Από την έντυπη έκδοση
Της Εφης Τριήρη
[email protected]
Κάποιοι, στο Παρίσι, με τη σύνοδο κορυφής για την κλιματική αλλαγή, προσπάθησαν να αλλάξουν τον κόσμο, ενώ κάποιοι άλλοι, στη Βιέννη, στη σύνοδο του ΟΠΕΚ, προσπάθησαν να ανταποκριθούν σε έναν κόσμο που αλλάζει... Η προσπάθεια έπεσε μάλλον στο κενό, γιατί οι αντιλήψεις που ίσχυαν στο παρελθόν για το κραταιό καρτέλ του πετρελαίου δεν πρέπει να θεωρούνται πλέον και τόσο δεδομένες.
Παρά τις προσδοκίες που είχαν καλλιεργηθεί, οι χώρες-μέλη του ΟΠΕΚ δεν συμφώνησαν να θέσουν ένα πλαφόν στην παραγωγή πετρελαίου στην πρόσφατη σύνοδό τους, που έκλεισε τελικά με διαφωνίες. Ετσι οι τιμές πετρελαίου συνεχίζουν την κατιούσα, με το αργό να διολισθαίνει και πάλι κάτω από τα 40 δολάρια το βαρέλι, χωρίς να διαφαίνεται κάποια ελπίδα στον ορίζοντα. Αυτή τη στιγμή ο ΟΠΕΚ δεν αποτελεί πλέον καρτέλ.
Η προσφορά και η ζήτηση καλούνται να κάνουν τώρα τα μαγικά τους και θα το κάνουν. Ομως, τα στοιχεία του ίδιου του ΟΠΕΚ υποδηλώνουν ότι τα χειρότερα δεν έχουν ακόμη παρέλθει για τα μέλη του. Η αναμενόμενη άρση των ιρανικών κυρώσεων θα συντηρήσει την υπερπροσφορά που υπάρχει ήδη στην αγορά και το 2016. Αλλοτε θα χαρακτηριζόταν μεν δύσκολη η προσπάθεια να περιοριστεί η προσφορά πετρελαίου στην αγορά μέσω της μείωσης των ποσοστώσεων, αλλά όχι ανέφικτη, καθώς ο κορυφαίος παραγωγός του ΟΠΕΚ, η Σαουδική Αραβία, χρησιμοποιούσε τη μέθοδο του «μαστιγίου και του καρότου». Σήμερα, δεν υπάρχει ούτε καν διάθεση για κάτι τέτοιο εφόσον δεν είναι γνωστός ο αριθμός της νέας ποσότητας ιρανικού πετρελαίου που θα εισρεύσει στην αγορά.
Επειτα, υπάρχει και ένα πιο δομικό πρόβλημα, η παραγωγή από σχιστολιθικά κοιτάσματα. Και να φανταστεί κανείς ότι το καρτέλ πριν από κάποια χρόνια «έλυνε και έδενε» - αναφέρεται χαρακτηριστικά το εμπάργκο του 1973, που τετραπλασίασε την τιμή αργού. Ομως, αυτές οι υψηλές τιμές κατέστησαν επιτακτική ανάγκη τις νέες τεχνολογικές καινοτομίες, όπως η εκμετάλλευση των σχιστολιθικών κοιτασμάτων, που άλλαξαν την οικονομία του πετρελαίου. Θα μπορούσε να ισχυριστεί κάποιος ότι «ο ΟΠΕΚ σκότωσε τον εαυτό του με τα ίδια του τα πετρελαϊκά όπλα».
Το «κλειδί» λοιπόν τώρα για την πρόβλεψη των τιμών πετρελαίου το κρατούν τα σχιστολιθικά κοιτάσματα της Βόρειας Ντακότα, η ιρανική διαπραγμάτευση και τα κινεζικά εργοστάσια και όχι οι σύνοδοι του ΟΠΕΚ στη Βιέννη. Και, φυσικά, τα «θύματα» των πολιτικών ελέγχου της αγοράς συνεχίζουν να είναι κάποιες οικονομίες....
