Η Ελλάδα συμμετέχει για 10η φορά στη Διεθνή Έκθεση Αρχιτεκτονικής «La Biennale di Venezia», η οποία είναι η σημαντικότερη έκθεση αρχιτεκτονικής διεθνώς και συγκεντρώνει περισσότερους από 200.000 επισκέπτες στους 6 μήνες που λειτουργεί.
Η ελληνική συμμετοχή στη φετινή διοργάνωση, που θα διαρκέσει από τις 7 Ιουνίου έως τις 23 Νοεμβρίου, με Εθνικό Επίτροπο τον Γιάννη Αίσωπο, αρχιτέκτονα, Καθηγητή στο Πανεπιστήμιο Πατρών, έχει τίτλο «Tourism Landscapes: Remaking Greece». Πραγματεύεται το ρόλο του τουρισμού ως εργαλείου διαρκούς εκμοντερνισμού της χώρας μέσω της κατασκευής δομημένων τοπίων τουρισμού - ξενοδοχεία και θέρετρα, οργανωμένες ακτές, αρχαιολογικοί χώροι, αρχαιολογικά Μουσεία, διαμορφώσεις δημοσίων χώρων και τοπία υποδομών - αλλά και τη συνακόλουθη συνεχή (ανα)διαμόρφωση της εθνικής μας ταυτότητας.
1962 Μεγάλη Ακτή, Βουλιαγμένη Π. Βασιλειάδης, Ε. Βουρέκας, Π. Σακελλάριος. Πηγή Αρχείο Κ. Μεγαλοκονόμου.
Η ελληνική Ιστορία και το ελληνικό τοπίο συγκρότησαν από κοινού τον μύθο της σύγχρονης Ελλάδας. Το κλασικό παρελθόν της χώρας και η ιστορική και πολιτισμική συνέχεια διαμέσου του αναλλοίωτου του τοπίου καθόρισαν την ταυτότητα του νεότερου ελληνικού κράτους. Τα ίδια αυτά στοιχεία - Ιστορία και τοπίο - αποτέλεσαν την βάση για την είσοδο της Ελλάδας σε έναν νέο τομέα οικονομικής δραστηριότητας που ξεκίνησε στην μεταπολεμική περίοδο εκμοντερνισμού της χώρας: τον τουρισμό, μια παγκόσμια βιομηχανία, στην οποία η Ελλάδα έμελε να παίξει σημαντικό ρόλο, σε παγκόσμια κλίμακα.
Εικόνα που θα χρησιμοποιηθεί στην Μπιενάλε. Η Ακτή ΕΟΤ Καβάλας, 1965 (αρχ. Γιώργος Νικολετόπουλος).
Ο τουρισμός είναι μια κατεξοχήν εξωστρεφής δραστηριότητα που προϋποθέτει συνεχή επικοινωνία με το «άλλο», επαφή με το νέο και προσαρμογή σε αυτό και συνεχή (ανα)διαμόρφωση ταυτότητας. Με αρχιτεκτονικούς όρους, μια διαρκή ανακατασκευή του δομημένου τοπίου.
Ήδη από τις δεκαετίες του ’50 και του ’60, τοπία που συνδύαζαν την εξαιρετική φυσική ομορφιά με την Ιστορία και την αναψυχή επιλέχτηκαν για την κατασκευή παραθαλάσσιων ξενοδοχείων, θέρετρων και οργανωμένων ακτών που θα προσέφεραν τις απαραίτητες υποδομές για την επερχόμενη μαζική εισροή τουριστών. Η αρχιτεκτονική αυτή δεν υποτάσσεται στις προϋπάρχουσες πολιτισμικές και μορφικές δεσμεύσεις του παραδοσιακού αλλά υιοθετεί τη μοντέρνα αρχιτεκτονική γλώσσα. Αναζητεί την κρυμμένη ευφυΐα του φυσικού ή κατασκευασμένου τοπίου που υποδέχεται τα κτήρια με στόχο μια νέα χωρική και νοητική εμπειρία.
1960 Ξενία Ακροναυπλίας, Ιωάννης Τριανταφυλλίδης. Πηγή - Φωτογραφικά Αρχεία Μουσείου Μπενάκη.
Στις δεκαετίες που ακολούθησαν, η διεθνής ανάπτυξη του τομέα της προστασίας κτηρίων και συνόλων και ο ερχομός της μετανεωτερικότητας οδήγησαν στην επιβολή μορφολογικών κανόνων που περιόρισαν την σχεδιαστική ελευθερία. Τώρα πια, στην εποχή της κρίσης, η φαντασμαγορία ξεθωριάζει δίνοντας τη θέση της σε μια πιο «νηφάλια» και «πρωταρχική» διαβίωση, βασισμένη συχνά στις αναζητήσεις της αειφορίας και του περιβαλλοντικού αποτυπώματος. Τα κατασκευασμένα τοπία του τουρισμού αποτελούν μια συνεχή διαπραγμάτευση ανάμεσα στο τοπικό και το παγκόσμιο, μια καταγραφή της κυρίαρχης αντίληψης για την εκάστοτε διαμορφούμενη ταυτότητά μας στα πλαίσια μιας ολοένα πιο παγκοσμιοποιημένης κουλτούρας.
Ο Εθνικός Επίτροπος - Επιμελητής: Γιάννης Αίσωπος
Καθηγητής Αρχιτεκτονικού και Αστικού Σχεδιασμού, Τμήμα Αρχιτεκτόνων Μηχανικών, Πανεπιστήμιο Πατρών. Δίπλωμα Αρχιτέκτονα Μηχανικού, Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο (1989), Master in Architecture, Graduate School of Design, Πανεπιστήμιο Harvard (1991). Επισκέπτης Καθηγητής, Columbia University, Νέα Υόρκη, 2014, Επισκέπτης Καθηγητής, Bartlett School of Architecture, University College London, 2012-13, Επισκέπτης Ερευνητής, Πανεπιστήμιο Princeton, 2009. Εργάστηκε στο γραφείο Bernard Tschumi Architects, Νέα Υόρκη, 1992-95. Independent Expert για το διετές Ευρωπαϊκό Βραβείο Αρχιτεκτονικής Mies van der Rohe της Ευρωπαϊκής Ένωσης, 2002 έως σήμερα. Το έργο του αλλά και κείμενά του έχουν δημοσιευτεί σε πολλές ελληνικές και διεθνείς εκδόσεις και περιοδικά ενώ συμμετείχε στην 13η (2012) και την 7η (2000) Διεθνή Έκθεση Αρχιτεκτονικής Biennale της Βενετίας. naftemporiki.gr
