Από την έντυπη έκδοση
Του Βασίλη Κωστούλα
[email protected]
Πρόκειται για μια αληθινή επιτυχία. Η κυβέρνηση ξεπέρασε κατά τουλάχιστον 8 φορές τον δημοσιονομικό στόχο του μνημονίου για το 2016, πετυχαίνοντας το υψηλότερο πρωτογενές πλεόνασμα το οποίο έχει καταγραφεί τα τελευταία 22 χρόνια.
Ο δρόμος ωστόσο στρώθηκε με αύξηση φορολογικών συντελεστών, ΦΠΑ και ειδικών φόρων κατανάλωσης, προκαταβολών φόρου στις επιχειρήσεις, αλλά και εισπράξεων από ασφαλιστικές εισφορές. Το αποτέλεσμα ήταν το ελληνικό κράτος να συγκεντρώσει 3,5 δισ. ευρώ περισσότερα έσοδα από φόρους σε σύγκριση με το 2015, στις πλάτες της παραγωγής και της εργασίας.
Διότι, όπως με κάθε ευκαιρία υποστηρίζουν εκπρόσωποι των θεσμών, χωρίς να διαψεύδονται, το μίγμα της δημοσιονομικής προσαρμογής το αποφασίζει η κυβέρνηση της χώρας· «δεν είναι δουλειά μας να φτιάχνουμε τους φορολογικούς συντελεστές» είχε πει στη «Ν» ο επίτροπος Πιερ Μοσκοβισί.
Βεβαίως, στη θετική για τους δημοσιονομικούς στόχους επίδοση του ελληνικού Δημοσίου συντέλεσε και μια περικοπή δαπάνης, εκείνης των συντάξεων. Αλλά ακόμη περισσότερο μια στάση πληρωμών, στα πεδία προμηθευτών και ληξιπρόθεσμων οφειλών, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για την πραγματική οικονομία.
Το κυριότερο όμως είναι ότι όλο αυτό δεν χρειαζόταν, σε αυτόν τον βαθμό, το 2016. Ο κυβερνητικός συνασπισμός των πολιτικών δυνάμεων που ανελίχθηκαν στη διακυβέρνηση με αφήγημα κατά της περιοριστικής πολιτικής πέτυχε πρωτογενές πλεόνασμα 3,9% του ΑΕΠ, όταν η υποχρέωση με βάση τις δεσμεύσεις του για την παροχή χρηματοδότησης από τον μηχανισμό διάσωσης των θεσμών ήταν μόλις 0,5% του ΑΕΠ.
«Πλέον είναι βέβαιο ότι θα πιαστούν οι στόχοι που θέτει το πρόγραμμα για το 2017 και για το 2018, καθώς το αποτέλεσμα του 2016 είναι τέτοιο που δεν αφήνει περιθώρια αμφισβητήσεων» διαμηνύουν στο Μέγαρο Μαξίμου, όπου προφανώς εκτιμούν ότι οι Έλληνες φορολογούμενοι, νοικοκυριά κι επιχειρήσεις, μπορούν να σηκώσουν το ίδιο βάρος τουλάχιστον έως το 2019.
Σημειωτέον, εκτός από την κόπωση των φορολογουμένων, η κυβέρνηση θα πρέπει να λάβει υπ’ όψιν και άλλες παραμέτρους, όπως το γεγονός ότι, εν όψει των φορολογικών αυξήσεων το 2017, τους τελευταίους μήνες το 2016 υπήρξε μια «αποθεματοποίηση» εσόδων από ειδικούς φόρους, μέσω μαζικών αγορών σε τομείς όπως τα καύσιμα και τα τσιγάρα. Επιπλέον, το 2016 «δούλεψαν» οι πληρωμές με ηλεκτρονικό χρήμα τις οποίες ευνόησαν ιδιαίτερα τα capital controls· αυτά όμως φαίνεται πως θα παραμείνουν.
Ο υπερβάλλων ζήλος και κυρίως η στρεβλή μέθοδος στη δημοσιονομική προσαρμογή φαίνεται να μην προβληματίζουν την κυβέρνηση. Αλλά ούτε και τους θεσμικούς πιστωτές, οι οποίοι αρκούνται με την επίτευξη, πόσο μάλλον με την υπέρβαση, των στόχων που αφορούν την επιστροφή των χρημάτων τους.
