Την πρώτη σχολιασμένη έκδοση του ερωτικού δράματος του Νίκου Καζαντζάκη «Ξημερώνει», παρουσιάζουν οι εκδόσεις «Καζαντζάκη». Το «Ξημερώνει» αποτελεί το πρώτο ερωτικό δράμα του έλληνα μυθιστοριογράφου, ποιητή και θεατρικού συγγραφέα που γράφτηκε για θέατρο το 1906 και υποβλήθηκε το 1907 στον Παντελίδειο Δραματικό Αγώνα του Εθνικού Πανεπιστημίου Αθηνών.
Το θεατρικό έργο περιγράφει το ηθικό δίλημμα και το συναισθηματικό μαρτύριο της κεντρικής ηρωίδας, Λαλώς, η οποία βρίσκεται δέσμια του προσωπικού της πόθου και του επιβαλλόμενου κοινωνικού καθωσπρεπισμού. Ο Καζαντζάκης συγγράφει το κείμενο σαφέστατα επηρεασμένος από την εποχή του, ενώ το θέμα του είναι παρόμοιο με την πλοκή του μυθιστορήματος «Άννα Καρένινα» του Τολστόι.
Η έκδοση αποτελεί την πρώτη σχολιασμένη απόδοση του ερωτικού θεατρικού έργου του Νίκου Καζαντζάκη, η επιμέλεια του οποίου βασίστηκε απευθείας στο χειρόγραφο του δράματος, όπως υποβλήθηκε στον Παντελίδειο Δραματικό Αγώνα και τώρα φυλάσσεται στην Εθνική Βιβλιοθήκη της Ελλάδος. Το βιβλίο κυκλοφορεί με επιστημονική εισαγωγή του Καθηγητή Γεράσιμου Ζώρα, ενώ στο Επίμετρο παρατίθενται τα δύο σωζόμενα χειρόγραφα του θεατρικού έργου, ένα σύντομο σημείωμα των επιμελητών, καθώς και πλούσιο πληροφοριακό υλικό.
Ο Νίκος Καζαντζάκης γεννήθηκε στο Ηράκλειο της τουρκοκρατούμενης Κρήτης. Σπούδασε Νομική στην Αθήνα (1902-1906), και μεταπτυχιακά στο Παρίσι (1907-1909), όπου επηρεάστηκε βαθύτατα από τις φιλοσοφικές αρχές του Μπερξόν και του Νίτσε. Την εποχή αυτή άρχισε η συστηματική του ενασχόληση με τα γράμματα. Πραγματοποίησε πλήθος ταξιδιών στο εξωτερικό, αρκετές φορές ως ανταποκριτής εφημερίδων. Υπηρέτησε ως γενικός διευθυντής στο υπουργείο Περιθάλψεως (1919), διορίστηκε υπουργός άνευ χαρτοφυλακίου (1945) και εργάστηκε ως σύμβουλος λογοτεχνίας στην Unesco (1946). Διατέλεσε πρόεδρος της Εταιρείας Ελλήνων Συγγραφέων. Το 1956 τιμήθηκε με το βραβείο Ειρήνης και υπήρξε υποψήφιος για το Νόμπελ Λογοτεχνίας.
Ο ίδιος θεωρούσε τον εαυτό του ποιητή, έχοντας γράψει την «Οδύσσεια», ένα μεγαλόπνοο έργο με 24 ραψωδίες και 33.333 στίχους. Διακρίθηκε στη δραματουργία (Προμηθέας, Καποδίστριας, Κούρος,, Νικηφόρος Φωκάς, Κωνσταντίνος Παλαιολόγος, Χριστόφορος Κολόμβος, κ.ά.), στη συγγραφή ταξιδιωτικών εντυπώσεων (Ισπανία, Ιταλία, Αίγυπτο, Σινά, Ιαπωνία και Κίνα, Αγγλία, Ρωσία, Ιερουσαλήμ και Κύπρο), στα φιλοσοφικά δοκίμια (Ασκητική, Συμπόσιο, κ.ά.). Ευρύτερα γνωστός έγινε από τα μυθιστορήματά του: «Βίος και Πολιτεία του Αλέξη Ζορμπά» (1946), «Ο Χριστός Ξανασταυρώνεται» (1948), «Ο Καπετάν Μιχάλης» (1950), «Ο Τελευταίος Πειρασμός» (1951), «Αναφορά στο Γκρέκο» (1961), κ.ά.. Το έργο του έχει μεταφραστεί και εκδοθεί σε περισσότερες από 50 χώρες και έχει διασκευαστεί για το θέατρο, τον κινηματογράφο, το ραδιόφωνο και την τηλεόραση.
Ο Νίκος Καζαντζάκης πέθανε στις 26 Οκτωβρίου του 1957 σε ηλικία 74 ετών. Στον τάφο του χαράχθηκε, όπως το θέλησε ο ίδιος, η επιγραφή: «Δεν ελπίζω τίποτα, δε φοβούμαι τίποτα, είμαι λέφτερος». naftemporiki.gr
