Από την έντυπη έκδοση
Της Νατάσας Στασινού
[email protected]
Πλοία ναυλωμένα από τη Frontex μετέφεραν την περασμένη Δευτέρα περίπου 200 πρόσφυγες από τη Λέσβο και τη Χίο στην Τουρκία.
Ηταν η πρώτη και μόνη ημέρα εφαρμογής της συμφωνίας επαναπροώθησης, η οποία και έχει «παγώσει», καθώς οι πρόσφυγες… εξαφανίστηκαν.
Μία συμφωνία την οποία «διαφήμισαν» ως σωτήρια αρκετοί, αλλά αμφισβητούν ή και καταγγέλλουν ακόμη περισσότεροι.
Οι αντιδράσεις έρχονται από πολλές και διαφορετικές πλευρές, αλλά καταλήγουν στο ίδιο συμπέρασμα: δεν είναι δυνατόν να θεωρηθεί λύση διαρκείας.
Οσοι εστιάζουν την προσοχή τους στα νομικά ζητήματα και στην προστασία των δικαιωμάτων των προσφύγων βλέπουν μία συμφωνία της Ε.Ε. με το... «διάβολο».
Η Αγκυρα δεν έχει καθαρό «ποινικό μητρώο» στο μέτωπο - αυτό και η Ευρώπη το γνωρίζει πολύ καλά.
Η Διεθνής Αμνηστία έχει επανειλημμένα επισημάνει πως η γειτονική χώρα δεν συνιστά ασφαλή προορισμό για πρόσφυγες, ενώ σοβαρές ενστάσεις για τη νομιμότητα της συμφωνίας έχει εκφράσει και η Υπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ.
Αλλοι πάλι σχολιάζουν πως εάν η τουρκική πλευρά ήθελε πραγματικά να ελέγξει τα κυκλώματα διακίνησης στις ακτές της θα το είχε ήδη πράξει, εκφράζουν προβληματισμό για τη δυνατότητα παρουσίας Τούρκων αξιωματούχων στα ελληνικά νησιά ή και φοβούνται προσπάθεια αμφισβήτησης κυριαρχικών δικαιωμάτων στο Αιγαίο.
Λίγοι έχουν πειστεί ότι τα χρήματα, η βίζα και το «ξεπάγωμα» ορισμένων κεφαλαίων στη διαδικασία ένταξης στην Ε.Ε. αρκούν για να αλλάξουν αίφνης οι γείτονες.
Οσο η Ευρώπη βρίσκεται υπό πίεση, η Αγκυρα θα μπορεί να ζητά πρόσθετα ανταλλάγματα.
Ακόμη όμως και εάν δεχθούμε ότι η Τουρκία είναι ένας αξιόπιστος εταίρος, ότι έχουμε να κάνουμε με ένα δίκαιο «δούναι και λαβείν», δεν μπορούμε να μην επισημάνουμε την ανετοιμότητα των ελληνικών αρχών σε πρακτικό επίπεδο.
Οι δομές και το δυναμικό για τον έλεγχο, την ταυτοποίηση στοιχείων και επεξεργασία των αιτήσεων ασύλου, που έχουν δικαίωμα να υποβάλουν όλοι οι νεοεισερχόμενοι, δεν επαρκούν.
Ελάχιστα, δε, έχουν γίνει στο μέτωπο της δημιουργίας χώρων φιλοξενίας με αξιοπρεπείς συνθήκες για όσους μείνουν στη χώρα προσωρινά, ενώ καμία πρόνοια δεν έχει υπάρξει για τους περίπου 50.000 πρόσφυγες, που, όπως φαίνεται, θα εγκατασταθούν μόνιμα στην Ελλάδα.
Ας δεχθούμε ότι όλα αυτά θα διορθωθούν, ότι θα εκπλαγούμε ευχάριστα.
Αυτό που σίγουρα δεν αλλάζει είναι το γεγονός ότι η επιτυχία της συμφωνίας σε βάθος χρόνου εξαρτάται απολύτως από τις διαθέσεις των υπόλοιπων Ευρωπαίων.
Τα κράτη-μέλη της Ενωσης καλούνται να αποδεχθούν -σε εθελοντική και μόνο βάση- τη μετεγκατάσταση ίσου αριθμού προσφύγων, με όσους θα επαναπροωθούνται στην Τουρκία.
Και εδώ τα περιθώρια για ευχάριστες εκπλήξεις είναι λίγα. Γιατί μία Μέρκελ… δεν φέρνει την άνοιξη.
Η συμφωνία δεν είναι καλή, αλλά είναι καλύτερη από το χάος σχολίαζε προ ημερών ο «Guardian». Πολλοί δεν έχουν πειστεί ούτε για αυτό.
