανή συμμαχία CDU-FDP θα είναι ο εφιάλτης για την προεδρία του Εμανουέλ Μακρόν» μας είπε στενός συνεργάτης του, μετά την ομιλία του Γάλλου προέδρου στην Πνύκα. Προσέθεσε δε ότι «η κατάσταση θα μπορούσε να πάρει άσχημη τροπή αν ο Μελανσόν και το Κίνημά του, με τη βοήθεια των κομμουνιστών, πετύχουν να ξεσηκώσουν τους Γάλλους. Σε κάθε περίπτωση, πάντως, οι εξελίξεις στη γερμανική πολιτική σκηνή είναι το κορυφαίο πρόβλημα σήμερα για τον πρόεδρο».
Πράγματι, οι φόβοι του Εμανουέλ Μακρόν δεν είναι αβάσιμοι. Ο νέος πρόεδρος του FDP, Κριστιάν Λίντνερ, 38 ετών, έχει διαμετρικά αντίθετη άποψη για την Ευρώπη και το μέλλον της από αυτήν του Γάλλου προέδρου. Απέχει όμως αισθητά και από τις φιλοευρωπαϊκές αντιλήψεις του αείμνηστου προέδρου του FDP Χανς-Ντίτριχ Γκένσερ, χάρη στον οποίο οι Φιλελεύθεροι Δημοκράτες συγκυβέρνησαν στη Γερμανία του Χέλμουτ Κολ από το 1982 έως το 1998.
Πριν απ’ όλα, ο Κρ. Λίντνερ είναι οπαδός της Ευρώπης των πολλών ταχυτήτων και στο επίπεδο αυτό έχει πολλούς συμμάχους και στους Χριστιανοδημοκράτες. Απορρίπτει επίσης κάθε επίδειξη αλληλεγγύης, πέρα από αυτήν που προβλέπουν οι ευρωπαϊκές συμφωνίες. Στο πλαίσιο αυτό, έχει ταχθεί υπέρ της εξόδου της Ελλάδας από την Ευρωζώνη, στο μέτρο που είναι γνωστό ότι οι ελληνικές κυβερνήσεις δεν τηρούν τις συμφωνίες που υπογράφουν για την πραγματοποίηση μεταρρυθμίσεων. «Κάθε χώρα πρέπει να φέρει την πλήρη και αποκλειστική ευθύνη της αγοράς εργασίας της και των όρων κοινωνικής προστασίας που ισχύουν στο εσωτερικό της. Κατά συνέπεια, απορρίπτεται η ιδέα να καθιερωθεί μία ευρωπαϊκή αποζημίωση εργασίας» λέει ο ηγέτης του FDP.
Σε πλήρη επίσης αντίθεση με σχετική γαλλική πρόταση, ο Κρ. Λίντνερ προτείνει την αυτόματη επιβολή ποινών στις χώρες που δεν τηρούν το Σύμφωνο Σταθερότητας και Ανάπτυξης. Στο πλαίσιο αυτό, το FDP έχει εκφράσει την αντίθεσή του με την πρόταση της ύπαρξης ενός Ευρωπαίου υπουργού Οικονομικών, γεγονός που συνιστά πονοκέφαλο και για τη Γερμανίδα καγκελάριο. Αναφορικά με το μέλλον της Ευρωζώνης, ο Κρ. Λίντνερ στηρίζει μεν την οικονομική της ενδυνάμωση, ωστόσο τονίζει ότι αυτή δεν μπορεί να γίνει εις βάρος χωρών που σέβονται αυτά που υπογράφουν και προς όφελος μελών που δεν τηρούν τους κανόνες του παιχνιδιού.
Το ερώτημα, έτσι, για τον Γάλλο πρόεδρο είναι πόσες από αυτές τις θέσεις θα βάλει στο ψυγείο το FDP για να μοιραστεί την εξουσία. Ένα άλλο ερώτημα είναι το πώς η Α. Μέρκελ θα διαχειριστεί την υστεροφημία της, μετά από 16 χρόνια παραμονής της στην εξουσία. Θα θελήσει να αφήσει το στίγμα της σε μία Ευρώπη πιο ολοκληρωμένη και συγκροτημένη, που θα είναι αυτή της ευρωπαϊκής Γερμανίας, ή θα προκρίνει την εκδοχή της γερμανικής Ευρώπης; Στην πρώτη περίπτωση, θα προτιμήσει τη συμμαχία με τους Πράσινους, αντί με το FDP. Στη δεύτερη, θα κάνει ένα καλό δώρο στον συνομήλικο του Εμανουέλ Μακρόν - με ό,τι αυτό θα σημαίνει για το ευρωπαϊκό οικοδόμημα και την αρχιτεκτονική του.