Προηγμένα βιοϋλικά που καλύπτουν τις εξατομικευμένες ανάγκες κάθε ασθενούς είναι το παρόν και το μέλλον της Αναγεννητικής Ιατρικής. Οι επιστήμονες των βιοϋλικών ασχολούνται συστηματικά με τον σχεδιασμό και την ανάπτυξη καινοτόμων έξυπνων βιοϋλικών για εμφυτεύματα, τα οποία θα παρέχουν θεραπευτικές λύσεις στις αναγεννητικές θεραπείες που αφορούν ελλείμματα σε οστά, χόνδρους, τένοντες, δέρμα, καρδιαγγειακό σύστημα καθώς και άλλους ιστούς και όργανα του σώματος.
Για την ανάπτυξη των νέων αυτών υπερσύγχρονων ιατρικών τεχνολογιών συνεργάζονται πολλές επιστημονικές ειδικότητες, όπως χημικοί, βιολόγοι, μηχανικοί, επιστήμονες υλικών και γιατροί, οι οποίοι καθορίζουν και αξιολογούν τα βιολογικά χαρακτηριστικά και διασφαλίζουν τη βέλτιστη αλληλεπίδραση των βιοϋλικών με τους ιστούς του ασθενούς.
Με αφορμή το συνέδριο της Ευρωπαϊκής Εταιρείας Βιοϋλικών (ESB) που πραγματοποιήθηκε από τις 4 έως τις 8 Σεπτεμβρίου στην Αθήνα και συγκεκριμένα στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών η επίκουρη καθηγήτρια του Τμήματος Επιστήμης και Τεχνολογίας Υλικών του Πανεπιστημίου Κρήτης κ. Μαρία Χατζηνικολαΐδου μας εξηγεί που και πως χρησιμοποιούνται τα βιοϋλικά.
Όπως λέει, τα βιοϋλικά χρησιμοποιούνται ως πρώτη ύλη για την παραγωγή μοσχευμάτων σε βιομηχανική κλίμακα, σε επιθυμητές διαστάσεις, με συγκεκριμένη γεωμετρία, αρχιτεκτονική και προδιαγραφές, μέσω αναδυόμενων τεχνολογιών όπως της 3D εκτύπωσης. Τέτοια βιοϋλικά χρησιμοποιούνται ήδη ως καρδιαγγειακά μοσχεύματα (στεντς) και στην οδοντιατρική (οδοντικά εμφυτεύματα), και το πεδίο εφαρμογής τους διευρύνεται συνεχώς.
Τα προηγμένα αυτά βιοϋλικά βρίσκουν εφαρμογή σχεδόν στο σύνολο των οργάνων του ανθρώπινου σώματος, ενώ αξιοποιούνται ήδη σε ιατρικές συσκευές και ιατροβιοτεχνολογικά προϊόντα, όπως τα οδοντιατρικά εμφυτεύματα και άλλα μοσχεύματα και μεμβράνες για την περιοχή του κρανίου, της στοματικής κοιλότητας, του μυοσκελετικού και καρδιαγγειακού συστήματος, του δέρματος, καθώς και τα βιοαποδομήσιμα χειρουργικά ράμματα.
Τα βιοϋλικά αυτά, φυσικά ή συνθετικά, σύμφωνα με την κ. Χατζηνικολαϊδου συμβάλλουν στην αντιμετώπιση νόσων, ελλειμμάτων ή τραυμάτων. Για παράδειγμα, ένας ασθενής με έλλειμμα στη γνάθο που χρειάζεται αποκατάσταση του οστού, θα μπορεί να λάβει τρισδιάστατο μόσχευμα από μήτρα βιοϋλικού με τις επιθυμητές βιολογικές ιδιότητες και συγκεκριμένη αρχιτεκτονική ειδικά για το πρόσωπό του.
Για να υπάρξει το αποτέλεσμα αυτό -αναφέρει η κ. Χατζηνικολαϊδου- απαιτείται εντατική και στοχευμένη διεπιστημονική εργασία, ξεκινώντας από την ταυτοποίηση ενός συγκεκριμένου κλινικού προβλήματος και σχεδιάζοντας το μονοπάτι υλοποίησης μέσα από την ανάπτυξη του βιοϋλικού με τα κατάλληλα χημικά, μηχανικά και βιολογικά χαρακτηριστικά, παρέχοντας παράληλλα στους βιομηχανικούς εταίρους τη δυνατότητα χρησιμοποίησης της καλύτερης δυνατής πρώτης ύλης.
Η κ. Χατζηνικολαΐδου εκτιμά πως στο άμεσο μέλλον θα είναι δυνατή η παραγωγή έξυπνων πολυ-λειτουργικών βιοϋλικών, τα οποία θα κατασκευάζονται πιο εύκολα σε σύνθετες 3D δομές ακρίβειας, θα είναι χαμηλού κόστους, εύκολα διαχειρίσιμα, και θα έχουν καλύτερες βιολογικές ιδιότητες που θα μιμούνται το μικροπεριβάλλον του ιστού και θα επιταχύνουν την αναγέννηση ιστών και οργάνων.
