Στην τελευταία θέση της Ευρώπης κατατάσσονται οι Έλληνες όσον αφορά την κατανάλωση Μη Συνταγογραφούμενων Φαρμάκων, με τη συνολική αγορά να προσδιορίζεται στα 407 εκατ. ευρώ μαζί με τα σκευάσματα της αρνητικής λίστας.

Ο κλάδος των Μη Συνταγογραφούμενων Φαρμάκων βρέθηκε στο επίκεντρο των συζητήσεων τα τελευταία δύο χρόνια, με το υπουργείο Υγείας να προσπαθεί να διατηρήσει ως ένα βαθμό τον έλεγχο της αγοράς μέσω της δημιουργίας της κατηγορίας των ΓΕΔΙΦΑ αλλά και των προσφάτως ψηφισθέντων διατάξεων που σχετίζονται με την απελευθέρωση της τιμής. Επίσης, πριν από μερικές μέρες το υπουργείο Υγείας προχώρησε στην έκδοση καταλόγου ενδεικτικών τιμών λιανικής πώλησης για τα Μη Συνταγογραφούμενα Φάρμακα όπως προβλέπονταν και στο πολυνομοσχέδιο για τα προαπαιτούμενα που πέρασε τον Μάιο από τη Βουλή. Πρόκειται για λίστα η οποία περιέχει 559 φαρμακευτικά σκευάσματα με τιμές από 0,13 ευρώ έως και… 172,49 ευρώ.

Στα ΜΗΣΥΦΑ περιλαμβάνεται μία ευρεία ομάδα σκευασμάτων -τόσο για τον βήχα και το κρυολόγημα, το γαστρεντερικό σύστημα, τη φροντίδα του δέρματος και των ματιών, όσο και βιταμίνες και αναλγητικά- τα οποία είναι κατάλληλα για χρήση χωρίς να απαιτείται ιατρική συνταγή και τα οποία δεν αποζημιώνονται από τα ασφαλιστικά ταμεία. 

Το σίγουρο είναι πως η ελληνική αγορά δείχνει ένα «παρθένο» πεδίο για την ανάπτυξη του συγκεκριμένου κλάδου, καθώς η διείσδυση των ΜΗΣΥΦΑ θεωρείται περιορισμένη σε σχέση με τις υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες. 

Ειδικότερα, σύμφωνα με τα στοιχεία που παρουσίασε πρόσφατα στο 2ο Συμπόσιο Φαρμακοεπιδημιολογίας στην Αλεξανδρούπολη, ο κ. Πάνος Ζαρογουλίδης, ΜΒΑ Φαρμακοποιός, πρόεδρος ΦΣ Πέλλας, η κατά κεφαλή δαπάνη για ΜΗΣΥΦΑ στην Ελλάδα είναι μόλις 21,3 ευρώ, όταν στην υπόλοιπη Ευρώπη είναι σημαντικά ψηλότερα. Συγκεκριμένα, με βάση τα επεξεργασμένα στοιχεία από την AESGP και το Assosalute Italia, στην πρώτη θέση κατατάσσεται Ελβετία με 106 ευρώ και ακολουθούν οι: Αυστρία με 93,50 ευρώ, Πολωνία με 82,90 ευρώ, Φινλανδία με 70,00 ευρώ, Γερμανία με 66,10 ευρώ, Σουηδία με 61,00 ευρώ, Βέλγιο με 58,70 ευρώ, Ηνωμένο Βασίλειο με 46,60 ευρώ, Κάτω Χώρες με 40,10 ευρώ, Ιρλανδία με 37,20 ευρώ, Γαλλία με 34,00 ευρώ, Δανία με 31,20 ευρώ, Ιταλία με 30,60 ευρώ, Νορβηγία με 25,00 ευρώ, Πορτογαλία με 23,40 ευρώ, ενώ πολύ κοντά στην Ελλάδα είναι η Ισπανία με 21,70 ευρώ. 

Την ίδια στιγμή στην Ελλάδα τα ΜΗΣΥΦΑ με τζίρο της τάξης των 231 εκατ. ευρώ κατέχουν ένα πολύ μικρό ποσοστό από τη συνολική φαρμακευτική αγορά, το χαμηλότερο επίσης σε όλη την Ευρώπη.  Ειδικότερα στην ελληνική αγορά τα ΜΗΣΥΦΑ έχουν μερίδιο της τάξης του 5,9%, όταν στην Πορτογαλία με ελαφρώς αυξημένο τζίρο στα 243 εκατ. ευρώ, το μερίδιό τους είναι στο 9,6% και στην Ισπανία στο 6,9%. Μόνο η Νορβηγία εμφανίζει χαμηλότερο μερίδιο το οποίο διαμορφώνεται στο 4,9%. Αξίζει να σημειωθεί ότι στο σύνολο των χωρών της Ευρώπης, το 2015 η αγορά των ΜΗΣΥΦΑ ξεπέρασε τα 29,7 δισ. ευρώ και αποτελεί το 15,8% της συνολική ευρωπαϊκής φαρμακευτικής αγοράς. Οι 5 πιο σημαντικές αγορές είναι αυτές της Γερμανίας, της Γαλλίας, του Ηνωμένου Βασιλείου, της Ιταλίας και της Πολωνίας, οι οποίες και αποτελούν το 77,5% της ευρωπαϊκής αγοράς των Μη Υποχρεωτικώς Συνταγογραφούμενων φαρμάκων. 

Η ελληνική αγορά

Σύμφωνα με τα στοιχεία που παρουσιάστηκαν, η ελληνική αγορά φαρμακείου εκτιμάται στα 3,59 δισ. ευρώ. Από αυτά τα αποζημιούμενα σκευάσματα έχουν αξία της τάξης των 2,76 δισ. ευρώ, ενώ τα ΜΗΣΥΦΑ (OTC και αρνητική λίστα) φτάνουν στα 407 εκατ. ευρώ. Τα είδη προσωπικής φροντίδας είναι της τάξης των 295 εκατ. ευρώ, τα αναλώσιμα ασθενών 124 εκατ. ευρώ και τα είδη ειδικής διατροφής στα 3 εκατ. ευρώ.

Με βάση επίσης εκτιμήσεις πωλήσεων από την επεξεργασία δεδομένων του χονδρεμπορίου, η δημοφιλέστερη δραστική ουσία στα OTC σκευάσματα είναι η παρακεταμόλη με μερίδιο σε όγκο 42% και ακολουθούν η Ξυλομεταζολίνη και η Οξυμεταζολίνη με 5,4% και 2% αντίστοιχα (για τη ρινική συμφόρηση). Μερίδιο 3,4% έχει η ασπιρίνη και περίπου 3% η Ιβουπροφαίνη και τέλος 2,8% μερίδιο έχουν τα αναλγητικά σκευάσματα δικλοφαινάκης (τζελ για μυϊκούς πόνους). 

Το υπόλοιπό ποσοστό της τάξης του 41,4% είναι διασπασμένο σε άλλα σκευάσματα με μικρά μερίδια. 

Όσον αφορά την αγορά της Ευρώπης, η δημοφιλέστερη κατηγορία είναι τα ΜΗΣΦΑ για το αναπνευστικό με 5,7 δισ. ευρώ ή το 19,4% της συνολικής αγοράς. Στη συγκεκριμένη κατηγορία η Γερμανία κρατάει τα σκήπτρα με 1,4 δισ. ευρώ, ακολουθούν η Πολωνία με 757 εκατ. ευρώ, η Ιταλία με 733 εκατ. ευρώ, το Ηνωμένο Βασίλειο με 719 εκατ. ευρώ και η Γαλλία με 529 εκατ. ευρώ. Η επόμενη πλέον δημοφιλής κατηγορία είναι τα αναλγητικά με 3,7 δισ. ευρώ, δηλ. το 12,7% της αγοράς, με το Ηνωμένο Βασίλειο να βρίσκεται στην πρώτη θέση με 778 εκατ. ευρώ, η Ιταλία με 504 εκατ. ευρώ, η Γερμανία με 479 εκατ. ευρώ, η Γαλλία με 448 εκατ. ευρώ και η Πολωνία με 431 εκατ. ευρώ. Επίσης στα 3 δισ. ευρώ διαμορφώνεται ο τζίρος στην Ευρώπη για ΜΗΣΥΦΑ του Γαστρεντερικού Συστήματος με μερίδιο 10,3% και τέλος τα Δερματολογικά ΜΗΣΥΦΑ έχουν τζίρο 2,5 δισ. ευρώ ήτοι μερίδιο 8,4%. 

Η μεγάλη λοιπόν απόσταση της χώρας μας με την Ευρώπη φαίνεται να ανοίγει και την όρεξη σε διάφορες φαρμακευτικές εταιρείες, αλλά την ίδια στιγμή η επέκταση των ΜΗΣΥΦΑ και δη της αυτοθεραπείας με την κατάλληλη βέβαια ενημέρωση εξοικονομεί πόρους και για το σύστημα υγείας αλλά και για τα νοικοκυριά καθώς οι ασθενείς δεν θα επιβαρύνονται με περιττά κόστη για ιατρικές υπηρεσίες. Μάλιστα, είναι χαρακτηριστικό το παράδειγμα της Ισπανίας η οποία είναι στα ίδια χαμηλά με εμάς επίπεδα κατανάλωσης ΜΗΣΥΦΑ.