Του Κώστα Δεληγιάννη
Αν και οι επιστήμονες δεν γνωρίζουν ποια είναι η φύση της σκοτεινής ύλης, έχουν ανακαλύψει ότι κάνει αισθητή την παρουσία της με τον τρόπο που επιδρά με τη βαρύτητά της σε κοσμικές δομές όπως οι γαλαξίες, με συνέπεια να έχουν υπολογίσει πως αντιστοιχεί στο 21% της ύλης-ενέργειας του σύμπαντος. Μήπως όμως αυτό το μυστηριώδες υλικό έχει επίσης παίξει ρόλο στη βιοποικιλότητα της Γης, και είναι η αιτία που κατάφερε τελικά να αυξηθεί ο πληθυσμός των μικρών χερσαίων θηλαστικών;
Με αυτό το σενάριο ασχολείται η Λίζα Ράνταλ, θεωρητική φυσικός από το πανεπιστήμιο του Χάρβαρντ, η οποία εξερευνά την πιθανότητα η σκοτεινή ύλη να βρίσκεται πίσω από μία από τις μεγαλύτερες φυσικές καταστροφές στον πλανήτη. Αυτή η καταστροφή, δηλαδή η πρόσκρουση ενός τεράστιου κομήτη, είχε σαν αποτέλεσμα να αφανισθούν οι δεινόσαυροι και επομένως να ανοίξει ο δρόμος για την ευημερία των θηλαστικών.
Ενδείξεις για την ισχύ του παραπάνω σεναρίου, σύμφωνα με τη Ράνταλ, είναι δεδομένα σχετικά με τον ηλικίας 66 εκατομμυρίων ετών κρατήρα στην πολιτεία Γιουκατάν του Μεξικού. Επίσης, η επιστήμονας επιστρατεύει στοιχεία για τη δράση της σκοτεινής ύλης στο Νέφος του Όορτ, μια περιοχή του εξωτερικού ηλιακού συστήματος που πιστεύεται πως είναι η πηγή όλων των κομητών που εισέρχονται στο Ηλιακό σύστημα.
Η θεωρητική φυσικός αναλύει τα παραπάνω δεδομένα στο νέο βιβλίο της “ Dark Matter and the Dinosaurs: The Astounding Interconnectedness of the Universe” (“Η Σκοτεινή Ύλη και οι Δεινόσαυροι: Η Εκπληκτική Διασύνδεση του Σύμπαντος”), το οποίο εκδόθηκε σήμερα. Το βιβλίο πραγματεύεται την υπόθεση πως ένας λεπτός δίσκος σκοτεινής ύλης θα μπορούσε να επηρεάσει την κίνηση κομητών στις εξώτερες περιοχές του ηλιακού συστήματος, καθώς αυτό περιφέρεται γύρω από τον Γαλαξία, και επομένως να αποτελεί την αιτία της σύγκρουσης.
Βέβαια, η Ράνταλ παραδέχεται πως ο συγκεκριμένος δίσκος δεν έχει βρεθεί. Ωστόσο, προσθέτει, τα διαθέσιμα δεδομένα δεν αποκλείουν την ύπαρξή του, ενώ σύντομα οι επιστήμονες θα έχουν στη διάθεσή τους αστρονομικά όργανα για να απαντήσουν τελεσίδικα.
Σύμφωνα με τη φυσικό, η εξαφάνιση των δεινοσαύρων αποτελεί ένα δραματικό παράδειγμα διασύνδεσης. Οι περισσότεροι επιστήμονες θεωρούν πως η αιτία της εξαφάνισης είναι η σφοδρή πρόσκρουση ενός ουράνιου σώματος, αν και είναι διχασμένοι σχετικά με το κατά πόσο το σώμα αυτό προερχόταν από κάποια εσωτερική περιοχή του ηλιακού συστήματος ή από τις “παρυφές” του, όπως το Νέφος του Όορτ.
Αν όμως ο “δολοφόνος” των δεινοσαύρων ήταν όντως ένας κομήτης, το επόμενο ερώτημα είναι τι τον “έσπτρωξε” προς τη Γη. Μάλιστα, η συγκεκριμένη πρόσκρουση δεν είναι η μοναδική στην “ιστορία” της Γης. Οι επιστήμονες διαθέτουν ενδείξεις πως τέτοια ουράνια σώματα “επισκέπτονται” τον πλανήτη μας, ανά 30-35 εκατομμύρια χρόνια.
Η απόσταση του Νέφους είναι τόσο μεγάλη, όπως και η χρονική συχνότητα των “επισκέψεων”, που οι επιστήμονες αναζητούν την προέλευση των κομητών έξω από το ηλιακό μας σύστημα, υποθέτοντας πως πρόκειται για σώματα που συναντά το ηλιακό μας σύστημα καθώς περιφέρεται αργά γύρω από τον Γαλαξία. Ωστόσο, η συχνότητα των συγκρούσεων που προκύπτει με αυτό τον τρόπο δεν αντιστοιχεί στην εκτιμώμενη .
Κι εδώ είναι που αναλαμβάνει “δράση” η σκοτεινή ενέργεια και πιο συγκεκριμένα η βαρυτική της επίδραση στον ορατή ύλη. Ο λόγος είναι πως, σε αντίθεση με την ορατή ύλη, η σκοτεινή ύλη δεν είναι συγκεντρωμένη στο επίπεδο του γαλαξιακού δίσκου, αλλά επεκτείνεται πάνω και κάτω από αυτό.
Η Ράνταλ αναρωτιέται τι θα συνέβαινε αν δεν υπήρχε ένα είδος σκοτεινής ύλης, όπως άλλωστε συμβαίνει και με την ορατή. Σε αυτή την περίπτωση, η επιστήμονας υποθέτει πως θα μπορούσε να υπάρχει ένα είδος σκοτεινού σωματιδίου που να εκπέμπει ενέργεια, και επομένως να συμπυκνώνεται.
Τότε, συμπυκνωμένες ποσότητες του υλικού θα έχουν σχηματίσει έναν περιστρεφόμενο δίσκο γύρω από το κέντρο του Γαλαξία. Ο δίσκος αυτός, συνεχίζει η φυσικός, θα ήταν 100 φορές λεπτότερος και 200 φορές πυκνότερος από αυτόν της ορατής ύλης, με συνέπεια να έχει αρκετά μικρή πυκνότητα ώστε να μπορεί όντως να είναι η αιτία των συγκρούσεων.
