Τον έντονο προβληματισμό μιας σειράς ειδικών συνταγματικού δικαίου, αναφορικά με τα χαρακτηριστικά του δημοψηφίσματος της 5ης Ιουλίου, μεταφέρει στη «Ν» ο καθηγητής Συνταγματικού Δικαίου στη Νομική Σχολή του ΑΠΘ Παναγιώτης Μαντζούφας, ο οποίος θεωρεί πιθανό σενάριο την αμφισβήτηση του αποτελέσματος μετά από προσφυγή στο Εκλογοδικείο.
Η πρώτη ένσταση αφορά στη χρονική διάρκεια ανάμεσα στην προκήρυξη και τη διενέργεια της ψηφοφορίας. «Από καταβολής νεοελληνικού κράτους δεν έχει διενεργηθεί ποτέ η οποιαδήποτε εκλογική διαδικασία μέσα σε διάστημα μιας εβδομάδας. Κάτι ανάλογο δεν έχει συμβεί ίσως και πουθενά στον κόσμο. Η συνταγματική πρόβλεψη των 30 ημερών δεν είναι τυχαία. Αφενός δεν προλαβαίνει να ενημερωθεί επαρκώς για το ζήτημα η κοινή γνώμη, αφετέρου δεν προλαβαίνει να προετοιμαστεί άρτια ο εκλογικός μηχανισμός. Πώς θα ετοιμαστούν σωστά οι εκλογικοί κατάλογοι; Τι θα γίνει με τους δικαστικούς αντιπροσώπους;».
Η δεύτερη ένσταση αφορά στη διατύπωση του ερωτήματος. Ειδικότερα, προκαλεί ιδιαίτερο προβληματισμό η επιλογή να προταχθεί το «όχι» στο ψηφοδέλτιο. «Κανονικά θα έπρεπε να υπάρχουν δύο ξεχωριστά ψηφοδέλτια, αλλά προφανώς δεν υπήρχαν ούτε χρόνος, ούτε χρήματα». Διαφορετικά, η πλέον διαδεδομένη πρακτική είναι το «‘ναι’ ή ‘όχι’». Επιπλέον, το ερώτημα στο εκάστοτε δημοψήφισμα οφείλει να είναι απολύτως σαφές, απλό και ξεκάθαρο, χωρίς παραμέτρους, προϋποθέσεις και τεχνικές πληροφορίες. Είναι μάλλον χαρακτηριστική η σύγκριση του ψηφοδελτίου της 5ης Ιουλίου στην Ελλάδα, για παράδειγμα, με το ψηφοδέλτιο του δημοψηφίσματος στη Σκωτία (βλ. φωτογραφία). «Επίσης, το θέμα δεν προσφέρεται ούτως ή άλλως για δημοψήφισμα, καθώς αφορά ένα ζήτημα τα δεδομένα του οποίου μπορούν να αλλάξουν ανά πάσα στιγμή. Αν δηλαδή οι πιστωτές τροποποιήσουν κάποιες παραμέτρους;».
Η αποστροφή του κ. Μαντζούφα είναι κατηγορηματική: «Δεν τηρούνται εγγυήσεις γνήσιας έκφρασης της λαϊκής βούλησης». Μάλιστα, ο ίδιος θεωρεί περισσότερο από πιθανό το αποτέλεσμα να προσβληθεί στο Εκλογοδικείο «το οποίο μπορεί να κρίνει ότι η διαδικασία διενεργήθηκε μέσα σε συνθήκες αμφισβήτησης».
Σημειωτέον, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας δεσμεύεται απολύτως από τις αποφάσεις της εκάστοτε κυβέρνησης. Στην περίπτωση διαφωνίας του, μοναδική επιλογή είναι η παραίτηση από το αξίωμα.
ΒΑΣΙΛΗΣ ΚΩΣΤΟΥΛΑΣ
[email protected]
@VasKostoulas
