Από την έντυπη έκδοση
Της Νατάσας Στασινού
[email protected]
Όταν η Κύπρος υποχρεώθηκε στη βίαιη συρρίκνωση του χρηματοπιστωτικού συστήματός της, το επιχείρημα είχε ως εξής: Οι φορολογούμενοι δεν μπορούν να πληρώνουν τα σπασμένα των τραπεζών. Αυτό είναι καθήκον των επενδυτών, δηλαδή μετόχων και ομολογιούχων.
Βέβαια, πολλοί από εκείνους που είδαν τις καταθέσεις τους να εξαφανίζονται εν μια νυκτί δεν ήταν επενδυτές, αλλά η... παράπλευρη απώλεια. Το bail in, όπως ονομάστηκε αυτή η διαδικασία, ισχύει από τον φετινό Ιανουάριο για όλα τα κράτη-μέλη.
Ή μήπως όχι; Οι Βρυξέλλες διαμηνύουν πως οι κανόνες δεν αλλάζουν. Ολοένα και περισσότεροι όμως τους αμφισβητούν, ενώ η ίδια η πραγματικότητα τους δοκιμάζει.
«Κόκκινα» δάνεια, αρνητικά επιτόκια που τρώνε την κερδοφορία, έκθεση στις αγορές εμπορευμάτων που καίει, αλλά και πρόστιμα-φωτιά για πώληση τοξικού ενεργητικού ή χειραγώγηση διατραπεζικών επιτοκίων και άλλων παραγώγων.
Οκτώ χρόνια μετά την παγκόσμια χρηματοπιστωτική κρίση, το φάντασμα της Lehman είναι εδώ, απλώνοντας τη σκιά του στην Deutsche Bank.
Ας θυμηθούμε τι έγινε στην προηγούμενη κρίση. Από τα τέλη του 2007 έως και το 2012 η Κομισιόν ενέκρινε άμεση κρατική ενίσχυση ύψους άνω των 500 δισ. ευρώ για να αποφύγουν οι τράπεζες τον γκρεμό. Η κρατική βοήθεια δεν περιορίστηκε εκεί.
Επιπλέον 1,1 τρισ. ευρώ δόθηκε με τη μορφή εγγυήσεων, ενώ εάν προσθέσουμε και τις διάφορες άλλες παρεμβάσεις απαλλαγής των τραπεζών από το «τοξικό» ενεργητικό, το συνολικό κόστος των bail outs άγγιξε τα 5 τρισ. ευρώ. Η κρίση οφειλόταν σε λάθη τραπεζιτών και όχι πολιτών.
Το κόστος θα ήταν, όμως, πολλαπλάσιο σε περίπτωση που οι κυβερνήσεις επέτρεπαν τον αιφνίδιο θάνατο χρηματοπιστωτικών κολοσσών, με καταθέσεις πολλών τρισεκατομμυρίων, αλλά και μεγάλη έκθεση σε κρατικό χρέος. Ένα οικονομικό χάος από το οποίο δεν θα γλίτωνε κανείς. Οι Ευρωπαίοι αποφάσισαν να βάλουν τέλος στα αέναα κρατικά δεκανίκια.
Αναγνώρισαν ότι για να γίνει αυτό και να λειτουργήσουν τα bail ins χρειάζεται πραγματική τραπεζική ένωση. Αυτή, όμως, δεν σημαίνει απλώς ενιαία εποπτεία ή ενιαίο μηχανισμό εκκαθάρισης, αλλά και ενιαίο δίχτυ ασφαλείας για τις καταθέσεις - κάτι που το Βερολίνο αρνείται.
Όσο η τραπεζική ένωση μένει λειψή, το bail in θα «πονάει» περισσότερο από τα bail outs. Και στο ερώτημα ποιος θα σώσει τελικά τις τράπεζες, οι φορολογούμενοι θα απαντούν «μάλλον και πάλι εμείς».
